لیلی صفایی؛ حسین زینلی؛ داوود افیونی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.367.95.3.1575.1610 به‌منظور بررسی اثر شوری آب آبیاری بر عملکرد کمّی و کیفی اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمایشی بهصورت کرت‌های یک‌بار خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط زراعی انجام شد. تیمارهای آزمایشی چهار ژنوتیپ رازیانه شامل دو رقم P11-820065 آلمانی و 11486 اروپایی و دو ژنوتیپ بومی همدان ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.367.95.3.1575.1610 به‌منظور بررسی اثر شوری آب آبیاری بر عملکرد کمّی و کیفی اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمایشی بهصورت کرت‌های یک‌بار خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط زراعی انجام شد. تیمارهای آزمایشی چهار ژنوتیپ رازیانه شامل دو رقم P11-820065 آلمانی و 11486 اروپایی و دو ژنوتیپ بومی همدان و لرستان بودند. تیمارهای شوری آب آبیاری نیز شامل سه سطح 2 (شاهد)، 5 و 8 دسی‌زیمنس بر متر بود. برای استخراج اسانس از دستگاه کلونجر استفاده شد. نتایج نشان داد که شوری بر کلیه صفات به استثناء آلفا-پینن، میرسن و درصد اسانس معنی‌دار بود. ژنوتیپها نیز از نظر آنتول، آلفا-فلاندرن، گاما-ترپینن، درصد و عملکرد اسانس تفاوت معنی‌داری نشان ندادند. برهم‌کنش ژنوتیپ در شوری بر کلیه صفات اثر معنی‌داری داشت. ژنوتیپ P11-820065 بیشترین درصد اسانس (3.90%)، عملکرد اسانس (91.41 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد خشک بذر (2359.7 کیلوگرم در هکتار) را در سطح شوری شاهد دارا بود، ولی با افزایش سطح شوری روند کاهش عملکرد بذر و اسانس در ژنوتیپ‌های غیربومی با شیب تندتری نسبت به ژنوتیپ‌های بومی بود. میزان آنتول به‌عنوان مهمترین ترکیب رازیانه نیز تا شوری 5 دسی‌زیمنس بر متر افزایش و بعد کاهش نشان داد که روند تغییرات آن عکس میزان اسانس بود. براساس نتایج این تحقیق، در شرایط شوری آب آبیاری ژنوتیپ‌های بومی به علت تحمل بیشترشان نسبت به استرس شوری، از بازده اقتصادی بالاتری برخوردار بودند. شوری آب بر نوع مواد تشکیل‌دهنده اسانس بی‌تأثیر بود و تنها مقادیر این ترکیبها تحت تأثیر آن قرار گرفت.
امید میرزایی چشمه گچی؛ یوسف نصیری؛ عزت اله اسفندیاری؛ مجتبی نورآئین
چکیده
ویتامین‌ها بسیاری از فرایندهای متابولیکی و بیولوژیکی گیاه را تحت تأثیر قرار می‌دهند و در سنتز آنزیم‌ها، اسیدهای نوکلئیک و پروتئین‌ها به‌عنوان کوآنزیم در مسیرهای متابولیک آنها شرکت می‌کنند. به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی تیامین بر رشد، عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمایشی در سال 1394 بهصورت ...
بیشتر
ویتامین‌ها بسیاری از فرایندهای متابولیکی و بیولوژیکی گیاه را تحت تأثیر قرار می‌دهند و در سنتز آنزیم‌ها، اسیدهای نوکلئیک و پروتئین‌ها به‌عنوان کوآنزیم در مسیرهای متابولیک آنها شرکت می‌کنند. به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی تیامین بر رشد، عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمایشی در سال 1394 بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه اجرا شد. تیمارها شامل محلول‌پاشی با تیامین در سه سطح صفر (آب مقطر)، 50 و 100 میکرومول بر لیتر و مراحل محلول‌پاشی در چهار سطح ساقه‌دهی، گلدهی، دانه‌بندی و هر سه مرحله بودند. نتایج نشان داد که اثر تیامین بر تمام صفات مورد ارزیابی معنی‌دار شد. بهطوری که غلظت 50 میکرومول بر لیتر تیامین بیشترین اثر افزایشی را بر تعداد ساقه‌های فرعی، تعداد چتر در بوته، تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در چترک، عملکرد دانه و عملکرد اسانس داشت و غلظت 100 میکرومول بر لیتر بیشترین اثر افزایشی را بر ارتفاع بوته، وزن هزاردانه، عملکرد بیولوژیک و درصد اسانس نسبت به شاهد داشت. اثر مراحل محلول‌پاشی بر تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در چترک و وزن هزاردانه معنی‌دار شد و بیشترین مقادیر آنها با محلول‌پاشی تیامین در هر سه مرحله (ساقه‌دهی، گلدهی، دانه‌بندی) بدست آمد. اثرهای متقابل تیمارهای مورد ارزیابی بر هیچ یک از صفات معنی‌دار نشد. به‌طور کلی، نتایج این آزمایش نشان داد که محلول‌پاشی گیاه رازیانه با غلظت‌های 50 و 100 میکرومول در لیتر تیامین در مراحل ساقه‌دهی، گلدهی و دانه‌بندی می‌تواند باعث بهبود عملکرد دانه و عملکرد اسانس گیاه رازیانه شود.
علی ایزانلو؛ عالیه جامی؛ محمد ضابط؛ علیرضا صمدزاده
چکیده
رازیانه از مهمترین و قدیمی‌ترین گیاهان دارویی و متعلق به خانواده چتریان می‌باشد. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و روابط بین صفات مورفو-فنولوژیکی در اکوتیپ‌های رازیانه، آزمایشی با 33 اکوتیپ مختلف رازیانه در قالب طرح آگمنت نسبتاً تکرار‌شده در باغ دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند اجرا گردید. صفات تعداد روز تا 50 درصد گلدهی، تعداد روز تا ...
بیشتر
رازیانه از مهمترین و قدیمی‌ترین گیاهان دارویی و متعلق به خانواده چتریان می‌باشد. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و روابط بین صفات مورفو-فنولوژیکی در اکوتیپ‌های رازیانه، آزمایشی با 33 اکوتیپ مختلف رازیانه در قالب طرح آگمنت نسبتاً تکرار‌شده در باغ دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند اجرا گردید. صفات تعداد روز تا 50 درصد گلدهی، تعداد روز تا 50 درصد رسیدگی دانه، ارتفاع گیاه تا چتر اصلی، ارتفاع کل گیاه، تعداد شاخه‌های اصلی گیاه، تعداد چتر در بوته، تعداد چتر بارور گیاه، تعداد چترک در چتر اصلی، تعداد دانه در چتر اصلی، طول میانگره، تعداد میانگره انتهایی، و عملکرد دانه گیاه اندازه گیری شدند. با توجه به نتایج تجزیه ریمل، اختلاف معنی-دار بین اکوتیپ‌های مختلف از نظر اکثر صفات مورد بررسی مشاهده شد. وراثت‌پذیری عمومی برای صفات مختلف بین 14 و 93 درصد برآورد گردید. صفات مطلوب برای بهبود کارآیی گزینش اکوتیپ‌های مطلوب شامل تعداد دانه در چتر اصلی، تعداد چتر بارور گیاه، تعداد چترک در چتر اصلی، تعداد چتر بودند که همبستگی مثبت معنی داری با عملکرد دانه نشان دادند. نتایج تجزیه بای پلات نشان داد که اکوتیپ‌های اهواز، 54، کرمان، نیریز و رزن در اکثر صفات برتر بودند. نتایج تجزیه خوشه‌ای اکوتیپ ها را در دو خوشه قرار داد. با توجه به نتایج این آزمایش، تنوع قابل ملاحظه ای بین اکوتیپ های رازیانه مورد مطالعه وجود دارد و ﻣﻲﺗﻮان از طرﻳق ﺗﻼﻗﻲ ﺑﻴﻦ اکوتیپ های ﺑﺮﺗﺮ ﺧﻮﺷﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ و آزﻣﻮن ﻧﺘﺎج آﻧﻬﺎ از طریق ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﺑﻪﻧﮋادی و اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ تولید ارقام با خصوصیات زراعی مطلوب اقدام نمود.
سمیرا مرادی؛ مجید پوریوسف؛ بابک عندلیبی
چکیده
محلول‌پاشی با عناصر ریزمغذی یک روش مفید برای جذب سریع عناصر در گیاهان و جلوگیری از آلوده شدن خاک می‌باشد. به‌منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی با عناصر ریزمغذی (آهن و روی) بر عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ...
بیشتر
محلول‌پاشی با عناصر ریزمغذی یک روش مفید برای جذب سریع عناصر در گیاهان و جلوگیری از آلوده شدن خاک می‌باشد. به‌منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی با عناصر ریزمغذی (آهن و روی) بر عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در بهار سال 1391 انجام شد. در این آزمایش محلول‌پاشی با آهن در چهار سطح (0، 1، 2 و 3 گرم در لیتر) و محلول‌پاشی با روی در سه سطح (0، 2 و 4 گرم در لیتر) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که بیشتر صفات مورد بررسی شامل وزن هزاردانه، عملکرد دانه، محتوا و عملکرد اسانس به‌طور معنی‌داری (05/0≥p) تحت تأثیر محلول‌پاشی با آهن و روی قرار گرفتند. بیشترین عملکرد دانه (96/2637 کیلوگرم در هکتار) از محلول‌پاشی با آهن و روی به میزان 2 گرم در لیتر بدست آمد. همچنین بیشترین عملکرد اسانس (71/75 کیلوگرم در هکتار) و محتوای اسانس (88/2%) از محلول‌پاشی با آهن 3 گرم در لیتر و روی 2 گرم در لیتر بدست آمد و کمترین میزان صفات مذکور از تیمار شاهد حاصل شد.
فاطمه محتشمی؛ مجید پوریوسف؛ بابک عندلیبی؛ فرید شکاری
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی و پیش‌تیمار با سالیسیلیک اسید بر عملکرد دانه و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط تنش خشکی آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در بهار 1391 اجرا شد. آزمایش بهصورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش تنش خشکی در مرحله زایشی با ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی و پیش‌تیمار با سالیسیلیک اسید بر عملکرد دانه و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط تنش خشکی آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در بهار 1391 اجرا شد. آزمایش بهصورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش تنش خشکی در مرحله زایشی با سطح شاهد (آبیاری کامل) در کرت‌های اصلی و سطوح مختلف محلول‌پاشی و پیش‌تیمار بذر با سالیسیلیک اسید شامل بذرهای خشک (بدون پیش‌تیمار)، پیش‌تیمار بذرها با غلظت‌های مختلف سالیسیلیک اسید (صفر، 800 و 1600میکرومولار) و محلول‌پاشی با غلظت‌های مختلف سالیسیلیک اسید (800 و 1600 میکرومولار) در کرت‌های فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشتر صفات مورد بررسی ازجمله تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، وزن هزاردانه، تعداد چترک در چتر و عملکرد دانه و اسانس تحت تأثیر تنش خشکی در مقایسه با شاهد (آبیاری) به‌طور معنی‌داری کاهش یافتند. اما محتوای اسانس دانه افزایش یافت. بهطوری که بیشترین عملکرد دانه (6/2925 کیلوگرم در هکتار) و اسانس (88/52 کیلوگرم در هکتار) از شاهد (آبیاری کامل) و کمترین میزان صفات مذکور در شرایط تنش خشکی حاصل شد. همچنین نتایج نشان داد که صفات مورد بررسی تحت تأثیر محلول‌پاشی و پرایم با سالیسیلیک اسید در مقایسه با بذر خشک به‌طور معنی‌داری افزایش یافتند. بهطوری که بین پیش‌تیمار بذر با سالیسیلیک اسید 1600 میکرومولار و محلول‌پاشی با سالیسیلیک اسید 1600 میکرومولار تفاوت معنی‌داری از لحاظ عملکرد دانه و اسانس وجود نداشت، اما بیشترین عملکرد دانه (6/2579 کیلوگرم در هکتار) و اسانس (15/63 کیلوگرم در هکتار) از محلول‌پاشی با سالیسیلیک اسید 1600 میکرومولار و کمترین میزان صفات مذکور از بذرهای خشک (بدون پیش‌تیمار) بدست آمد.
مجید پوریوسف
چکیده
به‌منظور بررسی تغییرات عملکرد و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) تحت شرایط تنش خشکی و زمانهای مختلف برداشت، آزمایشی در بهار 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان به اجرا درآمد. آزمایش بهصورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. در این آزمایش تأثیر تنش خشکی در سه سطح شامل شاهد (آبیاری ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تغییرات عملکرد و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) تحت شرایط تنش خشکی و زمانهای مختلف برداشت، آزمایشی در بهار 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان به اجرا درآمد. آزمایش بهصورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. در این آزمایش تأثیر تنش خشکی در سه سطح شامل شاهد (آبیاری کامل)، تنش خشکی در مراحل گلدهی و پرشدن دانه در کرت‌های اصلی و زمان برداشت در سه سطح شامل برداشت در مراحل خمیری نرم (محتوای رطوبت دانه 58%)، خمیری سخت (محتوای رطوبت دانه 37%) و رسیدگی کامل (محتوای رطوبت دانه 16%) در کرت‌های فرعی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که تأثیر تنش خشکی بر عملکرد دانه، وزن هزاردانه، تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در چترک، تعداد دانه در چتر، درصد و عملکرد اسانس معنی‌دار (05/0 ≤ p) بود. تمامی صفات مذکور تحت شرایط تنش خشکی به‌طور معنی‌داری (05/0 ≤ p) کاهش یافتند. بیشترین عملکرد دانه (63/1436 کیلوگرم در هکتار) و اسانس (54/34 کیلوگرم در هکتار) از تیمار شاهد (آبیاری کامل) و کمترین میزان صفات مذکور از تیمار تنش در مرحله پر شدن دانه حاصل شد. همچنین نتایج نشان داد که تأثیر زمان برداشت بر عملکرد دانه و اسانس، محتوای اسانس، وزن هزاردانه، تعداد دانه در چترک و تعداد دانه در چتر معنی‌دار (05/0 ≤ p) بود. بهطوری که بیشترین عملکرد دانه (75/1425 کیلوگرم در هکتار) از برداشت در مرحله رسیدگی کامل و کمترین آن (81/784 کیلوگرم در هکتار) از برداشت در مرحله خمیری نرم بدست آمد. بیشترین عملکرد اسانس (97/33 کیلوگرم در هکتار) نیز از برداشت در مرحله خمیری سخت بدست آمد که تفاوت معنی‌داری با مرحله رسیدگی کامل نداشت. با توجه به نتایج آزمایش چنین می‌توان استنباط کرد که رازیانه در مراحل رشد زایشی حساس به تنش خشکی بوده و عملکرد کمّی و کیفی آن تحت تأثیر زمان برداشت قرار می‌گیرد.
کامکار جایمند؛ هلن اهرابی اصلی؛ زهرا بهراد
چکیده
فلاونوییدها طبقه بزرگی از پلی‌فنل‌ها با بیش از 4000 ترکیب هستند که در گیاه نقش آنتی‌اکسیدانی را در فتوسنتز به‌عهده دارند و در انسان دارای اثرهای آنتی‌اکسیدانی، ضدالتهابی، جلوگیری‌کننده سرطان و محافظت‌کننده از قلب می‌باشند. ترکیب کوئرستین و کامفرول در گروه فلاونول‌ها قرار دارند و برای مقابله با ویروس‌ها و سلول‌های ...
بیشتر
فلاونوییدها طبقه بزرگی از پلی‌فنل‌ها با بیش از 4000 ترکیب هستند که در گیاه نقش آنتی‌اکسیدانی را در فتوسنتز به‌عهده دارند و در انسان دارای اثرهای آنتی‌اکسیدانی، ضدالتهابی، جلوگیری‌کننده سرطان و محافظت‌کننده از قلب می‌باشند. ترکیب کوئرستین و کامفرول در گروه فلاونول‌ها قرار دارند و برای مقابله با ویروس‌ها و سلول‌های سرطانی استفاده می‌شوند. هدف از این تحقیق، استخراج و اندازه‌گیری ترکیب کوئرستین و کامفرول در گونه گیاهی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) بود. برای این منظور این گونه در اوایل خردادماه 1389 از مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور جمع‌آوری، و بعد از اندامهای مختلف (گل، برگ، ساقه و بذر) با روشهای مختلف استخراج شد. در روش اول نمونه با حلال کلروفرم توسط دستگاه سوکسله به مدت 72 ساعت استخراج گردید. در روش دوم به نمونه قبلی که با حلال کلروفرم استخراج شده بود پس از جدا کردن حلال، متانول اضافه نموده و مجدداً عمل استخراج انجام شد. در روش سوم با توجه به میزان ماده خشک از اندامهای مختلف گیاه تازه رازیانه توزین، سپس با حلال‌های متانول و اسیداستیک (به نسبت 1:9) توسط دستگاه آسیاب برقی خرد و همزمان صاف گردید. در روش چهارم گیاه تازه مطابق با میزان ماده خشک هر اندام ابتدا با دستگاه آسیاب برقی خردشد و بعد با حلال‌های متانول و اسیداستیک (به نسبت 1:9) و به مدت یک هفته خیسانده و بعد صاف گردید. بعد همه نمونه‌های بدست آمده به حجم 30 میلی‌لیتر تغلیظ گردیدند. جمعاً 32 نمونه بدست آمد که میزان ترکیب کوئرستین وکامفرول آنها توسط دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که بیشترین مقادیر کوئرستین بدست آمده در Foeniculum vulgare Mill.، مربوط به گل (ppm2990)، برگ (ppm1223) و بذر تازه (ppm1779) در روش استخراج با متانول و در ساقه (ppm1316) به روش خیساندن با متانول-اسیداستیک بدست آمد و کمترین مقادیر کوئرستین بدست آمده مربوط به روش اول (استخراج با کلروفرم) بود که در گل (ppm17)، برگ (ppm15)، ساقه (ppm9)، و در بذر (ppm50) بدست آمد. در شرایط کشت یکسان بیشترین مقادیر کامفرول بدست آمده در گل (ppm912)، برگ (ppm273)، ساقه (ppm184) و در بذر تازه (ppm1142) به روش خیساندن با متانول-اسیداستیک و کمترین مقادیر کامفرول بدست آمده مربوط به روش استخراج با کلروفرم است که در گل (ppm209)، برگ (ppm55)، ساقه (ppm45) و در بذر (ppm427) بدست آمد.
لیلی صفائی؛ داود افیونی؛ حسین زینلی
چکیده
به‌منظور بررسی همبستگی بین اسانس و ترکیبهای متشکله اسانس و تعیین نقش این صفات در ایجاد تنوع بین ژنوتیپ‌های مختلف گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بر روی 12 ژنوتیپ رازیانه در ایستگاه تحقیقاتی شهید فزوه اصفهان انجام شد. صفات مورد بررسی در این تحقیق شامل عملکرد دانه، درصد ...
بیشتر
به‌منظور بررسی همبستگی بین اسانس و ترکیبهای متشکله اسانس و تعیین نقش این صفات در ایجاد تنوع بین ژنوتیپ‌های مختلف گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بر روی 12 ژنوتیپ رازیانه در ایستگاه تحقیقاتی شهید فزوه اصفهان انجام شد. صفات مورد بررسی در این تحقیق شامل عملکرد دانه، درصد اسانس، عملکرد اسانس و ترکیبهای متشکله اسانس بود. براساس نتایج تجزیه واریانس، اختلاف معنی‌داری میان ژنوتیپ‌های مورد مطالعه برای همه صفات مشاهده گردید. عملکرد اسانس همبستگی مثبت و معنی‌داری با صفات عملکرد دانه، درصد اسانس و درصد ترکیبهای آلفا-پینن، کامفن، میرسن، فلاندرن، فنکون و کامفور داشت. چهار مؤلفه اول در تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، 90% از کل واریانس متغیر‌ها را توجیه کرد. صفات عملکرد دانه، درصد اسانس، عملکرد اسانس و درصد ترکیبهای آلفا-پینن، کامفن، میرسن، فلاندرن، گاماترپینن، فنکون، کامفور و ترانس‌آنتول عمده‌ترین نقش را در تبیین مؤلفه اول داشتند. در مؤلفه دوم، صفات درصد سابینن، بتا-پینن و پارا-سیمن دارای اهمیت بیشتری بودند. در مؤلفه سوم صفات درصد لیمونن و 8،1-سینئول و در مؤلفه چهارم صفات درصد متیل کاویکول و سیس‌آنتول بیشترین اهمیت را در تبیین این مؤلفه‌ها دارا بودند. براساس تجزیه خوشه‌ای، 12 ژنوتیپ مورد بررسی در چهار دسته مختلف قرار گرفتند و اختلاف‌های چشمگیری به‌ویژه در عملکرد بذر، درصد اسانس، عملکرد اسانس و درصد ترکیبهای اصلی اسانس ازجمله ترانس‌آنتول، آلفا-پینن و فنکون در بین گروه‌ها وجود داشت. بنابراین می‌توان از طریق تلاقی بین ژنوتیپ‌های برتر خوشه‌های مختلف و آزمون نتاج آنها از طریق برنامه‌های به‌نژادی و انتخاب، نسبت به تولید ارقام با اسانس دارای کیفیت مطلوب اقدام نمود.
علی احسانی‌پور؛ خورشید رزمجو؛ حسین زینلی
چکیده
هدف از انجام این تحقیق، مطالعه تأثیر سطوح مختلف نیتروژن بر توده‌های رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) از لحاظ عملکرد، اجزاء عملکرد و مقدار اسانس بود. این تحقیق در بهار سال 1387 بهصورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با 20 تیمار و 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات دانشگاه صنعتی اصفهان (لورک) واقع در نجف‌آباد انجام شد. در ...
بیشتر
هدف از انجام این تحقیق، مطالعه تأثیر سطوح مختلف نیتروژن بر توده‌های رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) از لحاظ عملکرد، اجزاء عملکرد و مقدار اسانس بود. این تحقیق در بهار سال 1387 بهصورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با 20 تیمار و 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات دانشگاه صنعتی اصفهان (لورک) واقع در نجف‌آباد انجام شد. در این آزمایش تأثیر پنج سطح کود نیتروژن (0، 40، 80، 120 و 160 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) بر چهار توده رازیانه (اصفهان، تهران، یزد و اروپایی 11486) مورد مطالعه قرار گرفت. صفات اندازه‌گیری شده شامل عملکرد دانه در هکتار، درصد اسانس دانه، وزن هزاردانه، تعداد دانه در چترک، تعداد چتر در بوته، طول دانه و ارتفاع گیاه بودند. نتایج نشان داد که توده‌های مورد بررسی از نظر صفات عملکرد دانه در هکتار، وزن هزاردانه، تعداد دانه در چترک، طول بذر، تعداد چتر در بوته، ارتفاع بوته، درصد اسانس دانه و همچنین سطوح مختلف کود نیتروژن نسبت به عملکرد دانه در هکتار، وزن هزاردانه، تعداد دانه در چترک، تعداد چتر در بوته، طول بذر و درصد اسانس دانه تفاوت معنی‌داری داشتند. اثر متقابل توده و کود نیتروژن نیز در مورد صفات وزن هزاردانه، تعداد دانه در چترک، تعداد چتر در بوته، طول بذر و ارتفاع بوته معنی‌دار بود. بیشترین عملکرد دانه در هکتار بین توده‌ها، به توده اصفهان و در بین سطوح کود نیتروژن، به سطح 160 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص و بیشترین میزان درصد اسانس دانه بین توده‌ها، به توده اروپایی 11486 و در بین سطوح کودی، به سطح 40 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص تعلق داشت.
احسان جمشیدی؛ امیر قلاوند؛ فاطمه سفیدکن؛ ابراهیم محمدی گل‌تپه
چکیده
به‌منظور بررسی سیستم‌های مختلف تغذیه بر صفات کمّی و کیفی گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط تنش رطوبتی، آزمایشی مزرعه‌ای در سال 1388 بهصورت طرح کرت‌های خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی تربیت مدرس واقع در پیکان‌شهر اجرا گردید. عامل اصلی شامل 3 رژیم آبیاری (آبیاری ...
بیشتر
به‌منظور بررسی سیستم‌های مختلف تغذیه بر صفات کمّی و کیفی گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط تنش رطوبتی، آزمایشی مزرعه‌ای در سال 1388 بهصورت طرح کرت‌های خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی تربیت مدرس واقع در پیکان‌شهر اجرا گردید. عامل اصلی شامل 3 رژیم آبیاری (آبیاری پس از مصرف 40% رطوبت قابل استفاده خاک (C1)، (به‌عنوان شاهد)، آبیاری پس از مصرف 60% رطوبت قابل استفاده خاک (C2) و آبیاری پس از مصرف 80% رطوبت قابل استفاده از خاک (C3)) و عامل فرعی شامل سیستم‌های مختلف تغذیه‌ای (10 تن کود دامی، 10 تن کمپوست مصرف شده قارچ، 5 تن کمپوست مصرف شده قارچ همراه با 5 تن کود دامی، 90 کیلوگرم در هکتار و کود شیمیایی نیتروژنه) بود. در این بررسی نتایج نشان داد که اگرچه تنش کم‌آبی باعث افزایش درصد اسانس می‌شود، اما با این حال در اثر تنش کم‌آبی عملکرد دانه و عملکرد اسانس به شدت کاهش یافت. همچنین نتایج بیانگر معنی‌دار بودن اثر سیستم‌های مختلف تغذیه بر عملکرد دانه، عملکرد اسانس و میزان فنکون در سطح احتمال 1% معنی‌دار گردید. مقایسه میانگینها نشان داد که مصرف کمپوست مصرف شده قارچ در شرایط مطلوب آبیاری بیشترین عملکرد اسانس را به میزان 1/38 کیلوگرم در هکتار تولید کرد. این نتیجه با توجه به بیشتر بودن عملکرد دانه (8/1298 کیلوگرم در هکتار) در همین تیمار مورد تأیید قرار گرفت.
بهرام میرشکاری؛ فرهاد فرح‌وش
چکیده
برای دستیابی به مدیریت بهینه آبیاری و کوددهی نیتروژن در گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط آب و هوایی نیمه‌خشک آزمایشی در تبریز روی رقم محلی اصفهان با سه فاکتور شامل زمان آبیاری (90، 120 و 150 میلی‌متر تبخیر از تشتک) به‌عنوان عامل اصلی و ترکیب کود نیتروژنه (100، 150 و 200 کیلوگرم اوره در هکتار) و تقسیط کود (100% در زمان کاشت؛ 50% در ...
بیشتر
برای دستیابی به مدیریت بهینه آبیاری و کوددهی نیتروژن در گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط آب و هوایی نیمه‌خشک آزمایشی در تبریز روی رقم محلی اصفهان با سه فاکتور شامل زمان آبیاری (90، 120 و 150 میلی‌متر تبخیر از تشتک) به‌عنوان عامل اصلی و ترکیب کود نیتروژنه (100، 150 و 200 کیلوگرم اوره در هکتار) و تقسیط کود (100% در زمان کاشت؛ 50% در زمان کاشت و 50% در زمان ساقه‌روی؛ 25% در زمان کاشت، 50% در زمان ساقه‌روی و 25% در زمان گلدهی) به‌عنوان عامل فرعی بهصورت اسپلیت فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سال 1387 اجرا شد. نتایج نشان داد که با تأخیر در زمان آبیاری از 90 به 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک تعداد چتر در هر بوته رازیانه 5/22% اُفت پیدا کرد. بیشترین عملکرد دانه و درصد اسانس به‌ترتیب برابر880 کیلوگرم در هکتار و 66/3% به تیمار برخوردار از 150 کیلوگرم در هکتار کود اوره و آبیاری بعد از تبخیر 90 میلی‌متر آب از تشتک تعلق داشت. کاربرد کود به‌طور مساوی در مراحل کاشت و ساقه‌روی موجب افزایش 17 درصدی عملکرد دانه در مقایسه با دو سطح دیگر تقسیط کود شد. درصد اسانس از تقسیط کود اوره تأثیرپذیر نبود. وقتی رازیانه 150 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنه دریافت کرد و بعد از تبخیر 120 میلی‌متر آب از تشتک آبیاری شد، بیشترین عملکرد اسانس (32 لیتر در هکتار) را تولید کرد و میزان این افزایش نسبت به تیمار حائز کمترین عملکرد اسانس 43% بود. بنابراین در کشت رازیانه توصیه می‌شود که زمان آبیاری را به 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک افزایش داده و 150 کیلوگرم در هکتار کود اوره در نسبت‌های مساوی در دو مرحله کاشت و ساقه‌روی مصرف گردد.
محمدحسین لباسچی؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ محمد بختیاری رمضانی
چکیده
سطوح وسیع دیم‌زارهای کم‌بازده کشور، لزوم انتخاب و کشت گیاهان مناسب و سازگار با شرایط دیم را برای تولید بیشتر، ایجاد پوشش گیاهی و جلوگیری از فرسایش، آشکار می‌سازد. در این آزمایش سازگاری و عملکرد گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط دیم منطقة دماوند، در طی سالهای 1382 تا 1386بررسی شد. این تحقیق در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی ...
بیشتر
سطوح وسیع دیم‌زارهای کم‌بازده کشور، لزوم انتخاب و کشت گیاهان مناسب و سازگار با شرایط دیم را برای تولید بیشتر، ایجاد پوشش گیاهی و جلوگیری از فرسایش، آشکار می‌سازد. در این آزمایش سازگاری و عملکرد گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط دیم منطقة دماوند، در طی سالهای 1382 تا 1386بررسی شد. این تحقیق در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با 3 تراکم بوته در واحد سطح در 4 تکرار اجرا شد. نتایج حاصل از اجرای تیمارهای تراکم در سالهای مختلف، حکایت از تفاوت اثر تیمارهای مختلف تراکم در صفات ماده خشک، دانه، ارتفاع گیاه، وزن دانه در بوته و وزن هزاردانه در سال سوم آزمایش داشت. میزان تولید ماده خشک کل رازیانه به‌ترتیب در سالهای، اول و دوم و سوم به 1229، 772 و 2079 و عملکرد دانه نیز به همین روند به‌ترتیب به 611، 280 و 712 کیلوگرم در هکتار رسید. در این آزمایش برخی صفات مانند وزن هزاردانه و شاخص برداشت در سال اول دارای بیشترین مقادیر بود، ولی بیشترین مقادیر ماده خشک، عملکرد دانه، ارتفاع بوته و وزن دانه در بوته، در سال سوم بدست آمد. در نهایت رازیانه می‌تواند به‌عنوان گیاه دارویی مقاوم و سازگار با شرایط دیم‌زارهای مشابه منطقة دماوند (مناطق سرد) مورد ملاحظه قرار گیرد.
محمدتقی درزی؛ امیر قلاوند؛ فرهاد رجالی
دوره 25، شماره 1 ، اردیبهشت 1388، ، صفحه 1-19
چکیده
به منظور بررسی اثر کودهای بیولوژیک بر روی جذب عناصر نیتروژن (N)، فسفر (P)، پتاسیم (K) و عملکرد دانه در گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل سه عاملی با استفاده از عاملهای قارچ میکوریزایی (تلقیح و عدم تلقیح)، کود فسفات زیستی (0، 30 و 60 کیلوگرم در هکتار) و ورمی‌کمپوست (0، 5 و 10 تن در هکتار) در قالب طرح پایه بلوکهای کامل ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر کودهای بیولوژیک بر روی جذب عناصر نیتروژن (N)، فسفر (P)، پتاسیم (K) و عملکرد دانه در گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل سه عاملی با استفاده از عاملهای قارچ میکوریزایی (تلقیح و عدم تلقیح)، کود فسفات زیستی (0، 30 و 60 کیلوگرم در هکتار) و ورمی‌کمپوست (0، 5 و 10 تن در هکتار) در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با هیجده تیمار و سه تکرار و در دو سال زراعی 1384 و 1385 در ایستگاه تحقیقات همندآبسرد (وابسته به مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور) به اجرا درآمد. مقایسه میانگینها توسط آزمون چند دامنه‌ای دانکن در سطح احتمال پنج درصد انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین غلظت نیتروژن (62/2%)، فسفر (21/1%) و پتاسیم در دانه (54/1%) و عملکرد دانه (1367 کیلوگرم در هکتار) در تلقیح با میکوریزا حاصل شد. کود فسفات زیستی نیز تأثیر معنی‌داری بر روی صفات یاد شده داشت. بهطوری که بیشترین غلظت نیتروژن (64/2%) با کاربرد 60 کیلوگرم و بالاترین غلظت فسفر (20/1%) و پتاسیم در دانه (52/1%) و عملکرد دانه (1316 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد 30 کیلوگرم از آن بدست آمد. همچنین بیشترین غلظت نیتروژن (82/2%)، فسفر (25/1%) و پتاسیم در دانه (66/1%) و عملکرد دانه (1689 کیلوگرم در هکتار) با مصرف 10 تن ورمی‌کمپوست حاصل شد. اثر متقابل هم‌افزایی و مثبت نیز در بین عوامل مشاهده شد که می‌توان به اثر متقابل بین تلقیح میکوریزایی و کود فسفات زیستی بر غلظت نیتروژن در دانه و اثر متقابل میان کود فسفات زیستی و ورمی‌کمپوست بر غلظت فسفر در دانه اشاره کرد.
محمدباقر رضایی؛ کامکار جایمند؛ احمد مجد؛ مهدخت مداح
دوره 11، شماره 1 ، بهمن 1380، ، صفحه 11-23
چکیده
گیاه رازیانه که در صنایع مختلف دارویی, غذایی, بهداشتی وآرایشی کاربردهای فراوانی دارد, جهت بررسی مواد موثر موجود در اسانس ,گیاه در زمانهای مختلف جمع آوری شده و اقدام به استخراج اسانس از اندامهای مختلف گردید.در مرحله اول اسانس برگ وساقه قبل از گلدهی گیاه , در مرحله دوم اسانس برگ, ساقه وگل در زمان گلدهی گیاه ودر نهایت در زمان رسیدن میوه ...
بیشتر
گیاه رازیانه که در صنایع مختلف دارویی, غذایی, بهداشتی وآرایشی کاربردهای فراوانی دارد, جهت بررسی مواد موثر موجود در اسانس ,گیاه در زمانهای مختلف جمع آوری شده و اقدام به استخراج اسانس از اندامهای مختلف گردید.در مرحله اول اسانس برگ وساقه قبل از گلدهی گیاه , در مرحله دوم اسانس برگ, ساقه وگل در زمان گلدهی گیاه ودر نهایت در زمان رسیدن میوه (بذر) اسانس از ساقه وبذر گیاه با استفاده از دستگاه تقطیر با آب و بخار آب (Kaiser) استخراج گردیدند و به کمک دستگاههای GC و GC/MS مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفتند. بازده اسانس در اندامهای مختلف گیاه عبارت بودند از : بذر (2.5%) ,گل (2.8%), برگ درزمان قبل گلدهی و زمان گلدهی به ترتیب (1.08% و 1.20% ) و ساقه در زمان قبل از گلدهی, زمان گلدهی و زمان رسیدن بذر (0.26%-0.47%-42.0%). ترکیبهای عمده اسانس گل و بذر، ترانس آنتول (84.1%-68.4%)، فنچون (7.7%-4.6%)، استراگول (3.5%-2.5%) و لیمونن + 1و8 سینئول (3.9%-19.3%) بودند و مقدار آنها در ساقه و برگ به مرحله رویشی گیاه بستگی داشت. ترکیبهای شاخص برگ در مرحله قبل از گلدهی و گلدهی به ترتیب عبارتند از: ترانس آنتول (28.3%-58.6%)، فنچون (2.5% - 2.9%)، استراگول (1%-1.7%) و لیمونن + 1و8 سینئول (58.5%-27.1%). مقدار این ترکیبها در ساقه در زمان قبل از گلدهی، زمان گلدهی و زمان رسیدن بذر به ترتیب عبارتند از: ترانس آنتول (0.3% و 44.2% و 78%)، فنچون (0.3% و 1.8% و 2.5%)، استراگول (0.6% و2.1% و 1.7%) و لیمونن + 1و 8 سینئول (56.5% و 23.6% و 4.6%). با افزایش سن برگ و ساقه میزان ترانس آنتول کاهش و لیمونن افزایش یافت.
