فیتوشیمی (استخراج، شناسایی و اندازه گیری مواد موثره)
سیده منصوره قدسی مآب؛ حسن مکاریان؛ زیبا قسیمی حق؛ منوچهر قلی پور
چکیده
پیش‌تیمار بذر با پلاسمای سرد و اسید سالیسیلیک از روش‌های بهبود جوانه‌زنی بذر و رشد کمّی و کیفی گیاهان بشمار می‌رود. بنابراین، پژوهشی به‌منظور بررسی اثر پیش‌تیمار بذر با پلاسمای سرد (صفر و 100 وات به مدت 4 دقیقه) و پیش‌تیمار بذر و محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک به فرم‌های میکرو و نانو (صفر و 1.5 میلی‌مولار اسید سالیسیلیک) برای بهبود رشد ...
بیشتر
پیش‌تیمار بذر با پلاسمای سرد و اسید سالیسیلیک از روش‌های بهبود جوانه‌زنی بذر و رشد کمّی و کیفی گیاهان بشمار می‌رود. بنابراین، پژوهشی به‌منظور بررسی اثر پیش‌تیمار بذر با پلاسمای سرد (صفر و 100 وات به مدت 4 دقیقه) و پیش‌تیمار بذر و محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک به فرم‌های میکرو و نانو (صفر و 1.5 میلی‌مولار اسید سالیسیلیک) برای بهبود رشد و تولید متابولیت‌های ثانویه در گیاه مریم گلی (Salvia leriifolia Benth.) انجام شد. نتایج نشان داد استفاده از اسید سالیسیلیک به‌صورت پیش‌تیمار بذری و محلول‌پاشی منجر به افزایش معنی‌دار ارتفاع گیاه، کلروفیل‌های a و b، فنل کل و اسید کافئیک برگ شد. همچنین، پیش‌تیمار بذر با فرم نانو اسید سالیسیلیک و محلول‌پاشی فرم میکرو اسید سالیسیلیک و پلاسمای سرد، وزن تر و خشک گیاهچه و آنزیم‌های فنیل‌آلانین آمونیالیاز و تیروزین آمونیالیاز را به‌ترتیب به‌میزان 3.48، 13.3، 227.7 و 277 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. پیش‌تیمار بذری و کاربرد اسیدسالیسیلیک تأثیر مثبتی بر افزایش میزان اسیدهای رزمارینیک و سالویانولیک برگ‌ها نسبت به شاهد نداشت. براساس نتایج، افزایش فعالیت آنزیم‌ها در مسیر بیوسنتز اسیدهای فنولیکی، بر افزایش میزان اسید کافئیک مؤثر بود. به‌طور کلی، یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد پیش‌تیمار بذری با اسید سالیسیلیک و محلول‌پاشی نانو اسید سالیسیلیک بیشتر از سایر تیمارها در بهبود صفات رشدی و فعالیت آنزیم‌های درگیر در بیوسنتز متابولیت‌های ثانویه نقش داشتند.
اصغر رحیمی
چکیده
به منظور بررسی اثر پیش‌تیمار خشکی و دور آبیاری بر عملکرد کمّی و کیفی بذرهای پیش‌تیمار شده زیره سبز (Cuminum ciminum L.)، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان در سال 1387 انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد که در آن فاکتور اول شامل 4 سطح پیش‌تیمار بذر (شاهد و پیش‌تیمار بذر با محلول ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر پیش‌تیمار خشکی و دور آبیاری بر عملکرد کمّی و کیفی بذرهای پیش‌تیمار شده زیره سبز (Cuminum ciminum L.)، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان در سال 1387 انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد که در آن فاکتور اول شامل 4 سطح پیش‌تیمار بذر (شاهد و پیش‌تیمار بذر با محلول پلیاتیلن گلیکول (PEG-8000) 3/0- و 9/0- مگاپاسگال (Mpa)) و فاکتور دوم شامل سطح دور آبیاری (5، 7، 9 و 11 روزه) بود. نتایج نشان داد که عملکرد بذر با افزایش شدت تنش به‌طور معنی‌داری کاهش یافت و این کاهش بیشتر مربوط به کاهش تعداد چتر و تعداد بذر در چتر بود. با افزایش طول دور آبیاری (در هفت و نه روزه) درصد اسانس افزایش و در دور آبیاری یازده روزه کاهش یافت. وزن هزاردانه و شاخص برداشت تحت تأثیر دور آبیاری و پیش‌تیمار قرار نگرفت. بیشترین تعداد چتر در بوته و تعداد دانه در چتر در پیش‌تیمار بذر با محلول پلیاتیلن گلیکول 3/0- مگاپاسگال (P3) و دور آبیاری پنج و هفت روزه بدست آمد. به‌طور کلی حداکثر عملکرد دانه (7/682 کیلوگرم در هکتار) در پیش‌تیمار P3 و دور آبیاری پنج روزه و بالاترین درصد اسانس (62/3%) در پیش‌تیمار P2 (پیش‌تیمار با آب مقطر) و دور آبیاری هفت روزه بدست آمد.
محمد صدقی؛ علی نعمتی؛ تیمور خندان بجندی؛ علی نامور
چکیده
به‌منظور تعیین اثر پیش‌تیمار بذر و محلول‌پاشی تنظیم‌کننده‌های رشد بر عملکرد و صفات بیوفیزیکوشیمیایی دانه کدوی دارویی (Cucurbita pepo L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل و براساس طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. تیمارها شامل پیش‌تیمار بذر (شاهد، جیبرلین و اکسین) و محلول‌پاشی تنظیم‌کننده‌های ...
بیشتر
به‌منظور تعیین اثر پیش‌تیمار بذر و محلول‌پاشی تنظیم‌کننده‌های رشد بر عملکرد و صفات بیوفیزیکوشیمیایی دانه کدوی دارویی (Cucurbita pepo L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل و براساس طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. تیمارها شامل پیش‌تیمار بذر (شاهد، جیبرلین و اکسین) و محلول‌پاشی تنظیم‌کننده‌های رشد (شاهد، اکسین، جیبرلین و مخلوط اکسین با جیبرلین) بود. پیش‌تیمار بذر با اکسین همراه با محلول‌پاشی آن موجب بیش از دوبرابر شدن تعداد دانه در میوه نسبت به شاهد شد. تعداد دانه‌های نارس در همین تیمار به حداقل کاهش یافت و به یک‌پنجم تیمار شاهد رسید. وزن تر میوه در بوته نیز در همین تیمار حداکثر بود و نزدیک به دوبرابر شاهد افزایش نشان داد. اثر ساده پیش‌تیمارها بر عملکرد دانه و وزن تر میوه معنی‌دار بود و حداکثر عملکرد دانه در پیش‌تیمار اکسین دیده شد. اثر ساده تنظیم‌کننده‌های رشد نیز بر روی برخی صفات معنی‌دار بود، به‌طوری که حداکثر تعداد دانه در میوه، قطر میوه، وزن تر میوه، عملکرد دانه و حداقل تعداد و درصد دانه‌های نارس در محلول‌پاشی با اکسین مشاهده شد. محلول‌پاشی با جیبرلین درصد روغن را افزایش و درصد پروتئین دانه را کاهش داد، درحالی‌که محلول‌پاشی با اکسین موجب کاهش درصد روغن و افزایش پروتئین دانه شد. هیچ‌یک از تیمارهای آزمایش بر طول و عرض دانه اثر معنی‌داری نداشت، ولی محلول‌پاشی با جیبرلین موجب افزایش ضخامت دانه شد. به‌طور کلی، به نظر می‌رسد که محلول‌پاشی با اکسین می‌تواند موجب افزایش عملکرد دانه در کدوی دارویی شود، ولی این امر اثر منفی بر عملکرد ماده مؤثره محلول در روغن دانه خواهد داشت. همچنین، نتایج این بررسی حکایت از آن دارد که محلول‌پاشی با جیبرلین موجب تولید دانه‌های درشت‌تر و با درصد روغن بیشتری می‌شود.
