مهردخت نجف پور نوایی؛ آناهیتا شریعت
چکیده
Zataria multiflora Boiss. (آویشن شیرازی) از گیاهان دارویی با ارزش و در معرض انقراض میباشد که در صنایع غذایی و دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌منظور بررسی برخی از عناصر معدنی گیاه آویشن شیرازی و نیز مقایسه انباشت فلزات سنگین در برخی از رویشگاههای طبیعی کشور، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در چهار رویشگاه کشور در استانهای ...
بیشتر
Zataria multiflora Boiss. (آویشن شیرازی) از گیاهان دارویی با ارزش و در معرض انقراض میباشد که در صنایع غذایی و دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌منظور بررسی برخی از عناصر معدنی گیاه آویشن شیرازی و نیز مقایسه انباشت فلزات سنگین در برخی از رویشگاههای طبیعی کشور، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در چهار رویشگاه کشور در استانهای اصفهان، فارس، یزد و هرمزگان انجام شد. عناصر معدنی این گیاه دارویی شامل ریزمغذیها و تعدادی از عناصر ضروری و پرمصرف ازجمله آهن، روی، منگنز، مس، منیزیم، سدیم، کلسیم، پتاسیم و تعدادی از فلزات ازجمله کروم، کبالت، سیلیسیم، سرب، آرسنیک، نیکل، کادمیم، وانادیم و جیوه که جمعاً 17 عنصر بود، با استفاده از دستگاه پلاسمای جفت شده القایی (ICP-OES) اندازه‌گیری گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت معنی‌داری در میان رویشگاهها برای تمامی عناصر به غیر از سه فلز آرسنیک، کادمیوم و جیوه (P<0.01) وجود دارد. سه فلز ذکر شده در حد تشخیص دستگاه ICP نبوده و به همین دلیل، ناچیز در نظر گرفته شد. از دیگر نتایج این تحقیق میتوان به اثر رویشگاه بر خصوصیات کیفی گیاه اشاره کرد. گیاهان رشد کرده در منطقه یزد دارای حداکثر مقدار سدیم، منیزیم، آهن و حداقل مقدار کلسیم و کبالت بودند، در حالیکه گیاهان رشد کرده در رویشگاه اصفهان حداکثر مقدار روی، منگنز، مس، پتاسیم و حداقل مقدار سدیم و منیزیم را نشان دادند که بیانگر اثر معنی‌دار حاصلخیزی رویشگاه بر خصوصیات کیفی این گیاه دارویی میباشد. مقایسه مقدار عناصر سنگین تجمع یافته در گیاهان جمع‌آوری شده با حد مجاز گزارش شده توسط سازمان جهانی بهداشت حکایت از عدم وجود سمّیت این عناصر داشت. از اهداف کاربردی این تحقیق امکان معرفی شاخصهای یونومیک در شناسایی جمعیتهای گیاه Zataria multiflora Boiss. و نیز مقایسه سلامت محصول در میان رویشگاههای مختلف بود.
مه‌لقا قربانلی؛ عادله کیاپور
چکیده
گیاه خرفه (Portulaca oleracea L.) متعلق به تیره Portulacaceae، عموماً به‌عنوان علف هرز شناخته شده و از نقطه نظر فیزیولوژیکی دارای قابلیت تحمل‌پذیری بسیار بالا در محیط‌های شور یا آلوده به فلزات سنگین بوده و گیاه مناسبی جهت کاشت و پالایش محیط و خاک از این گونه تنش‌ها به‌شمار می‌رود. به‌منظور نشان دادن اثرات دو فلز سنگین سرب و مس بر مالون‌دآلدهید، ...
بیشتر
گیاه خرفه (Portulaca oleracea L.) متعلق به تیره Portulacaceae، عموماً به‌عنوان علف هرز شناخته شده و از نقطه نظر فیزیولوژیکی دارای قابلیت تحمل‌پذیری بسیار بالا در محیط‌های شور یا آلوده به فلزات سنگین بوده و گیاه مناسبی جهت کاشت و پالایش محیط و خاک از این گونه تنش‌ها به‌شمار می‌رود. به‌منظور نشان دادن اثرات دو فلز سنگین سرب و مس بر مالون‌دآلدهید، پرولین و آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان آزمایشهایی در طرحی کاملاً تصادفی اجرا شد. بدین منظور پس از کاشت گیاهان با شرایط یکسان در بستر استریل لیکا و تغذیه آنها با محلول غذایی هوگلند، تیمارهایی با غلظت‌های متفاوت (0، 10، 50، 100، 500، 1000، 1500 میکرومولار) از نمک دو فلز سنگین سرب (Pb(NO3)2) و مس (CuSO4.5H2O) به‌صورت جداگانه و همگی در سه تکرار به گیاهان اعمال گردید. پس از ده روز اعمال تیمار گیاهان جهت انجام آزمایشها برداشت شدند. نتایج نشان داد که جذب فلزات سرب و مس در تیمارهای دارای غلظت بالا در مقایسه با نمونه شاهد افزایش دارد. میزان جذب اتمی این عناصر در نمونه‌های ریشه بیشتر از اندام هوایی بود. میزان مالون‌دآلدهید در اندام هوایی و ریشه هر دو تنش سرب و مس از نمونه شاهد به سمت غلظت‌های بالا به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. میزان اسید آمینه پرولین در هر دو تنش سرب و مس و هر دو قسمت اندام هوایی و ریشه به‌طور معنی‌دار روند افزایشی داشت. فعالیت آنزیم پراکسیداز در هر دو تنش سرب و مس و هر دو قسمت اندام هوایی و ریشه روند افزایشی و آنزیم کاتالاز روند کاهشی را به‌طور معنی‌دار نشان داد. به‌طور کلی میزان مالون‌دآلدهید، پرولین و فعالیت آنزیم پراکسیداز در نمونه‌های ریشه بیشتر از اندام هوایی بود و این نتیجه نشان داد که ریشه در گیاه خرفه جمع‌کننده عمده فلزات سنگین سرب و مس است. کمتر بودن فعالیت آنزیم کاتالاز در ریشه نسبت به اندام هوایی، حساسیت این آنزیم را نسبت به تجمع زیاد سرب و مس در ریشه اثبات نمود.
مه‌لقا قربانلی؛ عادله کیاپور
چکیده
سیستم‌های دفاعی متعددی در فائق آمدن گیاهان به شرایط تنش‌زا با یکدیگر همکاری می‌نمایند. یکی از این تنش‌ها آلودگی محیط رویش گیاهان به فلزات سنگین است. در این پژوهش به بررسی اثر غلظت‌های مختلف مس بر رنگیزه‌های فتوسنتزی و غیرفتوسنتزی و فعالیت سیستم‌های دفاعی غیرآنزیمی و آنزیمی در گیاه خرفه (Portulaca oleracea L.) پرداخته شده‌است. ...
بیشتر
سیستم‌های دفاعی متعددی در فائق آمدن گیاهان به شرایط تنش‌زا با یکدیگر همکاری می‌نمایند. یکی از این تنش‌ها آلودگی محیط رویش گیاهان به فلزات سنگین است. در این پژوهش به بررسی اثر غلظت‌های مختلف مس بر رنگیزه‌های فتوسنتزی و غیرفتوسنتزی و فعالیت سیستم‌های دفاعی غیرآنزیمی و آنزیمی در گیاه خرفه (Portulaca oleracea L.) پرداخته شده‌است. به‌منظور نشان دادن اثرهای فلز سنگین مس بر رنگیزه‌ها، آنتوسیانین‌ها، فلاونوئیدها، ترکیب‌های فنلی و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان آزمایشها در قالب طرحی کاملاً تصادفی اجرا شد. پس از کاشت گیاهان با شرایط یکسان در بستر استریل لیکا و تغذیه آنها با محیط مایع هوگلند، تیمارهایی با غلظت‌های متفاوت (0، 10، 50، 100، 500، 1000، 1500 میکرومولار) از فلز سنگین مس به‌صورت CuSO4.5H2O، همراه با گروه شاهد و همگی در سه تکرار بر روی گیاهان اعمال گردید. پس از ده روز اعمال تیمار گیاهان برای انجام آزمایشها برداشت شدند. سپس انجام محاسبات و تجزیه و تحلیل آماری در سطح 05/0p≤ با استفاده از نرم‌افزار spss انجام شد. نتایج نشان داد که میزان کلروفیل‌های a و b کاهش و میزان کاروتنوئیدها، آنتوسیانین‌ها، فلاونوئیدها و ترکیب‌های فنلی به‌طور معنی‌دار روند افزایشی داشت. فعالیت آنزیم پراکسیداز روند افزایشی و آنزیم کاتالاز روند کاهشی را به‌طور معنی‌داری نشان داد.
