محمدامین شهرکی؛ عباسعلی امام جمعه؛ محرم ولی زاده؛ لیلا فهمیده
چکیده
کنگر‌فرنگی (Cynara scolymus L.) به‌عنوان یک گیاه دارویی دارای ارزش اقتصادی، با سطح گسترده‌ای از زمین‌های کم آب و شور روبرو می‌باشد. بنابراین شناسایی روش مناسب کشت بافت برای این گیاه، می‌تواند به‌منظور گزینش ارقام متحمل به شوری مفید باشد. این پژوهش با هدف شناسایی ریزنمونه و روش مناسب برای کشت بافت این گیاه به‌عنوان گام اول در پژوهش‌های ...
بیشتر
کنگر‌فرنگی (Cynara scolymus L.) به‌عنوان یک گیاه دارویی دارای ارزش اقتصادی، با سطح گسترده‌ای از زمین‌های کم آب و شور روبرو می‌باشد. بنابراین شناسایی روش مناسب کشت بافت برای این گیاه، می‌تواند به‌منظور گزینش ارقام متحمل به شوری مفید باشد. این پژوهش با هدف شناسایی ریزنمونه و روش مناسب برای کشت بافت این گیاه به‌عنوان گام اول در پژوهش‌های آینده به‌منظور تولید ارقام مقاوم به شوری کنگر‌فرنگی انجام شد. در این پژوهش، ابتدا اقدام به تهیه گیاهچه‌های سترون از بذرهای گیاه گردید. سپس مریستم انتهایی به‌عنوان ریزنمونه مناسب طی یک پیش آزمایش، انتخاب و ارزیابی درون شیشه‌ای برای تحمل به شوری با پنج غلظت مختلف کلرید‌سدیم (صفر، 20، 40، 60 و 80 میلی‌مولار) در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. این آزمایش در مرکز پژوهشی گیاهان دارویی دانشگاه سیستان و بلوچستان در سال 1396 انجام شد. شوری باعث کاهش برخی از خصوصیات مورفولوژیکی (طول ساقه، طول ریشه، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه) گیاهچه‌های رشد کرده از ریزنمونه مریستم انتهایی گردید. با افزایش غلظت کلرید‌سدیم به 60 و 80 میلی‌مولار، میزان قندهای محلول و پرولین روند افزایشی نشان داد. کمترین میزان قندهای محلول (33 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) و پرولین (50 میکرومول) مربوط به غلظت‌های صفر و 20 میلی‌مولار کلرید‌سدیم بود. نتایج حکایت از آن دارد که این گیاه نسبت به سطوح مختلف شوری حساس می‌باشد، هرچند که تا حدودی نسبت به سطوح کم و متوسط شوری مقاومت نشان می‌دهد.
مهدی موحدی؛ ولی‌اله قاسمی عمران؛ سپیده ترابی
چکیده
این تحقیق به‌منظور بررسی امکان ریزازدیادی، تعیین بهترین محیط کشت و ترکیب تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی شاهدانه (Cannabis sativa L.) در شرایط درون شیشه‌ای انجام شد. بذرها بعد از ضدعفونی سطحی روی محیط کشت پایه MS کشت شدند. پس از یک ماه ریزنمونه‌های برگ و هیپوکوتیل از گیاهچه‌های رشدیافته در محیط in vitro در محیط کشت MS حاوی تنظیم‌کننده رشد گیاهی NAA ...
بیشتر
این تحقیق به‌منظور بررسی امکان ریزازدیادی، تعیین بهترین محیط کشت و ترکیب تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی شاهدانه (Cannabis sativa L.) در شرایط درون شیشه‌ای انجام شد. بذرها بعد از ضدعفونی سطحی روی محیط کشت پایه MS کشت شدند. پس از یک ماه ریزنمونه‌های برگ و هیپوکوتیل از گیاهچه‌های رشدیافته در محیط in vitro در محیط کشت MS حاوی تنظیم‌کننده رشد گیاهی NAA (5/0، 1، 2 و 3 میلی‌گرم در لیتر) به تنهایی یا در ترکیب با 5/0 میلی‌گرم در لیتر BA و تنظیم‌کننده رشد گیاهی 2,4-D (1/0، 2/0، 5/0 و 1 میلی‌گرم در لیتر) به تنهایی یا در ترکیب با 5/0 میلی‌گرم در لیتر BA کشت گردیدند. واکنش ریزنمونه‌ها تقریباً در بیشتر محیط‌های کشت مورد استفاده، تولید کالوس بوده‌است. هیچگونه باززایی مستقیم در ریزنمونه‌ها مشاهده نشده و تنها در غلظت 1/0 میلی‌گرم در لیتر 2,4-D به همراه 5/0 میلی‌گرم BA در ریزنمونه هیپوکوتیل باززایی غیرمستقیم دیده شده‌است. بیشترین حجم کالوس تولید شده در کل ریزنمونه‌ها، در غلظت 1/0 میلی‌گرم در لیتر 2,4-D به همراه 5/0 میلی‌گرم در لیتر BA در ریزنمونه برگ بدست آمد. ریشه‌زایی در کالوس بعضی از ریزنمونه‌ها در سطوح مختلف تیمارها مشاهده شد. بیشترین وزن تر کالوس تولید شده مربوط به بافت برگ در تیمار 1 میلی‌گرم در لیتر 2,4-D به همراه 5/0 میلی‌گرم در لیتر BA بوده‌است. ریزنمونه‌ها به راحتی کالوس‌زایی و ریشه‌زایی کرده و نسبت به باززایی واکنش خوبی نشان ندادند.
ایرج برنوسی؛ مراد جعفری؛ جواد احمدی دیزجی
چکیده
در این مطالعه، اثر دو روش تلقیح (شناورسازی و اسپری) و دو سویه Agrobacterium rhizogenes (A13 و GMI9534) برای القاء ریشه‌های مویین روی ریزنمونه‌های مختلف (هیپوکوتیل، کوتیلدون، برگ و گره ساقه Teucrium chamaedrys L. بررسی شد. سویه GMI9534 نتوانست در هیچ‌یک از ریزنمونه‌ها ریشه مویین القاء کند، در حالیکه سویه A13 فقط قادر به القاء ریشه‌های مویین روی ریزنمونه‌های ...
بیشتر
در این مطالعه، اثر دو روش تلقیح (شناورسازی و اسپری) و دو سویه Agrobacterium rhizogenes (A13 و GMI9534) برای القاء ریشه‌های مویین روی ریزنمونه‌های مختلف (هیپوکوتیل، کوتیلدون، برگ و گره ساقه Teucrium chamaedrys L. بررسی شد. سویه GMI9534 نتوانست در هیچ‌یک از ریزنمونه‌ها ریشه مویین القاء کند، در حالیکه سویه A13 فقط قادر به القاء ریشه‌های مویین روی ریزنمونه‌های برگ و گره ساقه بود. البته روش تلقیح شناورسازی، با فراوانی بالای القای ریشه مویین (بیش از 3/73%)، بسیار موفقیت‌آمیز بود و ریزنمونه‌های برگ بالاترین فراوانی القاء (3/83%) را نشان دادند. لاین‌های ریشه مویین تراریخته به‌وسیله آنالیز PCR با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ژن‌های rolA و rolB تأیید شدند. 20 لاین ریشه مویین مستقل از هم، کشت شده روی محیط کشت MS جامد عاری از تنظیم‌کننده رشد، تفاوت معنی‌داری از نظر طول کلی و انشعاب‌دهی ریشه داشتند. این متغیر‌ها در تمام واکشت‌ها پایدار بودند، از این‌رو 7 لاین ریشه مویین براساس این خصوصیات رشدی انتخاب شدند. متعاقباً، کشت‌هایی از لاین‌های انتخاب شده در محیط کشت MS مایع نصف غلظت برای پیگیری میزان تولید زیست‌توده در یک دوره کشت 90 روزه فراهم شد. بین لاین‌ها تنوع قابل توجهی از نظر ظرفیت رشدی مشاهده شد. لاین TC-HR-16 بیشترین مقدار زیست‌توده تر (9100 میلی‌گرم در هر 30 میلی‌لیتر محیط کشت) را با 455 برابر افزایش نسبت به مایع تلقیح اولیه در طی دوره کشت 10 هفته‌ای تولید کرد. لاین‌های ریشه مویین با خصوصیات عالی حاصل از این مطالعه می‌توانند برای بهبود تولید متابولیت‌های ثانویه باارزش دارویی Teucrium chamaedrys L. استفاده شوند.
مهدی موحدی؛ ولی‌اله قاسمی عمران؛ سپیده ترابی
چکیده
شاهدانه ایرانی (Cannabis sativa L.) گیاهی دارویی متعلق به خانواده Cannabinaceae است که ترکیب‌های متنوعی از متابولیت‌های ثانویه را تولید می‌کند. این تحقیق به‌منظور بهینه‌سازی باززایی مستقیم و غیرمستقیم این گیاه در شرایط in vitro انجام شد. ریزنمونه‌های برگ و هیپوکوتیل از گیاهچه‌های استریل جداسازی شده و محیط کشت‌های حاوی BA (1/0، 2/0، 5/0، 1، ...
بیشتر
شاهدانه ایرانی (Cannabis sativa L.) گیاهی دارویی متعلق به خانواده Cannabinaceae است که ترکیب‌های متنوعی از متابولیت‌های ثانویه را تولید می‌کند. این تحقیق به‌منظور بهینه‌سازی باززایی مستقیم و غیرمستقیم این گیاه در شرایط in vitro انجام شد. ریزنمونه‌های برگ و هیپوکوتیل از گیاهچه‌های استریل جداسازی شده و محیط کشت‌های حاوی BA (1/0، 2/0، 5/0، 1، 2، 3 میلی‌گرم در لیتر) به تنهایی یا در ترکیب با 5/0 میلی‌گرم در لیتر IBA و TDZ (1/0، 2/0، 5/0، 1، 2، 3 میلی‌گرم در لیتر) به تنهایی یا در ترکیب با 5/0 میلی‌گرم در لیتر IBA کشت شدند. عکس‌العمل ریزنمونه‌ها در همه محیط‌های کشت مورد استفاده، تولید کالوس بود. هیچگونه باززایی مستقیم در ریزنمونه‌ها مشاهده نشد و در ریزنمونه هیپوکوتیل باززایی غیرمستقیم در سطوح مختلف هورمونی BA اتفاق افتاد. بیشترین حجم کالوس تولید شده، در غلظت 2 میلی‌گرم در لیتر TDZ به همراه 5/0 میلی‌گرم در لیتر IBA در ریزنمونه برگ بدست آمد. بیشترین وزن تر و خشک کالوس تولید شده مربوط به ریزنمونه برگ در تیمار هورمونی 1 میلی‌گرم در لیتر TDZ به همراه 5/0 میلی‌گرم در لیتر IBA بود. تیمار هورمونی 5/0 میلی‌گرم در لیتر TDZ به همراه 5/0 میلی‌گرم IBA در هیچ ریزنمونه‌ای کالوس تولید نکرد. البته ترکیب هورمون IBA در غلظت‌های مختلف هورمون BA، تأثیر شگرفی در بهبود حجم و وزن تر و خشک کالوس ریزنمونه‌ها داشت. با این حال افزودن هورمون IBA در غلظت‌های مختلف هورمون TDZ چندان تأثیری در بهبود حجم و وزن تر و خشک کالوس هر دو ریزنمونه نداشت.
فروغ منتظری؛ منصور امیدی؛ نیکنوش ایمانی
چکیده
گیاه ارزشمند دارویی باریجه (Ferula gummosa Boiss.) از خانواده چتریان، بومی ایران و در حال انقراض می‌باشد که به دلیل رفتار باردهی سالانه (منوکارپیک) و خواب طولانی بذر، تولید انبوه اقتصادی آن با مشکل جدی مواجه است. بنابراین اولین قدم برای اصلاح ژنتیکی این گیاه، توانایی تولید تعداد زیادی گیاهچه سترون با بنیه مناسب، در زمان کم، به منظور تهیه ریزنمونه‌هایی ...
بیشتر
گیاه ارزشمند دارویی باریجه (Ferula gummosa Boiss.) از خانواده چتریان، بومی ایران و در حال انقراض می‌باشد که به دلیل رفتار باردهی سالانه (منوکارپیک) و خواب طولانی بذر، تولید انبوه اقتصادی آن با مشکل جدی مواجه است. بنابراین اولین قدم برای اصلاح ژنتیکی این گیاه، توانایی تولید تعداد زیادی گیاهچه سترون با بنیه مناسب، در زمان کم، به منظور تهیه ریزنمونه‌هایی با بنیه مناسب می‌باشد. در این پژوهش، کشت درون شیشه‌ای جنین باریجه در محیط کشت MS رقیق شده (4/1)، طی یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی شامل فاکتورهای A در 2 سطح (کشت جنین به صورت افقی؛ و به صورت عمودی به‌طوری که نیمی از جنین درون محیط باشد و برگهای جنینی رو به بالا باشند) و B در 4 سطح (استفاده از 0، 5/0، 1 و 5/1 گرم در لیتر زغال فعال) با 3 تکرار انجام شد. صفات مختلف رشد به مدت 5 هفته اندازه‌گیری شدند. همچنین کشت بذر در 4 محیط آب مقطر، MS4/1 جامد، خاک و کاغذ صافی مرطوب بررسی شد. روشهای کشت جنین، توانستند گیاهچه‌های قویتر و بیشتری را در زمان کمتر، در مقایسه با روشهای کشت بذر تولید نمایند. درنهایت بهترین گزینه، استفاده از کشت جنین به صورت عمودی در محیط MS4/1 حاوی 5/0 گرم در لیتر زغال فعال بود. بدیهی است که استفاده از زغال فعال، شرایطی بسیار مشابه با رشد در محیط طبیعی را برای گیاه فراهم خواهد آورد.
