محرم ولی‌زاده؛ عبدالرضا باقری؛ جعفر ولی‌زاده؛ محمدحسین میرجلیلی؛ نسرین مشتاقی
چکیده
تدوین و اجرای برنامه‌های مؤثر در راستای احیاء، حفاظت و بهره‌برداری کارآمد از گونه‌های گیاهی تنها با شناخت ویژگی‌ها و خواهش‌های اکولوژیکی آنها امکان‌پذیر می‌باشد. گیاه پنیرباد (Withania coagulans (Stocks) Dunal)، از خانواده سولاناسه (Solanaceae)، گونه‌ای دارویی است که از نظر دارا بودن ترکیب‌هایی موسوم به ویتانولید، با ویژگی بازدارندگی رشد سلول‌ها ...
بیشتر
تدوین و اجرای برنامه‌های مؤثر در راستای احیاء، حفاظت و بهره‌برداری کارآمد از گونه‌های گیاهی تنها با شناخت ویژگی‌ها و خواهش‌های اکولوژیکی آنها امکان‌پذیر می‌باشد. گیاه پنیرباد (Withania coagulans (Stocks) Dunal)، از خانواده سولاناسه (Solanaceae)، گونه‌ای دارویی است که از نظر دارا بودن ترکیب‌هایی موسوم به ویتانولید، با ویژگی بازدارندگی رشد سلول‌ها و تومورهای سرطانی، در صنایع دارویی از ارزش بالایی برخوردار است. در این بررسی، نقشه پراکنش جغرافیایی این گونه با استفاده از منابع و گزارش‌های موجود تهیه گردید. سپس مشخصات اقلیمی، تجزیه فیزیکی و شیمیایی خاک، مراحل مختلف فنولوژیکی و گیاهان همراه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در ایران، این گیاه منحصراً در مناطق محدودی از استان سیستان و بلوچستان پراکنش دارد. پهنه‌بندی اقلیمی مناطق رویشگاهی براساس ضریب خشکی دومارتن از نوع اقلیم خشک می‌باشد. متوسط میزان بارندگی سالیانه این رویشگاه‌ها 8/124 میلی‌متر، رطوبت نسبی 32% و دمای متوسط آن C°2/24 است. این گونه به‌طور عمده (45%) در ارتفاع 1200 تا 1400 متر از سطح دریا، در دامنه‌ها، دره، حاشیه جاده و عمدتاً در آبراهه‌ها وبستر رودخانه‌های فصلی و در تمامی جهات به‌ویژه جهت جنوبی و شیب صفر تا 74% پراکنش دارد. خاک رویشگاه‌ها عمدتاً دارای بافت لوم شنی با اسیدیته 5/7 تا 8/7، هدایت الکتریکی ds/m5/0-2/5 و مقدار آهک 1/23-4/8% می‌باشد. پنیرباد گونه‌ای مقاوم به خشکی است و در شرایط اقلیمی خشک با متوسط بارندگی سالیانه کمتر از 150 میلی‌متر قادر به رویش است. در مجموع لازم است که در جهت حفظ و گسترش این گونه نادر و با ارزش اقدامات لازم انجام شود.
علی‌محمد اسعدی؛ اصغر خشنود یزدی
چکیده
گیاه Dracocephalum kotschyi Boiss. یکی از گیاهان دارویی و معطر است که در رویشگاه‌های طبیعی در نواحی کوهستانی و مرتفع کشور یافت می‌شود. این گیاه به علت اسانس زیاد آن مورد توجه می‌باشد. در طب سنتی از این گیاه در کاهش تب، درد مفاصل و روماتیسم و به‌عنوان ضد التهاب و التیام‌دهنده زخم استفاده می‌شود. مطالعه حاضر به منظور شناخت خصوصیات بوم‌شناختی این ...
بیشتر
گیاه Dracocephalum kotschyi Boiss. یکی از گیاهان دارویی و معطر است که در رویشگاه‌های طبیعی در نواحی کوهستانی و مرتفع کشور یافت می‌شود. این گیاه به علت اسانس زیاد آن مورد توجه می‌باشد. در طب سنتی از این گیاه در کاهش تب، درد مفاصل و روماتیسم و به‌عنوان ضد التهاب و التیام‌دهنده زخم استفاده می‌شود. مطالعه حاضر به منظور شناخت خصوصیات بوم‌شناختی این گونه جهت معرفی برای کشت انبوه آن در اراضی زراعی و استفاده در صنایع دارویی و همچنین جلوگیری از تخریب رویشگاه‌های طبیعی گونه در سال 1387 در مراتع شهرستان بجنورد انجام شد. مشخصات اقلیمی، زمین‌شناسی، تیپ رویشگاه، گیاهان همراه، اندازه‌گیری متغیرهای رویشی و تجزیه فیزیکی و شیمیایی خاک برای گیاه در رویشگاه آن انجام گردید. نتایج نشان داد که این گونه در منطقه مورد مطالعه با بارندگی متوسط سالانه 320 میلی‌متر، دمای متوسط سالانه 22/10 درجه سانتی‌گراد و اقلیم نیمه‌خشک سرد رویش مناسبی دارد. این گونه در دامنه‌های شمالی و شمال‌غربی در ارتفاع 1600 تا 1800 متری از سطح دریا در مناطق سنگلاخی پراکنش یافته است. در منطقه مورد مطالعه خاک بسیار کم عمق و دارای بافت لومی، 6/7- 57/7 pH=، 555/0 EC= دسی‌زیمنس بر متر و 9/11- 475/11 CEC= سانتی‌مول بر کیلوگرم می‌باشد. تیپ رویشگاه چای چوپان- علف بره است و بیش از 58 گونه گیاهی همراه این گونه دیده می‌شود. بدین ترتیب میانگین پوشش تاجی و تراکم زرین گیاه در منطقه به‌ترتیب 122/0 درصد و 361 بوته در هکتار بود.
