علی‌اکبر زارع؛ محمدجعفر ملکوتی؛ حسین‌علی بهرامی؛ فاطمه سفیدکن؛ رضا شاه‌حسینی
چکیده
به‌لیمو (Lippia citriodora H. B. et K.) از گیاهان دارویی ارزشمندی است که اسانس به‌عنوان عمده‌ترین ترکیب شیمیایی آن دارای ترکیب‌های مؤثره‌ای نظیر نرال و ژرانیال بوده و به‌صورت خام و فرآوری شده کاربرد وسیعی در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی دارد. در گیاهان دارویی تغذیه متناسب و بهینه با استفاده از نهاده‌های شیمیایی و زیستی تأثیر چشمگیری ...
بیشتر
به‌لیمو (Lippia citriodora H. B. et K.) از گیاهان دارویی ارزشمندی است که اسانس به‌عنوان عمده‌ترین ترکیب شیمیایی آن دارای ترکیب‌های مؤثره‌ای نظیر نرال و ژرانیال بوده و به‌صورت خام و فرآوری شده کاربرد وسیعی در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی دارد. در گیاهان دارویی تغذیه متناسب و بهینه با استفاده از نهاده‌های شیمیایی و زیستی تأثیر چشمگیری بر عملکرد و شاخص‌های فیتوشیمیایی مرتبط با عملکرد دارد. این پژوهش با هدف بررسی اثر مصرف متعادل کود (کوددهی براساس نتایج آزمون خاک) و پلیمر سوپرجاذب بر عملکرد و ترکیب‌های شیمیایی گیاه به‌لیمو در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار بشرح: T1: بدون کوددهی (شاهد)، T2: کوددهی براساس عرف زارع، T3: کوددهی براساس مصرف متعادل کود یا همان تجزیه خاک، T4: کود زیستی، T5: تیمار دوم + کود زیستی، T6: تیمار سوم + کود زیستی و T7: تیمار سوم + کود زیستی + پلیمر سوپرجاذب در دانشگاه تربیت مدرس در شرایط گلخانه انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که بین تیمارها از لحاظ کلیه پارامترها در سطح 1% اختلاف معنی‌دار وجود داشت. کمترین و بیشترین عملکرد تر گیاه به‌ترتیب مربوط به تیمارهای شاهد (6410 کیلوگرم در هکتار) و تیمار مصرف متعادل کود + کود زیستی + پلیمر سوپرجاذب (15435 کیلوگرم در هکتار) بود. به همین روال حداقل و حداکثر عملکرد برگ خشک در تیمارهای شاهد (702 کیلوگرم در هکتار) و تیمار مصرف متعادل کود + کود زیستی + پلیمر سوپرجاذب (1503 کیلوگرم در هکتار) بدست آمد. البته کمترین و بیشترین میزان اسانس در تیمارهای شاهد (4/7 کیلوگرم در هکتار) و تیمار مصرف متعادل کود + کود زیستی (5/20 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد. از نظر مجموع ترکیب‌های اصلی ژرانیال و نرال تیمارهای شاهد و مصرف متعادل کود + کود زیستی به‌ترتیب با کسب مقادیر 2/41% و 27/52%، کمترین و بیشترین میزان را به خود اختصاص دادند.
سیدرضی کریمی؛ رضا شاه‌حسینی؛ سعید ذاکری
چکیده
گیاه دارویی به‌لیمو با نام علمی Lippia citriodora H. B. et K. متعلق به خانواده Verbenaceae می‌باشد که مواد مؤثره آن دارای اثرهای آرام‌بخشی، ضدتشنج، برطرف‌کننده تپش قلب، ضداسهال و ضدمیکروبی می‌باشد. خشک کردن اصولی و دقیق گیاهان دارویی به منظور کاهش رطوبت، افزایش ماندگاری و افزایش کمّی و کیفی مواد مؤثره آنها امری اجتناب‌ناپذیر است. در این ...
بیشتر
گیاه دارویی به‌لیمو با نام علمی Lippia citriodora H. B. et K. متعلق به خانواده Verbenaceae می‌باشد که مواد مؤثره آن دارای اثرهای آرام‌بخشی، ضدتشنج، برطرف‌کننده تپش قلب، ضداسهال و ضدمیکروبی می‌باشد. خشک کردن اصولی و دقیق گیاهان دارویی به منظور کاهش رطوبت، افزایش ماندگاری و افزایش کمّی و کیفی مواد مؤثره آنها امری اجتناب‌ناپذیر است. در این تحقیق از خشک‌کن هوای گرم برای خشک کردن برگ گیاه به‌لیمو با استفاده از درجه حرارت‌های (30، 40 و 50 درجه سلسیوس) و سرعت‌های مختلف جریان هوا (m/s5/0، 1 و 5/1) برای رسیدن به میزان رطوبت 15% استفاده گردید. پس از فرایند خشک شدن نمونه‌ها اسانس آنها توسط دستگاه کلونجر استحصال گردید. نتایج نشان داد که دو تیمار دما و سرعت هوا و اثر متقابل آنها بر زمان خشک شدن، دارای اثر معنی‌دار بود. مقایسه میانگین تیمار دما، اختلاف معنی‌داری بین دمای ˚C40 و ˚C50 از نظر مدت زمان خشک شدن نشان نداد. اما با افزایش دما اثر سرعت ناچیز شد. بهترین تیمار از نظر کمترین زمان خشک شدن مربوط به دمای ˚C40 و سرعت m/s1 می‌باشد. سطوح دمایی مختلف اثری معنی‌دار بر میزان اسانس داشته، به‌طوری که بیشترین مقدار اسانس مربوط به دمای ˚C30 و کمترین مقدار آن مربوط به دمای ˚C40 بود. سرعت هوای داغ نیز اثر معنی‌داری را بر میزان اسانس نشان داد، به‌طوری‌که در سرعت m/s5/0 بیشترین مقدار اسانس حاصل شد. نتایج حاصل از بررسی اثرهای متقابل نشان داد که حداکثر اسانس مربوط به دمای ˚C 50 و سرعت m/s5/0 بود. در نهایت 7 مدل ریاضی خشک کردن لایه‌های نازک برای شرایط مختلف خشک شدن، از نظر R2، SSE و RMSE مقایسه شدند که بهترین مدل برای خشک کردن گیاه به‌لیمو مدل Modified Page بود.
