یاسمین سپاهی سرجو؛ سید محسن موسوی نیک؛ محمد گلوی؛ احمد قنبری؛ عبدالشکور رئیسی؛ فاطمه نصرتی
چکیده
درختچه دیهدار با نام علمی Euphorbia tirucalli L. از خانواده Euphorbiaceae درختچهای چند ساله شاداب با ساقههای منشعب و شاخههای گسترده و گرد است. عوامل محیطی یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر صفات کمّی و کیفی در گیاهان دارویی مطرح میباشد. در این تحقیق گیاه دیهدار در رویشگاههای مختلف استان سیستان و بلوچستان از نظر برخی خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی، ...
بیشتر
درختچه دیهدار با نام علمی Euphorbia tirucalli L. از خانواده Euphorbiaceae درختچهای چند ساله شاداب با ساقههای منشعب و شاخههای گسترده و گرد است. عوامل محیطی یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر صفات کمّی و کیفی در گیاهان دارویی مطرح میباشد. در این تحقیق گیاه دیهدار در رویشگاههای مختلف استان سیستان و بلوچستان از نظر برخی خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی، خاکی و فیتوشیمیایی بررسی شد. این تحقیق در قالب طرح آشیانهای و آزمون حداقل اختلافات معنیدار دانکن در سطح 5% بهصورت کاملاً تصادفی با سه تکرار و شامل شهرستانهای: 1- نیکشهر بخش هیچان (روستاهای کلات، حصارک و هشتیک)، 2- شهرستان راسک (روستاهای فیروزآباد، جنگل و پارود) و 3- شهرستان سرباز (روستاهای حیط، کیشکور و پیردان) با استفاده از پیمایش صحرایی اجرا گردید. نتایج نشان داد بین تمام صفات مورد بررسی اختلاف معنیداری بین شهرستانها و مناطق وجود دارد. در این پژوهش صفات مورفولوژی در شهرستان نیکشهر بیشترین میزان را داشتند و کمترین ارتفاع و تعداد شاخه مربوط به شهرستان سرباز بود که نشان میدهد با افزایش ارتفاع از سطح دریا رشد رویشی این درختچه کم میشود. خاک مورد بررسی مناطق شهرستان نیکشهر از نظر عناصر شاخص مانند فسفر و پتاسیم نسبت به سایر مناطق وضعیت مطلوبتری نشان داد. بیشترین میزان کلروفیل a، b و کاروتنوئید در فصل بهار، پرولین و فلاونوئید در فصل تابستان و آنتوسیانین در شهرهای مختلف بهصورت متغیر مشاهده شد. بیشترین میزان کلروفیل a، b در شهرستان سرباز و کاروتنوئید و آنتوسیانین در شهرستان راسک اندازهگیری شد. ترکیبهای شیرابه نشان داد که بیشترین مقدار و تعداد مواد مؤثره در فصل تابستان در این گیاه وجود دارد.
الهه تشکری فرد؛ غلام رضا محسن آبادی؛ سید محمدرضا احتشامی؛ سمانه اسدی صنم
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.774.97.5.1576.41 این پژوهش بهمنظور بررسی مدیریتهای متنوع حاصلخیزی خاک بر صفات مورفولوژی، عملکرد اسانس و کیفیت علوفه رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) اجرا شد. آزمایش بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل پنج سطح کود (شیمیایی، زیستی، ورمیکمپوست، ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.774.97.5.1576.41 این پژوهش بهمنظور بررسی مدیریتهای متنوع حاصلخیزی خاک بر صفات مورفولوژی، عملکرد اسانس و کیفیت علوفه رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) اجرا شد. آزمایش بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل پنج سطح کود (شیمیایی، زیستی، ورمیکمپوست، تلفیق 75% و 50% غلظت کودهای شیمیایی + کودهای زیستی + ورمیکمپوست) بود. نتایج حکایت از معنیدار بودن اعمال تیمارهای مختلفکودی بر صفات مورد بررسی داشتند. بر این اساس تیمار 75% کودهای شیمیایی بههمراه کودهای زیستی و ورمیکمپوست با بهبود ویژگیهای مورفولوژی، عملکرد اسانس و عملکرد کمّی و کیفی علوفه، بهعنوان تیمار برتر شناخته شد. تیمار مذکور، بالاترین ارتفاع بوته (95 سانتیمتر)، وزن خشک اندام هوایی (98 گرم در مترمربع)، عملکرد زیستی (1191.6 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (138 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (11.6%) را به خود اختصاص داد. بیشترین و کمترین درصد و عملکرد اسانس بهترتیب مربوط به تیمار 75% غلظت کودهای شیمیایی + کودهای زیستی + ورمیکمپوست (حدود 3% و 18 کیلوگرم در هکتار) و تیمار کاربرد 100% کودهای شیمیایی (حدود 2% و 13 کیلوگرم در هکتار) بود. صفات مهم کیفیت علوفه مانند درصد ماده خشک قابل هضم، درصد قندهای محلول در آب و میزان خاکستر در تیمار ادغام 75% غلظت کودهای شیمیایی با کودهای زیستی و ورمیکمپوست بالاترین مقدار را بههمراه داشت. در حالیکه صفات مذکور در کاربرد 100% کودهای شیمیایی، در مقایسه با سایر تیمارها کمترین مقدار را دارا بود. افزون براین عوامل کاهنده کیفیت علوفه مانند فیبرهای نامحلول در شوینده خنثی و اسیدی در این تیمار بیشترین مقادیر را شامل شد. بنابراین بهنظر میرسد در راستای دستیابی به کشاورزی پایدار و بهینهسازی تولید ارگانیک گیاهان دارویی، غلظتهای کاهشیافته کودهای شیمیایی بههمراه منابع زیستی افزون بر تولید اقتصادی بتواند موجب کاهش آلودگی محیطزیست شود.
صدیقه چورلی؛ سارا خراسانی نژاد
چکیده
امروزه کنترل زیستی عوامل بیماریزای گیاهی با هدف کاهش اثرات خطرناک آفتکشهای شیمیایی ازجمله تهدید سلامتی بشر، آلودگی محیطزیست، از بین بردن موجودات غیرهدف و پیدایش عوامل بیماریزای مقاوم یک اولویت میباشد. علف سالک (Ceratocephalus falcatus L.) گونهای از تیره آلاله، گیاه بسیار کوچک و کوتاه، یکساله، به ارتفاع 5-3 سانتیمتر، با ساقه کوتاه ...
بیشتر
امروزه کنترل زیستی عوامل بیماریزای گیاهی با هدف کاهش اثرات خطرناک آفتکشهای شیمیایی ازجمله تهدید سلامتی بشر، آلودگی محیطزیست، از بین بردن موجودات غیرهدف و پیدایش عوامل بیماریزای مقاوم یک اولویت میباشد. علف سالک (Ceratocephalus falcatus L.) گونهای از تیره آلاله، گیاه بسیار کوچک و کوتاه، یکساله، به ارتفاع 5-3 سانتیمتر، با ساقه کوتاه است. نمونههای گیاهی در سه تکرار بر پایه طرح کاملاً تصادفی در اردیبهشتماه 1394 از روستای بوژمهران (شهرستان نیشابور) با هدف ثبت خصوصیات مورفولوژیکی، بررسی خصوصیات فیتوشیمیایی شامل فنل کل، فلاونوئید کل و خاصیت آنتیاکسیدانی و اثر عصاره آبی، متانولی و استونی این گیاه روی قارچ Fusarium graminearum جمعآوری گردید. تعداد گل در هر بوته بهطور میانگین 5 عدد، تعداد برگ 19 عدد و طول اندام هوایی 3 سانتیمتر بدست آمد. میزان فنل کل 0.098 میلیگرم گالیکاسید در گرم وزن خشک نمونه، میزان فلاونوئید کل 0.302 میلیگرم کوئرستین در گرم وزن خشک نمونه و فعالیت آنتیاکسیدانی آن 70.61% مهار رادیکالهای آزاد تعیین شد. از نظر تأثیر عصارهها روی قارچ Fusarium graminearum، بیشترین رشد خطی میسلیوم را نمونه شاهد و کمترین را عصاره متانولی داشت. در نتیجه عصاره متانولی با غلظت ppm30، درصد بازدارندگی بیشتری روی رشد خطی میسلیوم قارچ مورد بررسی داشت که میتوان بیان کرد گیاه علف سالک نیز دارای خاصیت ضدقارچی بوده و از جایگاه خوبی در برنامههای مطالعاتی برخوردار میباشد.
پروین صالحی شانجانی؛ سید اسماعیل سیدیان؛ حمیده جوادی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر فواصل آبیاری بر صفات زراعی جمعیتهای وحشی بومادران (Achillea millefolium L.)، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در سال 1391 و 1392 اجرا شد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل فواصل آبیاری (7، 14 و 21 روز) و 19 جمعیت وحشی بومادران بود. ولی از آنجایی که در فاصله آبیاری ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر فواصل آبیاری بر صفات زراعی جمعیتهای وحشی بومادران (Achillea millefolium L.)، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در سال 1391 و 1392 اجرا شد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل فواصل آبیاری (7، 14 و 21 روز) و 19 جمعیت وحشی بومادران بود. ولی از آنجایی که در فاصله آبیاری 21 روز بسیاری از گیاهان از بین رفتند، فاصله آبیاری 21 روز از آنالیزها حذف گردید و مقایسهها با دو فاصله آبیاری 7 و 14 روز ادامه یافت. نتایج حکایت از اثر معنیدار (≤0.05) عوامل دور آبیاری و جمعیت بر صفات قطر گیاه، ارتفاع گیاه، تعداد ساقه گلدهنده، قطر گلآذین، تعداد گل و زمان کامل شدن گل داشت. نتایج نشان داد که با افزایش فاصله کمآبیاری از 7 روز به 14 روز، قطر، ارتفاع گیاه و قطر گلآذین کاهش یافته؛ تعداد گلآذین افزایش یافته و گلدهی و تکمیل دوره رشد در اغلب جمعیتهای مورد مطالعه تسریع شد. 19 جمعیت بومادران در سه خوشه گروهبندی شدند که جمعیتهای خوشه I، ارتفاع و عملکرد گیاه بیشتری داشته و در زمان طولانیتری به گلدهی کامل رسیدند. در حالیکه جمعیتهای خوشه III، قطر گیاه، قطر گلآذین، تعداد ساقه گلدهنده و تعداد گلآذین بیشتری داشته و در زمان کوتاهتری به گلدهی کامل رسیدند که نشاندهنده توان تولید مطلوب جمعیتهای بومادران این خوشه در شرایط نیمهخشک میباشد.
الناز علیمردان؛ پروین صالحی شانجانی؛ علی اشرف جعفری؛ سیدرضا طبائی عقدایی
چکیده
بومادران (Achillea L.) یکی از جنسهای مهم گیاهان دارویی بومی ایران است. بهمنظور بررسی عملکرد و صفات مورفولوژیکی 27 جمعیت A. millefoliumو 14 جمعیتA. bieberestini، آزمایشی بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی البرز کرج اجرا شد. نتایج نشان دادند که اختلاف معنیداری بین 27 جمعیت A. millefolium از نظر کلیه خصوصیات مورفولوژیکی و زراعی ...
بیشتر
بومادران (Achillea L.) یکی از جنسهای مهم گیاهان دارویی بومی ایران است. بهمنظور بررسی عملکرد و صفات مورفولوژیکی 27 جمعیت A. millefoliumو 14 جمعیتA. bieberestini، آزمایشی بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی البرز کرج اجرا شد. نتایج نشان دادند که اختلاف معنیداری بین 27 جمعیت A. millefolium از نظر کلیه خصوصیات مورفولوژیکی و زراعی بجز زمان گلدهی کامل وجود داشت. جمعیتهای مورد مطالعه گونه A. bieberestini در کلیه صفات مورفولوژیکی و زراعی اختلافات معنیداری نشان دادند. مهمترین همبستگی در خصوصیات گونه A. millefoliumمربوط به قطر گلآذین اصلی با حداکثر ارتفاع بوته و در گونه A. biberestini مربوط به عملکرد بوته با ارتفاع بوته بود. مقایسه میزان عملکرد و سایر ویژگیهای زیستی جمعیتهای هر گونه، با دیدگاه اهلی کردن و اصلاحی نشان داد که جمعیتهای گرم و خشک هر دو گونه A. millefolium و گونه A. bieberestini عملکرد بهتری برای کشت و کار دارند و جمعیت سمنان (21657) در گونه A. millefolium و جمعیت پارک گلستان در گونه A. bieberestiniنسبت به سایر جمعیتها برتری داشتند. بنابراین در برنامههای اصلاحی جمعیتهای فوق برای تولید گیاه دورگی با صفات مطلوبتر از نظر ارتفاع بوته، قطر بوته، قطر گلآذین اصلی، عملکرد بوته و تعداد ساقه گلدهنده، توصیه میشوند.
مهران محمدپور؛ عظیم قاسمنژاد؛ محمدحسین لباسچی؛ بهلول عباسزاده؛ محمد آزادبخت
چکیده
مرزه با نام علمی (Satureja hortensis L.) گیاهی علفی و یکساله از خانواده Labiatae بومی جنوب اروپا، آناتولی، قفقاز، عراق و غرب ایران بوده و امروزه در اغلب دنیا کشت میگردد. بهمنظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بر صفات مورفولوژیک مرزه (Satureja hortensis L.)، آزمایشی بهصورت طرح اسپلیتپلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تاریخ کاشت (22 فروردین، ...
بیشتر
مرزه با نام علمی (Satureja hortensis L.) گیاهی علفی و یکساله از خانواده Labiatae بومی جنوب اروپا، آناتولی، قفقاز، عراق و غرب ایران بوده و امروزه در اغلب دنیا کشت میگردد. بهمنظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بر صفات مورفولوژیک مرزه (Satureja hortensis L.)، آزمایشی بهصورت طرح اسپلیتپلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تاریخ کاشت (22 فروردین، 2 و 13 اردیبهشت) بهعنوان عامل اصلی و سه تراکم (35 × 15، 35 × 25، 35 × 35 سانتیمتر) بهعنوان عامل فرعی در سه تکرار در سال 89 در دانشگاه کشاورزی ساری انجام شد. گیاهان در مرحله گلدهی کامل بررسی شدند. اثر تاریخ کاشت و تراکم بر اغلب صفات مورفولوژیک مرزه معنیدار شد. نتایج مقایسه میانگین تاریخ کاشت نشان داد که تاریخ کاشت اول بیشترین ارتفاع گیاه (3/52 سانتیمتر)، قطر ساقه (8/8 میلیمتر)، تعداد گره (81/17)، تعداد ساقه فرعی (22/23)، قطر ریشه (12/9 میلیمتر) و وزن خشک ریشه (76/2 گرم بر بوته) بود. تأخیر در تاریخ کاشت بهطور معنیداری باعث افزایش وزن خشک اندام هوایی شد. بهطوری که بیشترین مقدار آن (1/3023 و 9/2663 کیلوگرم در هکتار) از تاریخهای کاشت سوم و دوم بدست آمد. نتایج مقایسه میانگین تراکمها نشان داد که تراکم سوم (کمترین تراکم) بیشترین قطر ریشه (33/9 میلیمتر) و وزن خشک ریشه (56/2 گرم بر بوته) را داشت. بهعلاوه اینکه تراکمهای سوم و دوم بیشترین ارتفاع گیاه (03/53 و 09/51 سانتیمتر)، قطر ساقه (92/7 و 4/7 میلیمتر)، تعداد گره (06/17 و 32/16) و تعداد ساقه فرعی (94/21 و 79/21) بود. اثر تراکم بر وزن خشک اندام هوایی معنیدار نشد. البته نتایج بدستآمده نشان داد که خصوصیات مورفولوژیک مرزه که اغلب از اجزای عملکرد پیکر رویشی محسوب میشوند، تحت تأثیر تیمارهای زراعی قرار داشته و با مدیریت صحیح میتوان عملکرد رویشی را افزایش داد.