زراعت و باغبانی
مریم سلیمی کوچی؛ مهدی مدن دوست
چکیده
سابقه و هدف: زیره سبز (Cuminum cymiumn L.) گیاهی یکساله با ساقه‌های ظریف و ارتفاع بین 15 تا 50 سانتی‌متر است. میزان مناسب مصرف انواع علف‌کش‌های گروه دی نیتروآنیلینها و اثرهای مثبت استفاده از انواع مالچها در گیاهان دارویی برای از بین بردن علف‌های هرز، از لحاظ بدست آوردن بالاترین عملکرد و افزایش کیفیت محصول مهم میباشد. ازاین‌رو کاربرد ...
بیشتر
سابقه و هدف: زیره سبز (Cuminum cymiumn L.) گیاهی یکساله با ساقه‌های ظریف و ارتفاع بین 15 تا 50 سانتی‌متر است. میزان مناسب مصرف انواع علف‌کش‌های گروه دی نیتروآنیلینها و اثرهای مثبت استفاده از انواع مالچها در گیاهان دارویی برای از بین بردن علف‌های هرز، از لحاظ بدست آوردن بالاترین عملکرد و افزایش کیفیت محصول مهم میباشد. ازاین‌رو کاربرد علف‌کش‌های تریفلورالین و پندیمتالین همراه با مالچ گندم با هدف بررسی جمعیت و رشد علف‌های هرز، خصوصیات فیزیولوژیک، رویشی، عملکرد و درصد اسانس زیره سبز در این آزمایش بررسی شد.مواد و روش‌ها: این آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این مطالعه تیمارهای آزمایش شامل مقادیر 100% و ۵۰% توصیه شده علف‌کش‌های تریفلورالین و پندیمتالین به‌تنهایی و در تلفیق با مالچ کلش گندم بود که به‌همراه مالچ کلش گندم به‌تنهایی و عدم کنترل علف‌های هرز (شاهد) در نظر گرفته شد. از مالچ کلش گندم به طول 5 سانتی‌متر و به‌میزان در حدود 5 تن در هکتار استفاده شد. علف‌کش با استفاده از سم‌پاش پشتی کتابی 20 لیتری با نازل بارانی پخش شد. شناسایی گونههای علف‌های هرز توسط متخصصان علف‌های هرز ایستگاه تحقیقات کشاورزی زرقان استان فارس انجام شد. پس از آن، از کوادراتی به ابعاد 50× 50 سانتی‌متر برای اندازه‌گیری صفات تراکم و وزن خشک علف‌های هرز استفاده شد. اندازه‌گیری محتوای آب نسبی برگ‌ها و میزان کلروفیل از هر تیمار سه برگ جوان کاملاً باز شده و شاداب انتخاب شد، همچنین نمونه‌برداری اول صبح و قبل از طلوع آفتاب انجام شد. قبل از پایان دوره رشد ارتفاع و تعداد شاخه اندازه‌گیری شد. در پایان پس از برداشت، عملکرد و اجزای عملکرد (شامل تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر و وزن هزاردانه) اندازه‌گیری گردید. از دانههای برداشت شده در هر کرت به‌طور تصادفی 50 گرم نمونه برداشت شده و برای تعیین درصد اسانس استفاده شد. بهمنظور استخراج اسانس از نمونههای تهیه شده از روش تقطیر با بخار آب توسط دستگاه کلونجر استفاده شد و درصد اسانس مربوط به هر نمونه تعیین گردید. مقایسه میانگین صفات مورد مطالعه با استفاده از آزمون چند دامنهای دانکن در سطح احتمال 0.05 مقایسه شد.نتایج: گونههای غالب علف هرزی شناسایی شده در مزرعه شامل 6 تیره و 6 گونه بودند. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که استفاده از علف‌کش تریفلورالین با دوز توصیه شده + مالچ، میزان تراکم و وزن خشک علف‌های هرز را به‌ترتیب 88% و 87% نسبت به عدم کنترل علف‌های هرز (شاهد) کاهش داد. تیمار مالچ به‌تنهایی توانست تراکم و وزن خشک علف‌های هرز را در مقایسه با شاهد به‌ترتیب 29.6% و 37.5% کاهش دهد. بیشترین محتوای نسبی آب برگ در شرایط علف‌کش تریفلورالین با دوز توصیه شده+ مالچ با میزان 85% بدست آمد. همچنین بیشترین محتوای کلروفیل b و کلروفیل کل برگ برای هر دو علف‌کش تریفلورالین و پندیمتالین در تلفیق با مالچ بدست آمد که نسبت به مصرف تنهای مالچ و عدم کنترل علف‌های هرز افزایش معنی‌داری را نشان داد. کمترین ارتفاع بوته زیره سبز در تیمار آلوده به علف هرز (شاهد) مشاهده شد. تعداد شاخه جانبی در تیمار 100% دوز توصیه شده علف‌کش بیشتر از تیمار 50% دوز توصیه شده علف‌کش بود. همچنین با اضافه کردن مالچ به تیمارها افزایش معنی‌داری در تعداد شاخه جانبی مشاهده شد. وزن خشک اندام هوایی زیره سبز با دوز ۵۰%، ۴% و با دوز کامل، ۱۰% افزایش نشان داد. با کاربرد علف‌کش‌های تریفلورالین عملکرد دانه زیره سبز به‌طور متوسط ۴۷% و پندیمتالین ۴۵% افزایش یافت. با اعمال تیمارهای مدیریتی مالچ، عملکرد دانه زیره سبز به میزان ۴۸% افزوده شد.نتیجه‌گیری: کاربرد مالچ گندم با افزایش محتوای نسبی آب برگ و محتوای کلروفیل برگ در بهبود شاخص‌های رشد تأثیر گذاشته است. علاوه بر کاربرد 10% دوز توصیه شده علف‌کش‌های تریفلورالین و پندیمتالین در تلفیق با مالچ گندم که سبب افزایش وزن خشک اندام هوایی و عملکرد دانه در زیره سبز شد، تیمار 50% دوز توصیه شده در تلفیق با مالچ گندم در سطح پایینتر توانسته این صفات را بهبود دهد. از این رو، کاربرد 50% دوز توصیه شده علف‌کش‌های تریفلورالین در تلفیق با مالچ گندم به دلیل کاهش مصرف علف‌کش، برای کنترل علف‌های هرز در گیاه زیره سبز قابل توصیه است.
آزاد مینائی؛ عباس حسنی؛ حسین ناظمیه؛ سینا بشارت
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.252.94.2.1578.41 بهمنظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش خشکی بر رشد، عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه مرزنجوش بخارایی (Origanum vulgare L. ssp. gracile)، آزمایشی گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تیمار و پنج تکرار انجام گردید. تیمارهای تنش خشکی شامل چهار سطح 100% (بدون تنش)، 80%، 60% و 40% ظرفیت زراعی بودند. ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.252.94.2.1578.41 بهمنظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش خشکی بر رشد، عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه مرزنجوش بخارایی (Origanum vulgare L. ssp. gracile)، آزمایشی گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تیمار و پنج تکرار انجام گردید. تیمارهای تنش خشکی شامل چهار سطح 100% (بدون تنش)، 80%، 60% و 40% ظرفیت زراعی بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی تأثیر معنی‌داری بر مؤلفه‌های رشدی، عملکرد ماده خشک، محتوی نسبی آب برگ (RWC)، فنل کل، فلاونوئید کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، کلروفیل a، b و کلروفیل کل و درصد و عملکرد اسانس دارد. از نظر مقدار کاروتنوئید اختلاف معنی داری بین تیمارهای مختلف وجود نداشت. با کاهش مقدار آب خاک، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد و طول شاخه‌های جانبی، عملکرد ماده خشک، RWC، کلروفیل a، b و کلروفیل کل و عملکرد اسانس کاهش و در مقابل میزان فنل و فلاونوئید کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و درصد اسانس افزایش یافت. علیرغم کاهش عملکرد ماده خشک، اختلاف بین تیمارهای 80%، 60% و 40% ظرفیت زراعی معنی‌دار نبود. بیشترین درصد اسانس (54/1 میلی‌لیتر در صد گرم ماده خشک) در تیمار 60% ظرفیت زراعی و بیشترین مقدار فنل کل (21/5 میلی‌گرم گالیک اسید در گرم ماده تر)، فلاونوئید کل (5/0 میلی‌گرم کوئرستین در گرم ماده تر) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی (36/77%) در تیمار 40% ظرفیت زراعی مشاهده شد.
ایوب مزارعی؛ سید محسن موسوی‌نیک؛ احمد قنبری؛ لیلا فهمیده
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.80.93.1.1575.1610 کمبود آب یکی از مهمترین عوامل محیطی محدودکننده رشد گیاهان و محصولات آنهاست. در این مطالعه، بهمنظور بررسی اثر اسید جاسمونیک بر کاهش صدمات ناشی از تنش خشکی روی شاخص‌های رشدی و برخی از پاسخ‌های فیزیولوژیکی و آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی مریم‌گلی (Salvia officinalis L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.80.93.1.1575.1610 کمبود آب یکی از مهمترین عوامل محیطی محدودکننده رشد گیاهان و محصولات آنهاست. در این مطالعه، بهمنظور بررسی اثر اسید جاسمونیک بر کاهش صدمات ناشی از تنش خشکی روی شاخص‌های رشدی و برخی از پاسخ‌های فیزیولوژیکی و آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی مریم‌گلی (Salvia officinalis L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با ۳ تکرار در دانشگاه زابل اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل تنش خشکی (آبیاری در حد ظرفیت زراعی، تخلیه 5۰% و ۷5% رطوبت ظرفیت زراعی) و محلول‌پاشی اسید جاسمونیک (صفر (شاهد)، 75 و 150 میلی‌گرم در لیتر) بودند. نتایج نشان داد که محلول‌پاشی با غلظت ۱5۰ مولار اسید جاسمونیک در شرایط تنش خشکی ارتفاع (10.02%)، وزن تر (27.88%) و خشک گیاه (12.81%)، محتوای نسبی آب برگ (21.04%)، کلروفیل a و b (12.15% و 10.34%) را افزایش داد. بیشترین مقدار فنول کل (34.13 میلی‌گرم بر وزن تر)، عملکرد اسانس (2.12 میلی‌گرم بر وزن تر)، غلظت پرولین (2.52 میلی‌گرم بر وزن تر) و فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز (3.15 میلی‌گرم بر وزن تر) و گایاکول پراکسیداز (0.76 میلی‌گرم بر وزن تر) در گیاهان محلول‌پاشی شده با غلظت 150 میلی‌گرم در لیتر اسید جاسمونیک و تخلیه 75% رطوبت ظرفیت زراعی حاصل شد و از سویی بیشترین مقدار کاتالاز (5.12 میلی‌گرم بر وزن تر)، آسکوربات پراکسیداز (0.76 میلی‌گرم بر وزن تر) و سوپراکسید دیسموتاز (5.64 میلی‌گرم بر وزن تر) در گیاهان محلول‌پاشی شده با غلظت ۱۵۰ میلی‌گرم در لیتر اسید جاسمونیک در تنش خشکی (تخلیه 50% و 75% رطوبت ظرفیت زراعی) بدست آمد. بنابراین براساس نتایج بدست آمده به نظر می‌رسد که اسید جاسمونیک با افزایش توان دفاع آنتی‌اکسیدانی و تجمع تنظیم‌کننده‌های اسمزی (نظیر پرولین) سبب کاهش تنش اکسیداتیو در گیاهچه‌های تحت تنش خشکی شده، همچنین با حفظ محتوای نسبی آب برگ و رنگیزه‌های فتوسنتزی موجب بهبود شرایط رشدی بوته‌های مریم‌گلی در شرایط تنش شده است.
حدیث حسنوند؛ سید عطاءاله سیادت؛ عبدالمهدی بخشنده؛ محمدرضا مرادی تلاوت؛ عادل پشت دار
چکیده
بهمنظور بررسی عملکرد و برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک گل گاوزبان (Borago officinalis L.) تحت تراکم بوته و تاریخ‌های مختلف کاشت در شهر اهواز، آزمایشی به‌صورت کرت‌های یک‌بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل تاریخ ...
بیشتر
بهمنظور بررسی عملکرد و برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک گل گاوزبان (Borago officinalis L.) تحت تراکم بوته و تاریخ‌های مختلف کاشت در شهر اهواز، آزمایشی به‌صورت کرت‌های یک‌بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل تاریخ کاشت در پنج سطح (15 مهر، 5 آبان، 25 آبان، 15 آذر و 5 دی) در کرت‌های اصلی و تراکم بوته با چهار سطح (6، 10، 14 و 18 بوته در متر‌مربع) در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که کشت دیرهنگام (5 دی‌ماه) سبب افزایش دما در مرحله گلدهی و کاهش معنی‌دار عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی به‌ترتیب با میانگین 182.2 و 1443.4 کیلوگرم در هکتار گردید. تاریخ کاشت 5 آبان در تراکم 10 بوته در متر‌مربع به‌ترتیب با میانگین‌های 1243.8 و 470.3 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه و عملکرد روغن و تاریخ کاشت 15 مهر در تراکم 14 بوته در متر‌مربع با میانگین‌های 1.13 و 2.39 میلی‌گرم بر گرم وزن تر بیشترین کلروفیل a و کلروفیل کل را به خود اختصاص دادند. با تأخیر در تاریخ کاشت از 15 مهر تا 5 دی، محتوای نسبی آب برگ، پایداری غشاء سلول و میزان کلروفیل برگ کاهش یافت. تراکم بالای بوته در متر‌مربع باعث افزایش ارتفاع بوته و عملکرد بیولوژیکی و کاهش درصد روغن شد. صفات مورد بررسی بجز درصد روغن دانه در تاریخ کاشتهای مختلف با هم اختلاف معنی‌دار داشتند.
