حبیبه نوری داشلیبرون؛ سارا خراسانی نژاد؛ سیدجواد موسوی زاده؛ محمدحسین میرجلیلی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.572.102.4.1575.101 اسطوخودوس (Lavandula stricta Delile) یکی از گونههای بومی ایران میباشد که در مناطق جنوبی ایران رشد میکند. القاء پلیپلوئیدی با استفاده از مواد شیمیایی جهشزا مانند کلشیسین، بهعنوان یکی از روشهای اصلاح گیاهان دارویی است که قابلیت زیادی برای استفاده از این فرایندهای تکاملی طبیعی برای بهبود ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.572.102.4.1575.101 اسطوخودوس (Lavandula stricta Delile) یکی از گونههای بومی ایران میباشد که در مناطق جنوبی ایران رشد میکند. القاء پلیپلوئیدی با استفاده از مواد شیمیایی جهشزا مانند کلشیسین، بهعنوان یکی از روشهای اصلاح گیاهان دارویی است که قابلیت زیادی برای استفاده از این فرایندهای تکاملی طبیعی برای بهبود محصول هدفمند وجود دارد. برای بررسی امکانسنجی القای پلیپلوئیدی در گیاه دارویی اسطوخودوس افراشته، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو تیمار کلشیسین در پنج غلظت (0، 0.05، 0.1، 0.2، 0.4 درصد) بهصورت ژل روی مریستم انتهایی گیاه و چهار زمان (8، 16، 24 و 48 ساعت) با سه تکرار و 20 واحد آزمایشی، در شرایط گلخانهای اجرا شد. برای مشاهده تأثیر کلشیسین بر خصوصیات مورفولوژیک و بیوشیمیایی در زمان گلدهی، طول اندام هوایی، تعداد برگ اصلی، تعداد برگ فرعی، تعداد میانگره ساقه اصلی، تعداد ساقه فرعی، طول سنبله، تعداد سنبلهها، تعداد گل در خوشه، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه، طول ریشه، سطح برگ، طول میانگره، محتوای فنل کل، میزان فلاونوئید کل، فعالیت آنتیاکسیدانی، میزان قند کل و کیفیت کلروفیل اندازهگیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تیمارهای مورد بررسی روی تمامی صفات بجز تعداد برگ اصلی و تعداد میانگره ساقه اصلی و طول ریشه اختلاف معنیدار داشت. بهطوری که نتایج مقایسه میانگینها نشان داد با افزایش غلظت و مدت زمان اعمال کلشیسین، ارتفاع، طول میانگره، تعداد گل و میزان قند کل کاهش و طول سنبله خوشه اصلی و محتوای فنل کل افزایش یافت. بررسیهای فیلوسایتومتری نشان داد که میانگین اندازه ژنوم 0.73 پیکوگرم در گیاهان تحت تیمار کلشیسین با غلظت 0.4% در مدت زمان 48 ساعت بدست آمد، در حالیکه میانگین اندازه ژنوم در تیمار شاهد 0.55 پیکوگرم بود. بقیه گیاهان تیمارشده در زمان و غلظتهای متفاوت میانگین اندازه ژنوم 0.57 را نشان داد. بهطور کلی از نتایج این آزمایش برآورد میشود که اسطوخودوس افراشته برای القای پلیپلوئیدی به کلشیسین پاسخ مثبت نشان دادهاست و چشمانداز روشنی در اصلاح این گیاه با افزایش سطح پلوئیدی آن به این روش وجود دارد.
سونیا امینی؛ عباس حسنی؛ ابوالفضل علیرضالو؛ رامین ملکی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.466.101.3.1575.1610 گل ماهور یا خرگوشک (Verbascum L.) گیاهی علفی، دوساله، دارویی و متعلق به تیره گلمیمون (Scrophulariaceae) میباشد. از گلهای این گیاه برای درمان ناراحتیهای دستگاه تنفس استفاده میشود. در این تحقیق تنوع ژنتیکی گونههای مختلف گل ماهور جمعآوریشده از مناطق مختلف استان آذربایجانغربی براساس برخی ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.466.101.3.1575.1610 گل ماهور یا خرگوشک (Verbascum L.) گیاهی علفی، دوساله، دارویی و متعلق به تیره گلمیمون (Scrophulariaceae) میباشد. از گلهای این گیاه برای درمان ناراحتیهای دستگاه تنفس استفاده میشود. در این تحقیق تنوع ژنتیکی گونههای مختلف گل ماهور جمعآوریشده از مناطق مختلف استان آذربایجانغربی براساس برخی نشانگرهای فیتوشیمیایی در راستای اهلیسازی این گیاه ارزشمند مورد بررسی قرار گرفت. تنوع فیتوشیمیایی گونههای مختلف گل ماهور براساس محتوای کاروتنوئید، بتاکاروتن، مقدار فنل کل، فلاونوئید کل، فعالیت آنتیاکسیدانی (روش FRAP و DPPH) و ترکیبهای فنلی (گالیک اسید، کافئیک اسید، کلروژنیک اسید، روتین، کوماریک اسید، کوئرسیتین، سینامیک اسید و آپیژنین) به روش HPLC در اندام برگ ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که نوع گونه تأثیر معنیداری در سطح احتمال 1% بر میزان کاروتنوئید، بتاکاروتن، فنل، فلاونوئید کل، فعالیت آنتیاکسیدانی و ترکیبهای فنلی داشته است. بیشترین میزان کاروتنوئید کل (mg/g DW 76.27)، بتاکاروتن (mg/100 g DW ۸۸/۵)، فنل کل (mg GAE/g DW 32.83)، فلاونوئید کل (mg QE/g DW 7.13) و فعالیت آنتیاکسیدانی به روش DPPH (µg AA/mL 34.66) در برگهای گونه V. sinuatum C. Kochمشاهده شد. نتایج نشان داد که برگهای گونه V. erianthum Benth. بیشترین میزان ترکیبهای کلروژنیک اسید، کوئرسیتین، سینامیک اسید و آپیژنین را دارد، در حالیکه بیشترین مقدار گالیک اسید و کافئیک اسید در V. saccatum مشاهده شد. درمجموع یافتههای این تحقیق نشان داد که تنوع وسیعی از گونههای گل ماهور در استان آذربایجانغربی وجود دارد. گونههای V. erianthum و V. saccatum دارای خصوصیات فیتوشیمیایی منحصر بهفردی بودند که میتوان از آنها برای طراحی برنامههای اصلاحی و نیز بهرهبرداری در صنایع داروسازی استفاده نمود.
مارال سلملیان؛ عظیم قاسم نژاد؛ کامبیز مشایخی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.731.97.5.1575.1593 استفاده از محرکها روشی کارآمد برای افزایش تولید متابولیتهای ثانویه گیاهان دارویی در شرایط برون و درون شیشهای بهشمار میرود. این تحقیق بهمنظور بررسی اثر شوری صفر و 50 میلیمولار، سالیسیلیک اسید و متیلجاسمونات با غلظتهای صفر و 100 میکرومولار در دو محیط کشت جامد و مایع بر صفات بیوشیمیایی ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.731.97.5.1575.1593 استفاده از محرکها روشی کارآمد برای افزایش تولید متابولیتهای ثانویه گیاهان دارویی در شرایط برون و درون شیشهای بهشمار میرود. این تحقیق بهمنظور بررسی اثر شوری صفر و 50 میلیمولار، سالیسیلیک اسید و متیلجاسمونات با غلظتهای صفر و 100 میکرومولار در دو محیط کشت جامد و مایع بر صفات بیوشیمیایی و فعالیت آنزیم فنیلآلانین آمونیالیاز (PAL) کالوس گیاه استویا (Stevia rebaudiana Bertoni) در شرایط درون شیشهای انجام شد. این تحقیق با آرایش فاکتوریل دو عاملی بر پایه کاملاً تصادفی در 4 تکرار انجام گردید. محرکهای مورد استفاده، محیط کشت و اثر متقابل آنها تأثیر معنیداری بر صفات اندازهگیری شده داشتند. بیشترین میزان تولید فنل و فلاونوئید، در تیمار اسید سالیسیلیک 100 + شوری 50 و تیمار شوری 50 میلیمولار در محیط کشت جامد دیده شد. تیمارهای شوری 50 میلیمولار، اسید سالیسیلیک 100+ شوری 50 و متیلجاسمونات 100+ شوری 50 در محیط کشت جامد سبب افزایش فعالیت آنزیم PAL نسبت به سایر تیمارها شدند. بین آنزیم فنیلآلانین آمونیالیاز، فنل و فلاونوئید همبستگی مثبت دیده شد. تیمار شوری 50 میلیمولار همچنین سبب افزایش اسید آمینه پرولین شد. بنابراین برای بهبود تولید ترکیبهای ثانویهای مانند فنل، فلاونوئید و همچنین فعالیت آنزیم فنیلآلانین آمونیالیاز در استویا، استفاده از تیمار ترکیبی سالیسیلیکاسید (100 میکرومولار) و شوری (50 میکرومولار) در شرایط کشت جامد توصیه میشود.
بهمن فتاحی؛ وحیده ناظری؛ سیامک کلانتری؛ مرسدس بونفیل
چکیده
گیاه دارویی مریمگلی اصفهانی با نام علمی Salvia reuterana Boiss.، متعلق به تیره نعناعیان و دارای مواد مؤثرهای همچون اسانس، فلاونوئید، رزمارینیک اسید و … میباشد که باعث شده تا این گیاه خواص دارویی مهمی ازجمله ضدباکتریایی و آنتیاکسیدانی را دارا باشد. این پژوهش بهمنظور بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس، ترکیبهای فلاونوئیدی و رزمارینیک ...
بیشتر
گیاه دارویی مریمگلی اصفهانی با نام علمی Salvia reuterana Boiss.، متعلق به تیره نعناعیان و دارای مواد مؤثرهای همچون اسانس، فلاونوئید، رزمارینیک اسید و … میباشد که باعث شده تا این گیاه خواص دارویی مهمی ازجمله ضدباکتریایی و آنتیاکسیدانی را دارا باشد. این پژوهش بهمنظور بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس، ترکیبهای فلاونوئیدی و رزمارینیک اسید در گونههای Salvia reuterana Boiss. و Salvia palaestina Benth. جمعآوری شده از چهار منطقه از ایران میباشد. توسط دستگاه GC/MS، 43 ترکیب شیمیایی از اسانس گونه اولی و 24 ترکیب از اسانس گونه دومی شناسایی گردید که از غالبترین ترکیبهای شیمیایی در گونه S. reuterana میتوان بتا-المن، آلفا-گورجونن، جرماکرن-D، n- هگزیلاستات و اسپاتولنول را نام برد و ترکیبهای غالب در گونه S. palaestina شامل کاریوفیلن، دیهیدرو کاروئول، جرماکرن-D، لینالول و اسپاتولنول بودند. عصاره دیاتیل اتری برگ بهمنظور تعیین فلاونوئید کل و رزمارینیک اسید و شناسایی ترکیبهای فلاون، به دستگاه LC-DAD-ESI-MS تزریق گردید. نتایج نشان داد که میزان فلاونوئید کل در گونه S. palaestina 35/3828 میکروگرم بر گرم و در گونه S. reuterana بین 76/3252 تا 92/5132 متغیر است. میزان رزمارینیکاسید نیز در گونه S. reuterana 122-46/98 میکروگرم بر گرم و در گونه S. palaestina72/19 میکروگرم بر گرم است. همچنین چندین ترکیب فلاونی نیز شناسایی گردید. نتایج نشان داد کهمیزان فلاونوئید در دو گونه تقریباً برابر اما میزان فلاونوئید گونه S. reuterana در منطقه شهمیرزاد افزایش معنیداری نسبت به بقیه مناطق نشان داد. میزان رزمارینیک اسید در تمامی جمعیتهای گونه S. reuteranae بیشتر از S. palaestina بود.