زراعت و باغبانی
محمود نصرتی موموندی؛ احسان اله زید علی؛ محمدجواد زارع؛ حسن مومیوند؛ محمود کیانی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1400.37.242.106.2.1578.100به‌منظور بررسی تأثیر تاریخ کشت (29 اسفند و 31 فروردین)، کود کامل (PLANTFEED) (صفر و 2 در هزار) و زمان برداشت (8 صبح، 12 ظهر و 19 عصر) بر عملکرد کمّی و کیفی گیاه دارویی مرزه رشینگری (Satureja rechingeri Jamzad) (وزن خشک برگ و ساقه، نسبت ساقه به برگ، عملکرد و درصد اسانس و درصد کارواکرول) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1400.37.242.106.2.1578.100به‌منظور بررسی تأثیر تاریخ کشت (29 اسفند و 31 فروردین)، کود کامل (PLANTFEED) (صفر و 2 در هزار) و زمان برداشت (8 صبح، 12 ظهر و 19 عصر) بر عملکرد کمّی و کیفی گیاه دارویی مرزه رشینگری (Satureja rechingeri Jamzad) (وزن خشک برگ و ساقه، نسبت ساقه به برگ، عملکرد و درصد اسانس و درصد کارواکرول) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 انجام گردید. براساس نتایج، تمامی صفات ذکر شده به‌استثناء نسبت ساقه به برگ تحت تأثیر تیمار تاریخ کاشت و کود کامل قرار گرفتند. تاریخ کاشت 31 فروردین و کاربرد کود کامل باعث افزایش در تمامی صفات مورد بررسی به‌استثناء درصد کارواکرول و نسبت ساقه به برگ شد. تیمار برداشت صبح، درصد و عملکرد اسانس را افزایش داد. بیشترین درصد کارواکرول (99.36%) تحت تأثیر اثر متقابل سه‌گانه تاریخ کاشت (29 اسفند) × کود کامل (2 در هزار) × زمان برداشت (عصر) و کمترین میزان آن (82.77%) تحت تأثیر اثر متقابل تاریخ کاشت 29 اسفند × عدم مصرف کود کامل × زمان برداشت (صبح) بدست آمد. در نهایت، به نظر می‌رسد نتایج نشان داد که در تاریخ کاشت 31 فروردین، مصرف کود کامل در بیشتر صفات ذکر شده سبب بروز نتایج بهتری شد. همچنین، برداشت صبح و عصر بیشترین درصد و عملکرد اسانس و درصد کارواکرول را موجب شد.
به‌زراعی و به‌نژادی
مژگان بیرانوندی؛ ناصر اکبری؛ عبدالرضا احمدی؛ حسن مومیوند؛ فرهاد نظریان
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.780.103.5.1576.1610به‌منظور مطالعه اثر بیوچار و سوپرجاذب بر ترکیب‌های شیمیایی مرزه رشینگری (Satureja rechingeri Jamzad) در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 1396 و 1397 در مزرعه تحقیقات گیاهان دارویی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان اجرا گردید. ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.780.103.5.1576.1610به‌منظور مطالعه اثر بیوچار و سوپرجاذب بر ترکیب‌های شیمیایی مرزه رشینگری (Satureja rechingeri Jamzad) در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 1396 و 1397 در مزرعه تحقیقات گیاهان دارویی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان اجرا گردید. تیمارها شامل تنش خشکی به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح (100، 80 و 60 درصد نیاز آبی) و کرت‌های فرعی شامل فاکتور بیوچار کود گاوی در دو سطح (بیوچار به میزان 10 تن در هکتار و شاهد) و عامل سوم شامل سوپرجاذب استاکوزورب در سه سطح (0، 60 و 120 میلی‌گرم به ازای هر بوته) بود. با استفاده از GC-MS، 24 ترکیب در اسانس اندام هوایی شناسایی شد. ترکیب‌های اصلی شامل کارواکرول (76.6%)، گاما-ترپینن (5.8%)، پاراسمین (3%)، ترپینن-4-ال (2.5%)، 8،1-سینئول (2%) و لینالول (0.9%) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار کارواکرول (90.8%) در تیمار تنش رطوبتی شدید + بیوچار+ 60 میلی‌گرم استاکوزورب و کمترین آن (73.8%) در تیمار شاهد بدون تنش به همراه بیوچار +120 میلی‌گرم استاکوزورب مشاهده شد. نتایج نشان داد که کاربرد سوپرجاذب استاکوزورب بر کلیه صفات بجز ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس معنی‌دار بود اما اثرهای متقابل تنش رطوبتی و بیوچار تأثیر معنی‌داری بر عملکرد اسانس داشت. همچنین با کمک همبستگی بین صفات مشخص شد که هیچ‌گونه همبستگی بین حضور و عدم حضور سوپرجاذب استاکوزرب با ترکیب‌های مختلف اسانس مرزه رشینگری وجود ندارد.
عباس زارع زاده؛ فاطمه سفیدکن؛ سید رضا طبایی عقدایی؛ علی میرحسینی؛ محمدرضا عرب زاده؛ محمدرضا میرجلیلی
چکیده
جنس مرزه (Satureja) در ایران 17 گونه گیاه علفی یک‌ساله و چندساله دارد که Satureja rechingeri Jamzad یکی از گونه‌های اندمیک آن در ایران است. هدف از اجرای این تحقیق، بررسی کمّیت و کیفیت اسانس تودههای مختلف S. rechingeri در حالت زراعی بود. ابتدا بذر هشت توده مختلف S. rechingeri جمع‌آوری شده از رویشگاه‌های طبیعی استان ایلام پس از نشاء در گلخانه مزرعه تحقیقات ...
بیشتر
جنس مرزه (Satureja) در ایران 17 گونه گیاه علفی یک‌ساله و چندساله دارد که Satureja rechingeri Jamzad یکی از گونه‌های اندمیک آن در ایران است. هدف از اجرای این تحقیق، بررسی کمّیت و کیفیت اسانس تودههای مختلف S. rechingeri در حالت زراعی بود. ابتدا بذر هشت توده مختلف S. rechingeri جمع‌آوری شده از رویشگاه‌های طبیعی استان ایلام پس از نشاء در گلخانه مزرعه تحقیقات گیاهان دارویی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، در سه تکرار کشت شدند. سرشاخه‌های گلدار تودههای مختلف طی چهار سال متوالی جمع‌آوری، در سایه خشک و اسانس آنها به روش تقطیر با آب استخراج شد. پس از تعیین بازده اسانس براساس وزن خشک گیاه، به‌وسیله دستگاه‌های کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی تجزیه و شناسایی اسانس‌ها انجام شد. براساس نتایج تجزیه واریانس داده‌ها، تودههای مختلف از نظر تولید اسانس در هکتار اختلاف معنی‌داری در سطح 5% داشتند، اما اختلاف آنها در بازده و درصد مواد تشکیل‌دهنده اسانس معنی‌دار نبود. مقایسه میانگین‌ها توسط آزمون دانکن در سطح احتمال 5% انجام شد. از میان ترکیب‌های شیمیایی موجود در تودههای مختلف دو ترکیب آلفا-ترپینن و گاما-ترپینن و میزان تولید اسانس در هر هکتار دارای اختلاف معنی‌دار بودند و ترکیب عمده در تمام توده‌ها کارواکرول بود (64% تا 9/90%). نتایج تجزیه خوشه‌ای توده‌ها براساس ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس دو گروه غنی از کارواکرول (SR8، SR7، SR5، SR3، SR2، SR1) و غنی از کارواکرول و تیمول (SR6 و SR4) را نشان می‌دهد. تودههای SR4 با بازده اسانس 85/5% و تولید اسانس 9/113 کیلوگرم در هکتار و 64% کارواکرول و 2/12% تیمول و SR6 با بازده اسانس 22/4% و تولید 8/63 کیلوگرم اسانس در هکتار و 75% کارواکرول و 2/6% تیمول به‌عنوان تودههای برتر معرفی می‌شوند.
