به‌زراعی و به‌نژادی
مهدی نقی زاده؛ رزیتا کبیری؛ کبری مقصودی
چکیده
اسید آسکوربیک و ملاتونین به‌عنوان محرک‌های زیستی، با تأثیر بر متابولیت‌های گیاه موجب تحریک بیوسنتز فیتوهورمون‌ها، تسهیل و افزایش جذب عناصر غذایی، ارتقاء مکانیسم‌های دفاعی، تحریک رشد ریشه و در نهایت افزایش کیفیت و کمّیت محصول تولیدی می‌شوند. این پژوهش با هدف ارزیابی تأثیر محلول‌پاشی ملاتونین و اسید آسکوربیک بر عملکرد دانه و ...
بیشتر
اسید آسکوربیک و ملاتونین به‌عنوان محرک‌های زیستی، با تأثیر بر متابولیت‌های گیاه موجب تحریک بیوسنتز فیتوهورمون‌ها، تسهیل و افزایش جذب عناصر غذایی، ارتقاء مکانیسم‌های دفاعی، تحریک رشد ریشه و در نهایت افزایش کیفیت و کمّیت محصول تولیدی می‌شوند. این پژوهش با هدف ارزیابی تأثیر محلول‌پاشی ملاتونین و اسید آسکوربیک بر عملکرد دانه و موسیلاژ اسفرزه (Plantago ovate Forssk.)، در سال 1399 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی بردسیر دانشگاه شهید باهنر در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل محلول‌پاشی با آب مقطر (شاهد)، ملاتونین 100 میکرومولار، اسید آسکوربیک 100 میکرومولار و ملاتونین 100 میکرومولار+ اسید آسکوربیک 100 میکرومولار بودند. اعمال تیمارهای محلول‌پاشی از زمان استقرار کامل گیاهچه‌ها (4-3 برگی) تا مرحله رسیدگی فیزیولوژیک دانه‌ها ادامه یافت (4 مرتبه به فاصله هر دو هفته یک‌بار). نتایج نشان داد محلول‌پاشی ملاتونین و اسید آسکوربیک (کاربرد تکی و یا توأم) موجب افزایش معنی‌دار تعداد پنجه در بوته، تعداد سنبله در بوته، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله و وزن هزاردانه اسفرزه شد. بیشترین عملکرد دانه از محلول‌پاشی ملاتونین (59.98 گرم در مترمربع) و ملاتونین + اسید آسکوربیک (61.85 گرم در مترمربع) بدون اختلاف آماری معنی‌دار با یکدیگر حاصل شد. محلول‌پاشی اسید آسکوربیک نیز به‌طور معنی‌داری افزایش 6.61 درصدی عملکرد دانه را در مقایسه با کنترل به همراه داشت. محلول‌پاشی اسید آسکوربیک، ملاتونین و اسید آسکوربیک + ملاتونین به‌ترتیب افزایش 12.29، 19.89 و 23.80 درصدی موسیلاژ را در مقایسه با کنترل به همراه داشت. کاربرد ملاتونین به‌صورت تکی و یا ترکیبی با اسید آسکوربیک، بدون اختلاف آماری معنی‌داری با یکدیگر، بیشترین تأثیر مثبت را در افزایش درصد موسیلاژ به همراه داشت. میزان عملکرد موسیلاژ در تیمارهای کنترل، اسید آسکوربیک، ملاتونین و نیز ملاتونین + اسید آسکوربیک به‌ترتیب 10.03، 13.47، 14.94 و 15.64 گرم در مترمربع بود. براساس نتایج بدست آمده می‌توان بیان داشت محلول‌پاشی ملاتونین و اسید آسکوربیک توانست عملکرد کمّی و کیفی اسفرزه را بهبود ببخشد و در بین تیمارها، کاربرد توأم آنها مؤثرتر بود.
عبدالله جوانمرد؛ سروه سعادی مقدم؛ مصطفی امانی ماچیانی؛ مجتبی نورآئین؛ محمد رضا مرشدلو
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.609.102.4.1576.1605 به‌منظور بررسی اثر کاربرد تلفیقی قارچ میکوریزی و کود شیمیایی بر صفات کمّی و کیفی گیاه دارویی بالنگو (Lallemantia iberica Benth.)، آزمایشی به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه مراغه در سال 1395 اجرا شد. تیمارها شامل 100% کود شیمیایی مرسوم (250 و 150 کیلوگرم در هکتار ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.609.102.4.1576.1605 به‌منظور بررسی اثر کاربرد تلفیقی قارچ میکوریزی و کود شیمیایی بر صفات کمّی و کیفی گیاه دارویی بالنگو (Lallemantia iberica Benth.)، آزمایشی به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه مراغه در سال 1395 اجرا شد. تیمارها شامل 100% کود شیمیایی مرسوم (250 و 150 کیلوگرم در هکتار اوره و سوپرفسفات‌تریپل)، Glomus mossae، Glomus intraradices، 50% کود شیمیایی+ G. mossae، 50% کود شیمیایی+ G. intraradices و 50% کود شیمیایی+ G. mossae+ G. intraradicesبودند. نتایج نشان داد که بیشترین (802.8 کیلوگرم در هکتار) و کمترین (463.5 کیلوگرم در هکتار) عملکرد دانه و بیشترین (4064%) و کمترین (25.85%) شاخص برداشت به‌ترتیب با کاربرد تلفیقی 50% کود شیمیایی + G. mossae+ G. intraradices و کاربرد انفرادی G. intraradices بدست آمد. علاوه‌براین، بیشترین میزان (9.18%) و عملکرد موسیلاژ (73.75 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد تلفیقی 50% کود شیمیایی+ G. mossae+ G. intraradices مشاهده شد. همچنین بیشترین میزان ترکیب‌های اصلی موسیلاژ (گلوکورونیک اسید، گالاکتورونیک اسید، آرابینوز، رافینوز، گالاکتوز، گلوکز، زایلوز و رامنوز) در تیمار 50% کود شیمیایی+ G. mossae+ G. intraradices بدست آمد. براساس تجزیه خوشه‌ای، تیمارهای مورد ارزیابی در 3 گروه مجزا قرار گرفتند. به‌طور کلی، کاربرد 50% کود شیمیایی+ G. mossae+ G. intraradices ضمن کاهش مصرف کودهای شیمیایی باعث بهبود عملکرد کمّی و کیفی گیاه بالنگو شد.
فاطمه پیرجلیلی؛ حشمت امیدی
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر عملکرد دانه و خصوصیات کیفی سه جمعیت گیاه دارویی بالنگو (Lallemantia royleana Benth.)، مطالعه‌ای در مزرعه تحقیقاتی گیاهان دارویی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد در 30 کیلومتری جنوب تهران انجام شد. این آزمایش به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94-93 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر عملکرد دانه و خصوصیات کیفی سه جمعیت گیاه دارویی بالنگو (Lallemantia royleana Benth.)، مطالعه‌ای در مزرعه تحقیقاتی گیاهان دارویی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد در 30 کیلومتری جنوب تهران انجام شد. این آزمایش به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94-93 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل 4 سطح خشکی از مرحله گلدهی به‌عنوان فاکتور اصلی (1- متوسط پتانسیل رطوبت خاک در حد 0.5- اتمسفر به‌عنوان شاهد (FC)، 2- پتانسیل رطوبت خاک حدود 3.5- اتمسفر به‌عنوان تنش ملایم، 3- پتانسیل رطوبت خاک حدود 6.5- اتمسفر به‌عنوان تنش نسبتاً شدید، 4- پتانسیل رطوبت خاک 9- اتمسفر به‌عنوان تنش شدید) و جمعیت‌های بالنگو (شامل 3 جمعیت از استان‌های مشهد، کرمان و طالقان) به‌عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. صفات مورد اندازه‌گیری شامل عملکرد دانه، میزان کلروفیل کل، کلروفیل a، کلروفیل b، کاروتنوئید، درصد موسیلاژ، فاکتور تورم و محتوای پرولین بود. نتایج نشان داد که جمعیت، اثر برهم‌کنش خشکی و جمعیت بر کلروفیل a، کلروفیل کل، پرولین و عملکرد دانه در سطح احتمال 1% معنی‌دار شد. خشکی بر عملکرد دانه، رنگریزه‌های فتوسنتزی و محتوای پرولین برگ در سطح احتمال 1% و بر کلروفیل کل در سطح احتمال 5% معنی‌دار و بر میزان کلروفیل b غیرمعنی‌دار شد. در تنش شدید، بیشترین میزان تغییر پرولین در جمعیت مشهد و سطح تنش نسبتاً شدید (26.26) نسبت به شاهد (0.7) بود، همچنین میزان کلروفیل a (0.5 میلی‌گرم بر گرم) و کاروتنوئید در تنش متوسط (0.96 میلی‌گرم بر گرم) نسبت به شاهد کاهش پیدا کردند. در بین جمعیت‌های مورد بررسی در شرایط شاهد (ظرفیت مزرعه‌ای) بیشترین عملکرد دانه مربوط به جمعیت مشهد با تولید 940.78 کیلوگرم در هکتار و کمترین عملکرد دانه در شرایط تنش شدید (9- اتمسفر) مربوط به جمعیت طالقان 194.43 کیلوگرم در هکتار بود.
