شهلا شفیعی ادیب؛ مجید امینی دهقی؛ سید علیمحمد مدرس ثانوی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر کودهای زیستی بر کمّیت و کیفیت گیاه دارویی گلراعی (Hypericum perforatum L.)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل سه فاکتوره شامل کود فسفات زیستی (تلقیح و عدم تلقیح)، ورمیکمپوست (0، 5 و 10 تن در هکتار) و کود شیمیایی فسفر (0، 100 و 200 کیلوگرم در هکتار) در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1389 در مرکز تحقیقات گیاهان دارویی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر کودهای زیستی بر کمّیت و کیفیت گیاه دارویی گلراعی (Hypericum perforatum L.)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل سه فاکتوره شامل کود فسفات زیستی (تلقیح و عدم تلقیح)، ورمیکمپوست (0، 5 و 10 تن در هکتار) و کود شیمیایی فسفر (0، 100 و 200 کیلوگرم در هکتار) در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1389 در مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه شاهد اجرا شد. همچنین یک کرت بهعنوان تیمار شاهد شیمیایی شامل کود شیمیایی (N=250 kg/h، P2O5=200 kg/h و K2O=100 kg/h) برای مقایسه با کرتهای کود زیستی در هر تکرار قرار داده شد. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد بیولوژیک (66/199 گرم در مترمربع)، عملکرد سرشاخه گلدار (33/1149 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد هیپریسین (23/157 گرم در هکتار) در سطح دوم ورمیکمپوست بدست آمد و بین سطح دوم و سوم ورمیکمپوست اختلاف معنیداری وجود نداشت. در این تحقیق اثرات متقابل دو فاکتور تلقیح بارور-2 و کود شیمیایی فسفر معنیدار شد، بهطوری که بیشترین میزان عملکرد سرشاخه گلدار (44/1267 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد بیولوژیک (67/225 گرم در مترمربع)، عملکرد هیپریسین (8/176 گرم در هکتار) و کلروفیل a (247/0 میلیگرم بر گرم برگ تازه) در تیمار تلقیح بارور-2 به همراه 100 کیلوگرم کود فسفره بدست آمد که در بیشتر آنها مقدارشان با تیمار 200 کیلوگرم کود فسفره بدون تلقیح با بارور-2 اختلاف معنیداری وجود نداشت. مقایسه شاهد با تیمارهای کود زیستی معنیدار گردید. به نظر میرسد که کودهای بیولوژیک میتوانند در کشاورزی پایدار بهعنوان یک جایگزین برای کودهای شیمیایی در گیاه دارویی گلراعی مورد استفاده قرار گیرند.
اعظمالسادات ریاضی؛ ناصر مجنونحسینی؛ حسنعلی نقدیبادی؛ محمدرضا نقوی؛ شمسعلی رضازاده
چکیده
ترکیبهای هیپریسین و هیپرفورین بهعنوان مواد مؤثره اصلی گیاه دارویی گلراعی (Hypericum perforatum L.) مطرح هستند. در این تحقیق، تنوع صفات فیتوشیمیایی 25 جمعیت گل راعی در رویشگاههای طبیعی ایران بررسی شد. نمونهبرداری گیاهان بهطور تصادفی در مرحله گلدهی کامل از استانهای گلستان، مازندران، گیلان، آذربایجانشرقی، آذربایجانغربی، اردبیل، ...
بیشتر
ترکیبهای هیپریسین و هیپرفورین بهعنوان مواد مؤثره اصلی گیاه دارویی گلراعی (Hypericum perforatum L.) مطرح هستند. در این تحقیق، تنوع صفات فیتوشیمیایی 25 جمعیت گل راعی در رویشگاههای طبیعی ایران بررسی شد. نمونهبرداری گیاهان بهطور تصادفی در مرحله گلدهی کامل از استانهای گلستان، مازندران، گیلان، آذربایجانشرقی، آذربایجانغربی، اردبیل، کردستان، همدان، کهگیلویه و بویراحمد، قزوین، زنجان، خراسان و تهران در بهار و تابستان سال 1389 انجام شد. نتایج نشان داد که در بین اندامهای گل و برگ جمعیتها از نظر میزان هیپریسین و هیپرفورین تفاوت معنیداری وجود داشت (05/0>p). گلها در مقایسه با برگها بیشترین میزان هیپریسین و هیپرفورین را داشتند. میزان هیپرفورین در هر دو اندام در مقایسه با میزان هیپریسین بهطور معنیداری بالاتر بود. ضرایب همبستگی ساده بین صفات، همبستگی مثبت معنیدار بین هیپریسین برگ با تعداد غده تیره رنگ و روشن در برگ و تعداد غده روشن در واحد سطح برگ و هیپرفورین برگ با هیپریسین برگ را نشان داد. در تجزیه به مؤلفههای اصلی، دو مؤلفه شناسایی شدند که در مجموع 66% از کل تنوع دادهها را توجیه نمودند. در تجزیه خوشهای، جمعیتها به سه گروه تقسیم شدند که با تنوع جغرافیایی آنها مطابقت نداشت. در کل نتایج نشان داد که تنوع بالایی بین جمعیتهای گلراعی در رویشگاههای طبیعی ایران از نظر صفات فیتوشیمیایی وجود دارد که از این تنوع در برنامههای اصلاحی میتوان استفاده کرد.
کامکار جایمند؛ محمدباقر رضایی؛ زهرا بهراد؛ مهدی میرزا؛ ولیالله مظفریان؛ رحمان آزادی؛ محمود نادری؛ مصطفی گلیپور؛ عاطفه بهمنزادگان؛ سعیده مشکیزاده؛ شاهرخ کریمی
چکیده
گونه Hypericum از جنسهای مهم گیاهان دارویی محسوب میشود. در حال حاضر در ایران 17 گونه گیاه علفی، چندساله و درختچهای هیپریکوم (گلراعی) وجود دارد که سه گونه آن انحصاری ایران هستند. این تحقیق جهت بررسی میزان ترکیب هیپریسین در 9 گونه گلراعی انجام شد. پس از جمعآوری و آمادهسازی گیاه (جدا کردن گل و برگ) اقدام به تهیه عصاره آن در دو مرحله ...
بیشتر
گونه Hypericum از جنسهای مهم گیاهان دارویی محسوب میشود. در حال حاضر در ایران 17 گونه گیاه علفی، چندساله و درختچهای هیپریکوم (گلراعی) وجود دارد که سه گونه آن انحصاری ایران هستند. این تحقیق جهت بررسی میزان ترکیب هیپریسین در 9 گونه گلراعی انجام شد. پس از جمعآوری و آمادهسازی گیاه (جدا کردن گل و برگ) اقدام به تهیه عصاره آن در دو مرحله با حلالهای کلروفرم و متانول بهوسیله دستگاه سوکسله گردید و بعد مواد استخراجی توسط دستگاه HPLC مورد بررسی قرار گرفتند. فاز متحرک شامل متانول 68%، اتیلاستات 20% و سدیم هیدروسولفات (1/0 مول) 12% و فاز ثابت، C18 بود. دتکتور مورد استفاده UV بود که در 590 نانومتر تنظیم گردید. اندامهای مختلف گونه H. androsaemum L. بهطورکلی فاقد ترکیب هیپریسین بودند. میزان ترکیب هیپریسین در عصاره گل گونه H. apricum Kar. & Kir. 061/0% و در عصاره برگ آن 005/0% بود. در عصاره گل H. armenum Jaub. & Spach، 003/0% هیپریسین وجود داشت. برای گونه H. asperulum Jaub. & Spach، میزان هیپریسین در عصاره گل 025/0%، برگ 004/0% و ساقه 003/0% بود. در عصاره گلهای گونههای H. hirsutum L. و H. linarioides Boss. 007/0% و H. vermiculare Boiss. & Hausskn. 005/0% هیپریسین وجود داشت. گونه H. tetrapterum Fries در عصاره گل 083/0%، برگ 014/0% و ساقه 001/0% هیپریسین داشت و گونه H. perforatum L. در عصاره گل حاوی 124/0%، برگ 028/0% و ساقه 003/0% هیپریسن بود.
محمدعلی درّی؛ سیدعلی حسینی (حبیب)؛ محمدحسین لباسچی
دوره 24، شماره 2 ، مرداد 1387، ، صفحه 117-125
چکیده
آگاهی از وضعیت تغییرات میزان هیپریسین در طبیعت به شناخت نیازهای گیاه علف چای (Hypericum perforatum L.) در شرایط زراعی کمک میکند. با توجه به پراکنش گیاه علف چای از ارتفاع صفر تا بیش از 2000 متر در زیستگاه طبیعی استان گلستان دو منطقه توسکاستان در شرق و درازنو در غرب گرگان برای بررسی میزان هیپریسین در رویشگاه طبیعی انتخاب شدند. برای نمونهبرداری ...
بیشتر
آگاهی از وضعیت تغییرات میزان هیپریسین در طبیعت به شناخت نیازهای گیاه علف چای (Hypericum perforatum L.) در شرایط زراعی کمک میکند. با توجه به پراکنش گیاه علف چای از ارتفاع صفر تا بیش از 2000 متر در زیستگاه طبیعی استان گلستان دو منطقه توسکاستان در شرق و درازنو در غرب گرگان برای بررسی میزان هیپریسین در رویشگاه طبیعی انتخاب شدند. برای نمونهبرداری از گیاهان، ابتدا از پایینترین سطح ارتفاعی تا بالاترین نقطهای که این گیاه در این دو منطقه رؤیت شد هفت طبقه ارتفاعی (متر) تعریف شد که عبارتند از: 1) 450-150، 2) 750-450، 3) 1050-750، 4)1350-1050، 5) 1650-1350، 6) 1950-1650 و 7) 2250-1950 متر. نمونههای گیاهی در اوایل گلدهی از 25-20 سانتیمتر انتهای سرشاخه گلدار برداشت شدند. با استفاده از فرمول g K×/ 100× E = C و میزان جذب در طول موج 590 نانومتر در دستگاه اسپکتروفتومتر، میزان هیپریسین هر نمونه تعیین گردید. اگرچه میزان هیپریسین با تغییرات ارتفاع در دو منطقه تغییرات داشته است، اما تنها در درازنو این تغییرات با ارتفاع همبستگی مثبت دارد. بالاترین میزان هیپریسین استخراج شده برای توسکاستان در طبقه ارتفاعی750-450، معادل 26/0میلیگرم برگرم ماده خشک و برای درازنو در طبقه ارتفاعی2250-1950، برابر 25/0میلیگرم بر گرم ماده خشک بدست آمد که نشان میدهد در هر یک از مناطق مورد مطالعه یک حد ارتفاعی وجود دارد که برای رشد این گیاه مناسب و بالاترین میزان تولید هیپریسین را دارد.
محمد حسین لباسچی؛ ابراهیم عاشور آبادی
دوره 11، شماره 1 ، بهمن 1380، ، صفحه 87-101
چکیده
ایران رویشگاهی نسبتاً غنی است و بیش از 7500 گونه گیاهی دارد که بسیاری از آنها را گونههای دارویی تشکیل میدهند. رویشگاههای طبیعی ایران به عنوان ذخائر توارثی ارزشمند میتوانند منشاء تهیه و تولید گیاهان دارویی سازگار و با کیفیت بالا در مزارع قرار گیرند. گل راعی رویشگاههای مختلفی در نواحی شمالی و غربی ایران دارد. در این بررسی که در سالهای ...
بیشتر
ایران رویشگاهی نسبتاً غنی است و بیش از 7500 گونه گیاهی دارد که بسیاری از آنها را گونههای دارویی تشکیل میدهند. رویشگاههای طبیعی ایران به عنوان ذخائر توارثی ارزشمند میتوانند منشاء تهیه و تولید گیاهان دارویی سازگار و با کیفیت بالا در مزارع قرار گیرند. گل راعی رویشگاههای مختلفی در نواحی شمالی و غربی ایران دارد. در این بررسی که در سالهای 78- 1377 انجام شد نمونههای گل راعی از نواحی گرگان، نوشهر، گیلان و خلخال برداشت و ماده مؤثر آن (هیپریسین) استخراج و اندازهگیری شد. دربین رویشگاههای مورد بررسی، گرگان و گیلان در سال اول، به ترتیب با 2730 و 2584 قسمت در میلیون هیپریسین و گیلان، گرگان و نوشهر در سال دوم، به ترتیب با 2230، 2218 و 2120 قسمت در میلیون با خلخال( 1937 و 1779 قسمت در میلیون ) تفاوت معنیداری نشان دادند. چنین به نظر میرسد که در مناطقی با ارتفاع 250 تا 400 متر از سطح دریا و بارندگی 500 تا 900 میلیمتر و خاکی با مواد آلی و معدنی کافی، توان بالقوة تولید هیپریسین بالا باشد.
محمدحسین لباسچی؛ ابوالقاسم متین؛ غلامرضا امین؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ لطیفه احمدی
دوره 10، شماره 1 ، آبان 1380، ، صفحه 39-64
چکیده
تغییرات ماده موثر گیاه دارویی گل راعی در سیستمهای زراعی مختلف شیمیایی، آلی و مخلوط آنها در تراکمهای مختلف در سال 1378 در ایستگاه تحقیقات البرز کرج تعیین گردید. این آزمایش به صورت طرح کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. عامل اصلی را تراکم و عامل فرعی را کودهای مختلف تشکیل دادند. هیپریسین موجود در سرشاخه های گلدار ...
بیشتر
تغییرات ماده موثر گیاه دارویی گل راعی در سیستمهای زراعی مختلف شیمیایی، آلی و مخلوط آنها در تراکمهای مختلف در سال 1378 در ایستگاه تحقیقات البرز کرج تعیین گردید. این آزمایش به صورت طرح کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. عامل اصلی را تراکم و عامل فرعی را کودهای مختلف تشکیل دادند. هیپریسین موجود در سرشاخه های گلدار حاصل از برداشت اول گیاه گل راعی با استفاده از دستگاه سوکسله استخراج و به روش اسپکتروفتومتر ماورا بنفش (UV) اندازه گیری شد. کار استخراج هیپریسین در 2 مرحله و با استفاده از کلروفرم و متانول صورت پذیرفت و مقادیر هیپریسین با استفاده از منحنی استاندارد تعیین گردید. نتایج بدست آمده حاکی از آنست که سیستمهای زراعی مخلوط آلی و شیمیایی و نیز کودهای آلی بیشترین میزان هیپریسین را به ترتیب برابر 2262 و 2197 قسمت در میلیون در برداشت اول تولید نمودند. همچنین عملکرد هیپریسین نیز در تیمارهای یاد شده به ترتیب با 4684 و 4534 گرم در هکتار نسبت به تیمار کود شیمیایی خالص و شاهد تفاوت معنی داری داشت که بیشترین این مقادیر در تراکم 10 بوته در متر مربع بدست آمد. کلیه مقادیر هیپریسین، عملکرد، عملکرد هیپریسین و شاخص برداشت در برداشت اول تفاوت معنی داری نسبت به برداشت دوم از خود نشان دادند. بیشترین میانگین عملکرد هیپریسین در مجموع دو برداشت و در ازای مصرف کود مخلوط به 8094 گرم در هکتار بالغ گشت. به نظر میرسد که جهت دستیابی به حداکثر عملکرد هیپریسین میتوان از تراکم زیاد و برای افزایش کیفیت و میزان هیپریسین از تراکم کم استفاده نمود. همچنین مخلوط کودهای شیمیایی و آلی به دلیل ترکیب مناسب عناصر مورد نیاز این گیاه دارویی و بهبود کیفیت فیزیکی و بیولوژیکی خاک ضمن حفظ سلامت محصول قادر هستند بیشترین میزان و عملکرد ماده موثر هیپریسین را تولید نمایند.