پویا آروین؛ رعنا فیروزه
چکیده
به‌منظور مطالعه تراکم گیاهی در چهار سطح (20، 30، 40 و 50 بوته در مترمربع) و تأثیر محلول‌پاشی جیبرلین در دو سطح (صفر و 100 میکرو‌گرم در لیتر) بر روی تعدادی از صفات فیزیولوژیک و مرفولوژیک گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum L.) آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور بجنورد به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 انجام ...
بیشتر
به‌منظور مطالعه تراکم گیاهی در چهار سطح (20، 30، 40 و 50 بوته در مترمربع) و تأثیر محلول‌پاشی جیبرلین در دو سطح (صفر و 100 میکرو‌گرم در لیتر) بر روی تعدادی از صفات فیزیولوژیک و مرفولوژیک گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum L.) آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور بجنورد به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 انجام شد. برهم‌کنش تراکم 20 بوته و جیبرلین بالاترین مقدار عددی درصد ماده خشک گیاه، تعداد شاخه جانبی و تعداد برگ را نشان داد. تراکم 20 بوته با 220.79 (mg g-1 F.W) بیشترین مقدار قند را کسب کرد و کاربرد جیبرلین باعث افزایش 12.7 درصدی محتوای قند نسبت به نمونه شاهد شد. با افزایش تراکم، محتوای کلروفیل a، b و کاروتنوئید کاهش یافت. اثر متقابل تراکم 20 بوته به همراه جیبرلین با 72.11 (mg g-1 F.W) بیشترین و تراکم 50 بوته در عدم کاربرد جیبرلین با 60.7 (mg g-1 F.W) کمترین مقدار کلروفیل a را نشان داد. عملکرد دانه با 686.22 کیلوگرم در هکتار و درصد اسانس با 0.327% در کاربرد جیبرلین بیشترین مقدار را نسبت به نمونه شاهد کسب کردند. در تراکم 20 بوته بیشترین تعداد چتر مرکب و در تراکم 30 بوته بیشترین مقدار دانه در چتر مرکب بدست آمد، ولی وزن هزاردانه، عملکرد نهایی، عملکرد اسانس و درصد اسانس در تراکم 50 بوته بیشترین مقدار بود. به‌طور کلی در تراکم‌های بیشتر، به نظر می‌رسد عملکرد نهایی به‌دلیل افزایش تعداد بوته در واحد سطح افزایش یابد ولی اجزای عملکردی کاهش می‌یابد.
حسین زینلی؛ عباس مصلحی یزددلی؛ لیلی صفایی؛ زهرا جابرالانصار؛ علی آخوندی؛ ذبیح الله اسکندری
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف کودهای نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر صفات کمّی و کیفی گیاه بابونه (Matricaria chamomilla L.)، تحقیقی در سال زراعی 87-1386 در مزرعه تحقیقاتی شرکت داروسازی باریج اسانس کاشان به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. سطوح کودی نیتروژن به میزان صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار کود اوره، سطوح ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف کودهای نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر صفات کمّی و کیفی گیاه بابونه (Matricaria chamomilla L.)، تحقیقی در سال زراعی 87-1386 در مزرعه تحقیقاتی شرکت داروسازی باریج اسانس کاشان به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. سطوح کودی نیتروژن به میزان صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار کود اوره، سطوح کودی فسفر به‌ترتیب صفر، 25 و 50 کیلوگرم در هکتار سوپر فسفات‌تریپل و سطوح کودی پتاسیم به‌ترتیب صفر، 25 و 50 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم بود. صفات ارتفاع گیاه، تعداد گل در بوته، تعداد شاخه فرعی، وزن تر و خشک تک بوته، عملکرد گل در مترمربع، قطر گل، درصد اسانس و درصد کامازولن برای هر تیمار اندازه‌گیری و ثبت گردید. اثر کود نیتروژن بر صفات تعداد گل در بوته، وزن تر تک بوته، تعداد شاخه فرعی، عملکرد گل در مترمربع و وزن تر و خشک 50 گل معنیدار بود. اثر کود فسفر بر وزن تر تک بوته در سطح احتمال 5% معنیدار شد. اثر کود پتاسیم بر صفات مورد مطالعه اثر معنیداری نداشت. اثر متقابل کود نیتروژن و فسفر بر صفات وزن تر و خشک تک بوته و عملکرد گل در مترمربع در سطح احتمال 1% معنیدار گردید. اثر متقابل کود نیتروژن و پتاسیم بر قطر گل در سطح احتمال 5% معنیدار شد. مقایسه میانگین صفت عملکرد گل در مترمربع نشان داد که بیشترین عملکرد گل در سطح 50 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن و 25 کیلوگرم کود فسفر و کمترین میزان عملکرد گل در سطح 100 کیلوگرم کود نیتروژن و 50 کیلوگرم کود فسفر حاصل شده‌است. کامازولن و میزان اسانس تحت تأثیر کود نیتروژن، فسفر و پتاس قرار نگرفت. به‌طور کلی می‌توان گفت بابونه در شرایط مورد مطالعه به عناصر غذایی کمی نیاز دارد.
زهرا نعمتی لفمجانی؛ سیدرضا طبایی‌عقدایی؛ محمدحسین لباسچی؛ علی‌اشرف جعفری؛ اکبر نجفی آشتیانی؛ مرتضی دانشخواه
چکیده
به منظور بررسی تنوع و رابطه بین عملکرد گل و اجزاء آن، تعداد 12 ژنوتیپ گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.) از نقاط مختلف کشور در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در محل ایستگاه تحقیقاتی همند آبسرد دماوند کشت و برای عملکرد گل و اجزاء عملکرد در سه کشت آبی (شاهد)، دیم و دیم همراه با مالچ مورد بررسی قرار گرفتند. در طی دوره گلدهی، تعداد گل، وزن ...
بیشتر
به منظور بررسی تنوع و رابطه بین عملکرد گل و اجزاء آن، تعداد 12 ژنوتیپ گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.) از نقاط مختلف کشور در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در محل ایستگاه تحقیقاتی همند آبسرد دماوند کشت و برای عملکرد گل و اجزاء عملکرد در سه کشت آبی (شاهد)، دیم و دیم همراه با مالچ مورد بررسی قرار گرفتند. در طی دوره گلدهی، تعداد گل، وزن گل، درصد ماده خشک گل، نسبت وزن گلبرگ به گل کامل، ارتفاع بوته و محیط بوته (تاج‌پوشش) یادداشت‌برداری شدند. پس از جمع‌آوری داده‌ها تجزیه همبستگی، رگرسیون و علیت انجام شد. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد که عملکرد گل در هر سه شرایط با وزن تر گلبرگ همبستگی مثبت و معنیدار داشت. با استفاده از تجزیه رگرسیونی گام به گام سهم هریک از صفات مؤثر در عملکرد گل مشخص گردید. در شرایط دیم صفات تعداد گل در پایه، نسبت وزن گلبرگ به گل کامل، اسانس در هکتار و درصد اسانس با ضریب تبیین 7/91%، در شرایط آبی وزن تر گلبرگ، نسبت وزن تر گلبرگ به گل کامل و محیط بوته با ضریب تبیین 6/ 98% و در شرایط کشت همرا با مالچ، عملکرد اسانس، درصد اسانس، ارتفاع بوته، نسبت وزن گلبرگ به گل کامل و تعداد گل با ضریب تبیین 6/90% بیشترین تغییرات عملکرد گل را توجیه نمودند. براساس نتایج تجزیه علیت، وزن تر گلبرگ در هر سه شرایط کشت بیشترین تأثیر مستقیم بر روی عملکرد گل داشت و چون مقدار و جهت آن با اثر کل (ضریب همبستگی) تقریباً یکسان بود، به‌عنوان مهمترین صفت در افزایش عملکرد گل‌محمدی شناخته شد. صفات تعداد گل در هکتار، عملکرد اسانس در هکتار، ارتفاع بوته و محیط بوته اگرچه به‌طور مستقیم در افزایش عملکرد نقش نداشتند ولی به‌طور غیرمستقیم از طریق افزایش وزن تر گلبرگ در افزایش عملکرد گل‌محمدی نقش مهمی داشتند. بنابراین، می‌توان از آنها به‌عنوان شاخصی برای انتخاب در جهت بهبود عملکرد گل استفاده نمود.
محمدتقی درزی؛ محمدرضا حاج سیدهادی؛ فرهاد رجالی
چکیده
مصرف کودهای بیولوژیک در یک نظام کشاورزی پایدار، موجب پایداری عملکرد به‌ویژه در تولید گیاهان دارویی می‌گردد. انیسون (Pimpinella anisum L.) نیز یک گیاه دارویی اسانس‌دار بوده و دانه مهمترین اندام حاوی اسانس می‌باشد. به همین منظور در تحقیقی اثر ورمی‌کمپوست و کود فسفات زیستی بر عملکرد و اجزاء عملکرد انیسون شامل ارتفاع بوته، تعداد چتر در بوته، ...
بیشتر
مصرف کودهای بیولوژیک در یک نظام کشاورزی پایدار، موجب پایداری عملکرد به‌ویژه در تولید گیاهان دارویی می‌گردد. انیسون (Pimpinella anisum L.) نیز یک گیاه دارویی اسانس‌دار بوده و دانه مهمترین اندام حاوی اسانس می‌باشد. به همین منظور در تحقیقی اثر ورمی‌کمپوست و کود فسفات زیستی بر عملکرد و اجزاء عملکرد انیسون شامل ارتفاع بوته، تعداد چتر در بوته، وزن هزاردانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه، به صورت آزمایش فاکتوریل دو فاکتوره با استفاده از فاکتورهای ورمی‌کمپوست (0، 5 و 10 تن در هکتار) و کود فسفات زیستی (عدم تلقیح، تلقیح با بذر و تلقیح با بذر+ محلول‌پاشی بر روی خاک در مرحله ساقه رفتن) در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با نه تیمار و سه تکرار در ایستگاه تحقیقات همند دماوند (وابسته به مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور) در سال زراعی 1388 مورد مطالعه قرار گرفت. مقایسه میانگینها توسط آزمون چند دامنهای دانکن در سطح احتمال 5% انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته (1/50 سانتیمتر)، تعداد چتر در بوته (2/33 چتر)، عملکرد بیولوژیک (2/9797 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد دانه (2/2973 کیلوگرم در هکتار) با مصرف 10 تن ورمی‌کمپوست حاصل گردید ولی وزن هزاردانه تحت تأثیر ورمی کمپوست قرار نگرفت. کود فسفات زیستی نیز دارای تأثیر معنیداری بر روی ارتفاع بوته و وزن هزاردانه نبود، ولی اثر معنیداری بر روی سایر صفات داشت؛ به‌طوری که بیشترین تعداد چتر در بوته (5/29 چتر)، عملکرد بیولوژیک (8/7768 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد دانه (6/2571 کیلوگرم در هکتار) با دو بار مصرف کود فسفات زیستی بدست آمد. البته اثرهای متقابل هم‌افزایی و مثبت نیز در بین فاکتورها مشاهده شد که می‌توان به اثر متقابل فاکتورها بر عملکرد بیولوژیک اشاره کرد. بنابراین طبق نتایج بدست آمده، تیمار شامل کاربرد 10 تن ورمی‌کمپوست و مصرف دو بار کود فسفات زیستی، بهترین نتیجه را داشته است.
محمدتقی درزی؛ امیر قلاوند؛ فرهاد رجالی؛ فاطمه سفیدکن
دوره 22، شماره 4 ، بهمن 1385، ، صفحه 276-292
چکیده
به منظور بررسی اثر کودهای زیستی بر عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum Vulgare Mill.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل با استفاده از فاکتورهای تلقیح مایکوریزایی (تلقیح و عدم تلقیح)، کود فسفات زیستی (0، 30 و 60 کیلوگرم در هکتار) و ورمی کمپوست (0، 5 و 10 تن در هکتار) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با هیجده تیمار و سه تکرار در سال 1384 به اجرا ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر کودهای زیستی بر عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum Vulgare Mill.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل با استفاده از فاکتورهای تلقیح مایکوریزایی (تلقیح و عدم تلقیح)، کود فسفات زیستی (0، 30 و 60 کیلوگرم در هکتار) و ورمی کمپوست (0، 5 و 10 تن در هکتار) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با هیجده تیمار و سه تکرار در سال 1384 به اجرا در آمد. همچنین مقایسه ای نیز بین این تیمارها با یک تیمار شاهد کود شیمیایی (NPK به میزان 90، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار) به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با نوزده تیمار و سه تکرار انجام گرفت. مقایسه میانگینها توسط آزمون چند دامنهای دانکن در سطح احتمال پنج درصد انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته (6/105 سانتیمتر)، تعداد چتر در بوته (31 چتر)، وزن هزار دانه (53/3 گرم)، عملکرد بیولوژیکی (3978 کیلوگرم در هکتار)و عملکرد دانه (1047 کیلوگرم در هکتار) در تلقیح با مایکوریزا حاصل شد، اما شاخص برداشت در مقایسه با عدم تلقیح کاهش یافت. کود فسفات زیستی دارای تأثیر معنیداری بر روی تعداد چتر در بوته، وزن هزار دانه، شاخص برداشت و عملکرد دانه نبود، ولی اثر معنیداری بر روی ارتفاع بوته و عملکرد بیولوژیک داشت، به طوری که بیشترین ارتفاع بوته (3/105 سانتیمتر) و عملکرد بیولوژیک (3734 کیلوگرم در هکتار) در سطح سوم آن بدست آمد. همچنین بیشترین ارتفاع بوته (6/106 سانتیمتر)، تعداد چتر در بوته (2/37 چتر)، وزن هزار دانه (79/3 گرم)، عملکرد بیولوژیکی (4544 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد دانه (1253 کیلوگرم در هکتار) در سطح سوم ورمی کمپوست حاصل گردید. در این تحقیق، اثرات متقابل دو فاکتور تلقیح مایکوریزایی و کود فسفات زیستی بر روی وزن هزار دانه و دو فاکتور تلقیح مایکوریزایی و ورمی کمپوست بر روی شاخص برداشت، نیز معنی دار گردید. مقایسه شاهد با تیمارهای کودهای زیستی، نیز معنیدار گردید، به طوری که از نظر تعداد چتر در بوته، وزن هزار دانه و عملکرد بیولوژیکی، تیمار کود زیستی حاوی تلقیح با مایکوریزا، سطح سوم کود فسفات زیستی و سطح سوم ورمی کمپوست (40.2 چتر، 02/4 گرم، 5033 کیلوگرم در هکتار) برتری محسوسی نسبت به تیمار شاهد (7/31 چتر، 71/3 گرم، 4002 کیلوگرم در هکتار) داشت. از نظر عملکرد دانه نیز، تیمار کود زیستی شامل تلقیح با مایکوریزا، سطح دوم کود فسفات زیستی و سطح سوم ورمی کمپوست (1292 کیلوگرم در هکتار) در مقایسه با شاهد (1097 کیلوگرم در هکتار) برتری چشمگیری داشت. همچنین، از نظر ارتفاع بوته، تیمارهای مطلوب کودهای زیستی تفاوت معنی داری نسبت به تیمار شاهد نداشتند.
