عذرا عطائی عظیمی؛ بابک دلنواز هاشملویان
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.266.94.2.1575.1610 در مطالعات یاخته‌شناسی، برای تفکیک اجزای سلول‌ها که شفاف هستند از رنگ‌ها استفاده می‌شود. بیشتر رنگ‌های مورد استفاده سنتزی بوده به انسان و محیط صدمه می‌زنند. در حالی‌که رنگ‌های با منشأ گیاهی ایمن هستند. از دوران باستان، در ایران از ریشه‌های گیاه روناس (Rubia tinctorum L.) که سرشار از رنگ‌های طبیعی ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.266.94.2.1575.1610 در مطالعات یاخته‌شناسی، برای تفکیک اجزای سلول‌ها که شفاف هستند از رنگ‌ها استفاده می‌شود. بیشتر رنگ‌های مورد استفاده سنتزی بوده به انسان و محیط صدمه می‌زنند. در حالی‌که رنگ‌های با منشأ گیاهی ایمن هستند. از دوران باستان، در ایران از ریشه‌های گیاه روناس (Rubia tinctorum L.) که سرشار از رنگ‌های طبیعی هستند در صنایع نساجی استفاده می‌شده است. در این پژوهش رنگ‌های ریشه‌های روناس در انتهای سه فصل بهار، تابستان و پاییز با سه حلال آب، اتانول و اسید ضعیف جدا و انواع رنگ‌های آنها با کروماتوگرافی کاغذی جدا شد. از روناس رنگ استوروناسین تهیه و برای رنگ‌آمیزی سلول‌های روپوست و نگهبان روزنه، گرده‌های گل و مطالعه تقسیم میتوز سلول‌های گیاهی استفاده شد. نتایج نشان داد که بهترین حلال برای جداسازی رنگ‌های روناس، آب است. نتایج کروماتوگرافی نشان داد که نوع و تعداد رنگ‌ها، در عصاره آبی ریشه روناس در سه فصل مشابه است ولی میزان برخی از آن ها در آخر تابستان بیشتر به دست آمد. رنگ های محلول در الکل بیشتر در عصاره اتانولی ریشه در آخر بهار مشاهده شدند. از عصاره اسیدی تنها یک رنگ زرد جدا شد که احتمالا آلیزارین باشد. رنگ آمیزی سلول ها با استوروناسین در همه موارد نشان داد که این رنگ قابل مقایسه و حتی بهتر از استوکارمن است. این رنگ، هسته و کروموزوم ها را در یک زمینه شفاف به رنگ قهوه ای در آورد. به طور کلی نتایج نشان داد که این رنگ می تواند جایگزین رنگ های سنتزی در آزمایشگاه های آموزشی و تحقیقاتی یاخته شناسی گیاهی شود.
نورالدین حسین‌پور آزاد؛ قربانعلی نعمت‌زاده؛ سید محمدرضا آزادبخت؛ سیّدکمال کاظمی‌تبار؛ احسان شکری
چکیده
در این تحقیق دو ویژگی مهم فیزیکی و شیمیایی، درصد کل روغن و میزان اسید چرب موجود در بذر گاوزبان ایرانی (Echium amoenum Fisch & Mey.) از دو اکوتیپ کرمانشاه و نکا (استان مازندران) مورد مطالعه قرار گرفتند. استخراج روغن با استفاده از سیستم سوکسله و شناسایی اسیدهای چرب با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) صورت پذیرفت. سپس داده‌های بدست‌آمده ...
بیشتر
در این تحقیق دو ویژگی مهم فیزیکی و شیمیایی، درصد کل روغن و میزان اسید چرب موجود در بذر گاوزبان ایرانی (Echium amoenum Fisch & Mey.) از دو اکوتیپ کرمانشاه و نکا (استان مازندران) مورد مطالعه قرار گرفتند. استخراج روغن با استفاده از سیستم سوکسله و شناسایی اسیدهای چرب با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) صورت پذیرفت. سپس داده‌های بدست‌آمده با یکدیگر مورد مقایسه آماری قرار گرفتند. درصد روغن دانه در اکوتیپ کرمانشاه (31/0+16/19) و در اکوتیپ نکا (26/0+16/17) بدست آمد. همچنین 8 نوع اسید چرب شامل پالمتیک، استئاریک، اولئیک، سوکسنیک، لینولئیک، آلفا-لینولنیک (ALA)، گاما-لینولنیک (GLA)، و استئاریدونیک اسید توسط کروماتوگرافی گازی شناسایی گردید. اسید چرب سوکسنیک با میزان 4/0-2/0% و اسید چرب آلفا- لینولنیک با مقدار 48-46%، به‌ترتیب دارای کمترین و بیشترین مقدار در هر دو اکوتیپ بودند. داده‌های بدست آمده حکایت از آن دارند که با توجه به ارزش غذایی اسیدهای چرب ضروری موجود در روغن دانه، گل گاوزبان ایرانی پتانسیل بالقوه جهت تولید مکمل‌های غذایی غنی از اسیدهای چرب ضروری همچون امگا-3 (آلفا-لینولنیک) و امگا-6 (گاما-لینولنیک) را دارد. با توجه به اهمیت شناخت از گیاه قبل از اجرای عملیات به‌نژادی، داده‌های بدست آمده می‌توانند به‌عنوان مرجعی در انتخاب روشهای مناسب اصلاحی برای بهبود کیفیت و کمّیت روغن دانه و افزایش میزان اسیدهای چرب ضروری در این گیاه بکار گرفته شوند.
سید محمد سیدی؛ حسن رخشنده؛ حمید صادقیان
چکیده
در این تحقیق استخراج و جداسازی هدفمند ترکیبهای گلبرگهای گیاه Rosa damascena (از تیرة Rosaceae) به منظور یافتن عامل موثر خواب آور آن، انجام پذیرفته است. حداقل دوز موثر خواب آور بر روی موش های نژاد Balb-C مبنای استخراج و جداسازی ترکیبها قرار گرفت. استخراجهای مختلفی توسط حلالهای کلروفرم، اتانول و آب صورت گرفت که از میان آنها عصارة اتانولی ...
بیشتر
در این تحقیق استخراج و جداسازی هدفمند ترکیبهای گلبرگهای گیاه Rosa damascena (از تیرة Rosaceae) به منظور یافتن عامل موثر خواب آور آن، انجام پذیرفته است. حداقل دوز موثر خواب آور بر روی موش های نژاد Balb-C مبنای استخراج و جداسازی ترکیبها قرار گرفت. استخراجهای مختلفی توسط حلالهای کلروفرم، اتانول و آب صورت گرفت که از میان آنها عصارة اتانولی بهترین اثر را با حداقل دوز mg/kg 500 نشان داد. کروماتوگرافی لایة نازک (TLC) حضور پنج ترکیب عمده را در این عصاره نشان داد که از میان آنها مادة مورد نظر توسط کروماتوگرافی ستونی جداسازی گردید. آزمونهای فیزیولوژیکی حداقل دوز خواب آور ترکیب جدا شدة مورد نظر را، mg/kg 15 تعیین کرد. همچنین ساختمان شیمیایی ترکیبهای جدا شده از ستون، توسط تکنیک های طیف سنجی Mass ، IR و NMR مورد بررسی قرار گرفتند.
کامکار جایمند؛ محمدباقر رضایی
دوره 20، شماره 2 ، مرداد 1383، ، صفحه 181-190
چکیده
سر شاخه گلدار گیاه Achillea millefolium subsp. millefolium در اوایل مرداد 1382 از منطقه لار در استان تهران جمع آوری گردید. سپس از نمونه با روشهای تقطیر اسانس گیری شد. بازده اسانس در روش تقطیر با بخار, در نمونه های گل و برگ به ترتیب 0.2 و 0.05 درصد و با روش تقطیر با آب, 0.4 و 0.04 درصد بدست آمد. اسانس ها توسط دستگاههای کروماتوگرافی ...
بیشتر
سر شاخه گلدار گیاه Achillea millefolium subsp. millefolium در اوایل مرداد 1382 از منطقه لار در استان تهران جمع آوری گردید. سپس از نمونه با روشهای تقطیر اسانس گیری شد. بازده اسانس در روش تقطیر با بخار, در نمونه های گل و برگ به ترتیب 0.2 و 0.05 درصد و با روش تقطیر با آب, 0.4 و 0.04 درصد بدست آمد. اسانس ها توسط دستگاههای کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد تجزیه قرار گرفتند.ترکیبهای عمده به روش تقطیر با آب در نمونه گل عبارتند از : p-cymene (19.8%), n- heptanol (15.2%) و bornyl acetate (12%) و در نمونه برگ p- cymene (24.1%), n- heptanol (11.1%) و camphor (5.9%) و همچنین در روش تقطیر با بخار , ترکیبهای عمده در گل عبارتند از : (E)-isoeugenyl acetate (18%), n- heptanol (16.3% درصد), bornyl acetate (16.2%) و p-cymene (9.3%) و در برگ (Z)- isodemicin (16%), (E)-isoeugenyl acetate (14.9%), nootkatin (13%) و longifolene (11.8%) مورد شناسایی قرار گرفتند. در این تحقیق اختلاف قابل توجه ای در میزان اسانس نمونه ها و ترکیبها مشاهده شده است که قابل توجه تولید کنندگان اسانس خواهد بود.
محمود نادری حاجی باقرکندی؛ محمدباقر رضایی؛ کامکار جایمند
دوره 19، شماره 2 ، مرداد 1382، ، صفحه 149-156
چکیده
کربوهیدراتها یکی از سه گروه عمده مواد مغذی می‌باشند که به عنوان منبع انرژی و درمان بعضی از بیماریها در انسان استفاده می‌شود. همچنین به عنوان استخوانبندی در گیاهان مصرف دارد. صمغ عربی در بین انواع صمغها، بهترین صمغ طبیعی است که می‌توان در صنایع مختلف مصرف نمود. صمغAcacia nilotica از جمله صمغهای کربوهیدراتی می‌باشد که از آن در موارد غذایی، ...
بیشتر
کربوهیدراتها یکی از سه گروه عمده مواد مغذی می‌باشند که به عنوان منبع انرژی و درمان بعضی از بیماریها در انسان استفاده می‌شود. همچنین به عنوان استخوانبندی در گیاهان مصرف دارد. صمغ عربی در بین انواع صمغها، بهترین صمغ طبیعی است که می‌توان در صنایع مختلف مصرف نمود. صمغAcacia nilotica از جمله صمغهای کربوهیدراتی می‌باشد که از آن در موارد غذایی، دارویی و استفادههای متعددی می‌شود. بنابراین بررسی کمی و کیفی کربوهیدراتهای موجود در این نوع صمغ که از گونه Acacia nilotica بدست میآید یکی از اهداف مهم در این تحقیق می‌باشد. پس از جمع‌آوری صمغ عربی از درخت Acacia nilotica در شهریور سال 1381 از محل ایستگاه تحقیقات دارویی عسلویه استان بوشهر، اقدام به استخراج و بررسی کمی کربوهیدراتهای محلول نمونه با روش آنترون بوسیله دستگاه اسپکتروفتومتری مدل 340 (HITACHI ) در طول موج 625 نانومتر نموده، نتیجه آزمایش نشان داد که کل کربوهیدراتها در نمونه، 6.51 درصد می‌باشند. همچنین در بررسی کیفی بر روی صمغ، که به روش TLC با معرفها و حلا لهایی از جمله اسید فرمیک-متیل اتیل کتون- ترسیو بوتانل-آب و آنیزیدین – فتالیک اسید-اتانل صورت پذیرفت، در نهایت وجود ترکیبهای پنتوز و هگزوز و اسید Uronic ثابت گردید.
محمدباقر رضایی؛ کامکار جایمند؛ محمود معلمی
دوره 18، شماره 1 ، اسفند 1381، ، صفحه 123-135
چکیده
اهمیت گونه‌های دارویی و خاصیت آرام کنندگی بعضی از آنها بر هیچکس پوشیده نیست، با توجه به گونه‌های سنبل الطیب که به‌صورت خودرو و دست کاشت در مناطق مختلف کشور مشاهده می‌شود، اقدام به جمع‌آوری ریشه گونه سنبل الطیب کوهستانی با نام علمی Valerina sisymbriifolia Vahl از سه استان مختلف کشور (اصفهان، آذربایجان و همدان) نمودیم. پس از استخراج اسانس ریشه ...
بیشتر
اهمیت گونه‌های دارویی و خاصیت آرام کنندگی بعضی از آنها بر هیچکس پوشیده نیست، با توجه به گونه‌های سنبل الطیب که به‌صورت خودرو و دست کاشت در مناطق مختلف کشور مشاهده می‌شود، اقدام به جمع‌آوری ریشه گونه سنبل الطیب کوهستانی با نام علمی Valerina sisymbriifolia Vahl از سه استان مختلف کشور (اصفهان، آذربایجان و همدان) نمودیم. پس از استخراج اسانس ریشه گیاه که به روش تقطیر با آب، ترکیبهای آن توسط دستگاههای کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد شناسایی قرار گرفت. طبق بررسی نتایج مشاهده شد که میان ترکیبهای عمده موجود در اسانس مناطق مختلف کشور، اختلاف وجود دارد. ترکیب a- pinene با 16.6 درصد از استان آذربایجان، بیشترین درصد را نسبت به دیگر استانها نشان داده است. ترکیبهای عمده در ریشه گونه سنبل الطیب همدان: a-pinene (14 درصد)، borneol (11.5 درصد) و bornyl acetate (6.4 درصد)، در گونه آذربایجان، a-pinene (16.6 درصد)، borneol (9.7 درصد)، b - himachalene(7.3 درصد) و spathulenol(5 درصد) و در گونه اصفهان، borneol (13.53 درصد)، g - muurolene(5.19 درصد) و humulene epoxide II(3.45 درصد) می‌باشد که مورد شناسایی قرار گرفته است. بنابراین، کشت و توسعه این گونه با انجام تحقیقات بیشتر در زمینههای مختلف زراعی و اصلاحی پیشنهاد می‌شود.
