زراعت و باغبانی
رویا رستمی؛ بهروز اسماعیل پور؛ سید احمد حسینی؛ قباد سلیمی؛ علیرضا اطمینان
چکیده
به‌منظور بررسی اثرات قارچ‌های میکوریز بر خصوصیات رشد، فیزیولوژی و عملکرد اسانس گیاه آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) در شرایط تنش سرب، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1397 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف فلز سنگین سرب (0، 200 و ppm400) و تلقیح با قارچ میکوریزا (بدون تلقیح، ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثرات قارچ‌های میکوریز بر خصوصیات رشد، فیزیولوژی و عملکرد اسانس گیاه آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) در شرایط تنش سرب، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1397 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف فلز سنگین سرب (0، 200 و ppm400) و تلقیح با قارچ میکوریزا (بدون تلقیح، تلقیح با Funneliformis mosseae و Claroideoglomus etunicatum) بودند. نتایج نشان داد که در مقایسه با شاهد، با افزایش غلظت سرب در خاک ارتفاع گیاه (40.56%)، تعداد برگ (36.09)، درصد وزن خشک ساقه (43.50%)، درصد اسانس (40%) و ثبات غشای سلولی (16.14%) در گیاه به‌طور معنی‌داری کاهش یافتند در حالی‌که میزان پرولین (51.72%) و فعالیت کاتالاز (45%) برگ افزایش یافتند. تلقیح گیاه آویشن با قارچ میکوریزا در افزایش شاخص‌های رویشی در حضور عنصر سنگین سرب مؤثر بود به‌طوری که هر دو گونه قارچ F. mosseae و C. etunicatum تعداد برگ را به‌ترتیب 66.20 و 9.55% نسبت به شاهد افزایش دادند. همچنین، تلقیح با قارچ F. mosseae در شرایط تنش شدید سرب (ppm400)، میزان پرولین برگ (11.49%)، فعالیت آنزیم پراکسیداز (8.8%)، کلروفیل b (21%)، کلروفیل کل (70.43%)، کاروتنوئید (19.6%) و درصد اسانس (55%) را نسبت به شاهد افزایش داد. به‌طور کلی، هر دو گونه قارچ میکوریزا در رفع اثرات سمّیت سرب مؤثر بودند و F. mosseae از عملکرد بهتری به‌ویژه در مورد صفات مورفولوژیک و عملکرد اسانس برخوردار بود. با توجه به اثرات منفی عناصر سنگین در سلامت انسان، توصیه استفاده از قارچ‌های میکوریزی برای کاهش جذب فلزات سنگین در گیاهان باید با رعایت بیشتر همه جوانب ازجمله نوع گونه قارچ و گیاه و حجم و نوع آلودگی صورت گیرد.
آرزو اسپنانی؛ سیف‌اله فلاح
چکیده
تاریخ کاشت بیشتر گیاهان دارویی یک‌ساله با رقابت شدید آبیاری محصولات پاییزه و بهاره همراه است. این رقابت حجم آب رودخانه را در پایین‌دست کاهش داده و در نتیجه آن غلظت فلزات سنگین ناشی از پسابهای صنعتی و شهری در آب رودخانه نیز افزایش مییابد. از این‌رو، به‌منظور بررسی تحمل برخی گیاهان دارویی بهاره به تنش کادمیوم آب آبیاری آزمایشی ...
بیشتر
تاریخ کاشت بیشتر گیاهان دارویی یک‌ساله با رقابت شدید آبیاری محصولات پاییزه و بهاره همراه است. این رقابت حجم آب رودخانه را در پایین‌دست کاهش داده و در نتیجه آن غلظت فلزات سنگین ناشی از پسابهای صنعتی و شهری در آب رودخانه نیز افزایش مییابد. از این‌رو، به‌منظور بررسی تحمل برخی گیاهان دارویی بهاره به تنش کادمیوم آب آبیاری آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها شامل شش گیاه دارویی (خرفه، سیاهدانه، شنبلیله، شوید، زنیان و ریحان) و شش غلظت کادمیوم (5، 10، 15، 20، 25 و 30 میلیگرم در لیتر کادمیوم) به همراه شاهد (عدم کادمیوم) بودند. نتایج نشان داد اگرچه غلظت کم کادمیوم در برخی گیاهان باعث تحریک رشد گیاهچه شد ولی غلظت 30 میلیگرم بر لیتر در تمامی گیاهان باعث کاهش طول ریشهچه، طول ساقهچه، وزن خشک ریشهچه و وزن خشک ساقهچه و شاخص بنیه بذر گردید. البته درصد و سرعت جوانهزنی به‌طور قابل ملاحظهای تحت تأثیر کادمیوم قرار نگرفت. در این ارتباط گیاه شنبلیله، سیاهدانه و شوید بیشترین حساسیت را به سمّیت کادمیوم نشان دادند. در گیاه شنبلیله و زنیان طول ساقهچه بیشتر از طول ریشهچه تحت تأثیر کادمیوم کاهش یافت و در این دو گیاه طول ساقهچه به‌عنوان شاخص حساسیت تعیین شد. در حالی‌که در گیاه شوید، ریحان، خرفه و سیاهدانه طول ریشهچه بیشتر از طول ساقهچه کاهش یافت و به‌عنوان شاخص حساسیت منظور گردید. به‌طور کلی از لحاظ طول ریشهچه شوید حساسترین و ریحان متحملترین گونه به سمّیت کادمیوم بود.
