گلنار قاضیان تفریشی؛ مجید عزیزی؛ محمد فارسی
دوره 22، شماره 3 ، آبان 1385، ، صفحه 172-179
چکیده
گل راعی(Hypericum perforatum) متعلق به خانواده Hypericaceae، یک گیاه دارویی مهم است که مواد موثر آن یعنی هیپریسین و هیپرفورین دارای خواص مهمی مانند خاصیت ضد افسردگی، ضد ویروس و ضد باکتری میباشند و در صنایع دارویی کاربرد فراوانی دارند. دلیل توجه به جنبههای مختلف کشت بافت گیاهان دارویی، بهینه نمودن این روشها به عنوان ابزار مهم جهت مطالعات بعدی مربوط ...
بیشتر
گل راعی(Hypericum perforatum) متعلق به خانواده Hypericaceae، یک گیاه دارویی مهم است که مواد موثر آن یعنی هیپریسین و هیپرفورین دارای خواص مهمی مانند خاصیت ضد افسردگی، ضد ویروس و ضد باکتری میباشند و در صنایع دارویی کاربرد فراوانی دارند. دلیل توجه به جنبههای مختلف کشت بافت گیاهان دارویی، بهینه نمودن این روشها به عنوان ابزار مهم جهت مطالعات بعدی مربوط به عوامل موثر در بیوسنتز متابولیتهای ثانویه و همچنین کاربرد آنها در اصلاح گیاهان دارویی میباشد. در این تحقیق برای اولین بار نحوه کالزایی، شاخهزایی و ریشه زایی گل راعی بومی ایران مورد مطالعه قرار گرفت. ماده گیاهی مورد استفاده در این آزمایش بذر گل راعی بومی ایران توده بومی اردبیل بود. محیط کشت مورد استفاده MS و از هورمونهای 2,4-D (0.25 ،0.5 ، 1 ، 2 و 5 میلیگرم در لیتر) و BA (0.25 ،0.5 ، 1، 2و 5 میلیگرم در لیتر) یا Kin (0.25 ، 0.5 ،1 ،2 و 5 میلی گرم در لیتر) برای کال زایی در بذر و از سطوح مختلف BA (0.5، 1، 2 و 5 میلیگرم بر لیتر) به تنهایی و یا یک سطح ثابت NAA (1 میلی گرم بر لیتر) به همراه سطوح مختلف Kin (1 ، 2 و 5 میلیگرم بر لیتر) برای شاخهزایی استفاده شد. همچنین تیمارهای NAA (صفر، 0.5 ، 1 ، 2 و 5 میلی گرم در لیتر) برای ریشهزایی در قلمه تهیه شده از گیاهچه استریل استفاده شد. نمونههای کشت شده، در دمای 21 درجه سانتیگراد و روشنایی 16 ساعت قرار گرفتند. پس از گذشت 2 هفته روند کال زایی، شاخهزایی و ریشهزایی در نمونهها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه دادهها در سطح 5 درصد نشان داد که بیشترین مقدار کالوس از نظر وزن در تیمار حاوی 1 میلی گرم در لیتر Kin به همراه 0.25 میلی گرم در لیتر 2,4-D (1937/2 گرم وزن تر کالوس) بود. همچنین بررسی نتایج شاخه زایی و ریشهزایی با آزمون دانکن در سطح 5 درصد نشان داد که بیشترین تعداد و طول شاخه در تیمار 1 میلی گرم بر لیترNAA به همراه 1 میلیگرم بر لیتر Kin (95 شاخه از کالوس و میانگین طول 4 سانتیمتر) و بیشترین ریشهزایی از نظر تعداد و طول ریشه در تیمار بدون هورمون (4.7 عدد ریشه در هر قلمه و میانگین طول ریشهها 2.2 سانتیمتر) بود.
سید على حسینی (سید حبیب)؛ محمدعلى درى
دوره 20، شماره 4 ، بهمن 1383، ، صفحه 397-406
چکیده
این مطالعه در ایستگاه تحقیقات چالکی مرکز تحقیقات منابع طبیعی گلستان با ارتفاع 85 متر از سطح دریا ومیزان متوسط بارندگی 600 میلی متر درخاک سیلتی - کلی – لوم انجام شد. گونه مورد مطالعه PerforatumHypericum بود. بوته های جمع آوری شده از دو مبدأ تفاوتهای ظاهری ازلحاظ اندازه برگ ها وارتفاع بوته داشتند. دو مبدأ ، شامل گرمابدشت واقع دربیست ...
بیشتر
این مطالعه در ایستگاه تحقیقات چالکی مرکز تحقیقات منابع طبیعی گلستان با ارتفاع 85 متر از سطح دریا ومیزان متوسط بارندگی 600 میلی متر درخاک سیلتی - کلی – لوم انجام شد. گونه مورد مطالعه PerforatumHypericum بود. بوته های جمع آوری شده از دو مبدأ تفاوتهای ظاهری ازلحاظ اندازه برگ ها وارتفاع بوته داشتند. دو مبدأ ، شامل گرمابدشت واقع دربیست کیلومتری شرق گرگان با ارتفاع 400 متر وجنگلهای درازنو در 25 کیلومتری غرب گرگان با ارتفاع 1000 متر قرار دارند . بوته های جمع آوری شده ، درپاییز با فواصل 30 سانتی متر روی ردیف و50 سانتی متر بین ردیف کشت شدند وبعد از ظهور حدود 30% گلها سرشاخه های گلدار از 10 سانتی متر انتهایی قطع ودرمحیط آزاد زیر سقف خشک گردید ودرنهایت تولید ماده خشک اندازه گیری شد. برای بررسی تعداد ده بوته به صورت تصادفی انتخاب درطول رویش، زمان شروع رویش زمان گلدهی وپارامترهای ارتفاع بوته ها، تعداد ساقه های گل دهنده تعداد ده بوته به صورت تصادفی انتخاب ثبت شدند. عملکردماده خشک دربوته های با مبدأ درازنو درسه چین با فاصله بیست روز ازیکدیگر به میزان 945، 1155 و 856.8 درمجموع 2956.8 کیلوگرم درهکتار وبرای مبدأ گرمابدشت، یک چین به میزان 742 کیلوگرم درهکتار بدست آمد که با آزمون T اختلاف بسیار معنی داری نشان دادند (5.19= t، 0.01). تعداد ساقه گل دهنده در دو مبدأ تقریباً برابر و اختلاف معنی دار نداشته اما ارتفاع بوته های نشاء شده با مبدأ درازنو (67.7 سانتی متر) کمتر از بوته های با مبدأ گرمابدشت (120.3سانتی متر) بود که اختلاف معنی داری درسطح 0.01 نشان دادند. همبستگی بین عملکرد سرشاخه گلدار وتعداد ساقه گل دهنده برای گرمابدشت ودرازنو به ترتیب 0.70 و 0.93 بود.
محمدحسین لباسچی؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ بهلول عباس زاده
دوره 20، شماره 4 ، بهمن 1383، ، صفحه 441-455
چکیده
به منظور تشخیص بهتر میزان مصرف نیتروژن در اکوسیستم زراعی و کود پذیری گیاه دارویی گل راعی (Hypericum perforatum) طرحی در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 6 تیمار و 3 تکرار در سالهای 1377 و 78 اجرا شد. در این بررسی، 2 سطح کودی بالاتر ، 2 سطح پایینتر از حد متوسط مورد مصرف معمول، یک سطح متوسط و شاهد بدون کود در نظر گرفته شد و تیمارها مصرف مقادیر 0- 30- 60- 90- 120 ...
بیشتر
به منظور تشخیص بهتر میزان مصرف نیتروژن در اکوسیستم زراعی و کود پذیری گیاه دارویی گل راعی (Hypericum perforatum) طرحی در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 6 تیمار و 3 تکرار در سالهای 1377 و 78 اجرا شد. در این بررسی، 2 سطح کودی بالاتر ، 2 سطح پایینتر از حد متوسط مورد مصرف معمول، یک سطح متوسط و شاهد بدون کود در نظر گرفته شد و تیمارها مصرف مقادیر 0- 30- 60- 90- 120 و 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن بودند. در سال اول و دوم آزمایش مقادیر ماده خشک سرشاخههای گل راعی تفاوتی را در برداشت اول در بین مقادیر 150، 120 و 90 کیلوگرم نیتروژن نشان نداد.. در سال اول مقادیر هیپریسین و عملکرد هیپریسین در ازای مصرف 150، 120 و 60 کیلوگرم نیتروژن در برداشت اول از نظر آماری متفاوت نبود.. در سال 78 میزان هیپریسین تولیدی در برداشت اول در ازای مصرف 150 کیلوگرم در هکتار و در بردا شت دوم در ازای مصرف 90 کیلوگرم در هکتار در بالاترین حد قرار داشت. در این سال عملکرد هیپریسین به ازای مصرف 90، 120 و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در هر دو برداشت اول و دوم تفاوت معنی داری با یکدیگر نداشتند. در برداشت اول از سال 78 بالاترین شاخص برداشت در تیمار شاهد با 37 درصد و کمترین آن در تیمار حداکثر مصرف نیتروژن با 27.7 درصد بدست آمد. بدین ترتیب برای دستیابی به عملکرد بالای هیپریسین و اجتناب از مصرف مقادیر بالای کودهای شیمیایی نیتروژنه، میتوان حدود متوسط نیتروژن ( 90 - 60 1-kgNha ) را مصرف نمود. زیرا گل راعی به دلیل طبیعی بودن، کودپذیری زیادی ندارد.
محمد حسین لباسچی؛ ابراهیم عاشور آبادی
دوره 11، شماره 1 ، بهمن 1380، ، صفحه 87-101
چکیده
ایران رویشگاهی نسبتاً غنی است و بیش از 7500 گونه گیاهی دارد که بسیاری از آنها را گونههای دارویی تشکیل میدهند. رویشگاههای طبیعی ایران به عنوان ذخائر توارثی ارزشمند میتوانند منشاء تهیه و تولید گیاهان دارویی سازگار و با کیفیت بالا در مزارع قرار گیرند. گل راعی رویشگاههای مختلفی در نواحی شمالی و غربی ایران دارد. در این بررسی که در سالهای ...
بیشتر
ایران رویشگاهی نسبتاً غنی است و بیش از 7500 گونه گیاهی دارد که بسیاری از آنها را گونههای دارویی تشکیل میدهند. رویشگاههای طبیعی ایران به عنوان ذخائر توارثی ارزشمند میتوانند منشاء تهیه و تولید گیاهان دارویی سازگار و با کیفیت بالا در مزارع قرار گیرند. گل راعی رویشگاههای مختلفی در نواحی شمالی و غربی ایران دارد. در این بررسی که در سالهای 78- 1377 انجام شد نمونههای گل راعی از نواحی گرگان، نوشهر، گیلان و خلخال برداشت و ماده مؤثر آن (هیپریسین) استخراج و اندازهگیری شد. دربین رویشگاههای مورد بررسی، گرگان و گیلان در سال اول، به ترتیب با 2730 و 2584 قسمت در میلیون هیپریسین و گیلان، گرگان و نوشهر در سال دوم، به ترتیب با 2230، 2218 و 2120 قسمت در میلیون با خلخال( 1937 و 1779 قسمت در میلیون ) تفاوت معنیداری نشان دادند. چنین به نظر میرسد که در مناطقی با ارتفاع 250 تا 400 متر از سطح دریا و بارندگی 500 تا 900 میلیمتر و خاکی با مواد آلی و معدنی کافی، توان بالقوة تولید هیپریسین بالا باشد.
محمدحسین لباسچی؛ ابوالقاسم متین؛ غلامرضا امین؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ لطیفه احمدی
دوره 10، شماره 1 ، آبان 1380، ، صفحه 39-64
چکیده
تغییرات ماده موثر گیاه دارویی گل راعی در سیستمهای زراعی مختلف شیمیایی، آلی و مخلوط آنها در تراکمهای مختلف در سال 1378 در ایستگاه تحقیقات البرز کرج تعیین گردید. این آزمایش به صورت طرح کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. عامل اصلی را تراکم و عامل فرعی را کودهای مختلف تشکیل دادند. هیپریسین موجود در سرشاخه های گلدار ...
بیشتر
تغییرات ماده موثر گیاه دارویی گل راعی در سیستمهای زراعی مختلف شیمیایی، آلی و مخلوط آنها در تراکمهای مختلف در سال 1378 در ایستگاه تحقیقات البرز کرج تعیین گردید. این آزمایش به صورت طرح کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. عامل اصلی را تراکم و عامل فرعی را کودهای مختلف تشکیل دادند. هیپریسین موجود در سرشاخه های گلدار حاصل از برداشت اول گیاه گل راعی با استفاده از دستگاه سوکسله استخراج و به روش اسپکتروفتومتر ماورا بنفش (UV) اندازه گیری شد. کار استخراج هیپریسین در 2 مرحله و با استفاده از کلروفرم و متانول صورت پذیرفت و مقادیر هیپریسین با استفاده از منحنی استاندارد تعیین گردید. نتایج بدست آمده حاکی از آنست که سیستمهای زراعی مخلوط آلی و شیمیایی و نیز کودهای آلی بیشترین میزان هیپریسین را به ترتیب برابر 2262 و 2197 قسمت در میلیون در برداشت اول تولید نمودند. همچنین عملکرد هیپریسین نیز در تیمارهای یاد شده به ترتیب با 4684 و 4534 گرم در هکتار نسبت به تیمار کود شیمیایی خالص و شاهد تفاوت معنی داری داشت که بیشترین این مقادیر در تراکم 10 بوته در متر مربع بدست آمد. کلیه مقادیر هیپریسین، عملکرد، عملکرد هیپریسین و شاخص برداشت در برداشت اول تفاوت معنی داری نسبت به برداشت دوم از خود نشان دادند. بیشترین میانگین عملکرد هیپریسین در مجموع دو برداشت و در ازای مصرف کود مخلوط به 8094 گرم در هکتار بالغ گشت. به نظر میرسد که جهت دستیابی به حداکثر عملکرد هیپریسین میتوان از تراکم زیاد و برای افزایش کیفیت و میزان هیپریسین از تراکم کم استفاده نمود. همچنین مخلوط کودهای شیمیایی و آلی به دلیل ترکیب مناسب عناصر مورد نیاز این گیاه دارویی و بهبود کیفیت فیزیکی و بیولوژیکی خاک ضمن حفظ سلامت محصول قادر هستند بیشترین میزان و عملکرد ماده موثر هیپریسین را تولید نمایند.