محمدعلی علیزاده؛ علی‌اشرف جعفری؛ سید اسماعیل سیدیان؛ معصومه ایزد‌پناه؛ محمود امیرخانی؛ محمدرضا پهلوانی؛ لیلا حسینی؛ معصومه رمضانی یگانه
چکیده
به‌منظور بررسی صفات مورفولوژیکی و فنولوژیکی خصوصیات 68 جمعیت از پنج گونه جنس آنتمیس (Anthemis altissima L.، A. haussknechtii Boiss. & Reut.، A. pseudocotula Boiss.، A. tinctoria L. و A. triumfettii (L.) All.) آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 91-90 در مزرعه ایستگاه تحقیقاتی البرز کرج اجرا شد. 13 صفت قطر طولی و عرضی تاج پوشش، سطح تاج پوشش، ارتفاع و تعداد گل ...
بیشتر
به‌منظور بررسی صفات مورفولوژیکی و فنولوژیکی خصوصیات 68 جمعیت از پنج گونه جنس آنتمیس (Anthemis altissima L.، A. haussknechtii Boiss. & Reut.، A. pseudocotula Boiss.، A. tinctoria L. و A. triumfettii (L.) All.) آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 91-90 در مزرعه ایستگاه تحقیقاتی البرز کرج اجرا شد. 13 صفت قطر طولی و عرضی تاج پوشش، سطح تاج پوشش، ارتفاع و تعداد گل در بوته، زمان گلدهی و برداشت، وزن تر و خشک، سرشاخه، درصد و عملکرد اسانس، درجه حرارت تجمعی رشد روزانه، GDD زمان گلدهی و برداشت اندازهگیری شدند. میانگین صفات رویشی و عملکرد سرشاخه در گونه A. pseudocotula بیشتر از سایر گونه‌ها بود. این گونه با داشتن کمترین GDD در زمان ظهور گل و رسیدن نسبت به سایر گونه‌ها زودرس‌تر بود. عملکرد اسانس دو گونه A. altissima و A. triumfettii به‌ترتیب با 33 و 59 گرم در بوته از سه گونه دیگر بیشتر بود. عملکرد سرشاخه جمعیت‌های اردبیل و خوی1 گونه A. tinctoria، بیشتر از سایر جمعیت‌ها بود. عملکرد سرشاخه جمعیت‌های سمنان1 و سمنان2 گونه A. triumfettii و عملکرد اسانس جمعیت‌های شاهرود و سمنان2 از جمعیت‌های دیگر بیشتر بود. البته جمعیت لوشان و سلماس زودرس‌تر بودند. جمعیت گلستان گونه A. haussknechtii دارای بیشترین عملکرد سرشاخه و اسانس و زودرس‌تر بود. در گونه A. pseudocotula جمعیت گلستان2 دارای بیشترین عملکرد سرشاخه و تولید اسانس بوده و جمعیت‌های گلستان1 و زنجان1 و زنجان2 زودرس بودند. البته بین جمعیت‌های گونه A. altissima تنوع معنی‌داری وجود نداشت. در همه گونه‌ها رابطه مستقیمی بین افزایش عملکرد سرشاخه و تولید اسانس با زودرسی وجود داشت، به‌طوری که جمعیت‌های زودرس دارای عملکرد سرشاخه و اسانس بیشتری بودند که از این ویژگی می‌توان در تولید ارقام مقاوم به خشکی در شرایط دیم استفاده کرد.
فرزانه فخاری؛ فاطمه سفیدکن؛ شهلا مظفری؛ محمدعلی علیزاده
چکیده
جنسAnthemis متعلق به تیره کاسنی، در ایران دارای 23 گونه بومی و یکساله است که گلها و اندام هوایی آنها حاوی اسانس می‌باشد. در این تحقیق برای اولین بار بذر Anthemis tinctoria L. (بابونه زرد) از آذربایجان‌غربی جمع‌آوری و در مزرعه گیاهان دارویی ایستگاه تحقیقاتی البرز (کرج) کشت گردید. به‌منظور اطلاع از بازده و ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس بابونه ...
بیشتر
جنسAnthemis متعلق به تیره کاسنی، در ایران دارای 23 گونه بومی و یکساله است که گلها و اندام هوایی آنها حاوی اسانس می‌باشد. در این تحقیق برای اولین بار بذر Anthemis tinctoria L. (بابونه زرد) از آذربایجان‌غربی جمع‌آوری و در مزرعه گیاهان دارویی ایستگاه تحقیقاتی البرز (کرج) کشت گردید. به‌منظور اطلاع از بازده و ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس بابونه زرد در حالت زراعی، از سرشاخه‌های گلدار گیاه کاشته شده در مرحله گلدهی کامل به صورت تصادفی نمونه‌برداری شد. گلها، برگها و ساقه‌های قسمتی از سرشاخه گلدار جدا شدند. اندامهای مختلف پس از خشک شدن با جریان هوا به‌صورت جداگانه و با استفاده از روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شدند. به‌منظور شناسایی و جداسازی ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس از دستگاه کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی استفاده شد. نتایج نشان داد که بازده اسانس گل، برگ، ساقه و کل اندام هوایی بر حسب وزن خشک گیاه به‌ترتیب 0892/0، 0487/0، 0466/0 و 0792/0 می‌باشد. نتایج حاصل از تجزیه اسانس برگ حضور 32 ترکیب را نشان داد که 5 ترکیب عمده اسانس شامل کامفور (8/15%)، آلفا-اودسمول (3/10)، گوایول (6/9%)، کریزانتنون (4/8%) و 8،1-سینئول (0/8%) بودند که بیش از 53% کل ترکیب‌های اسانس را تشکیل می‌دادند. تعداد 21 ترکیب در اسانس ساقه شناسایی شد که چهار ترکیب عمده شامل اسپاتولنول (6/25%)، آلفا-اودسمول (5/14%)، کاریوفیلن اکسید (8/11%) و بتا-اودسمول (9/5%) بودند. از تعداد 22 ترکیب شناسایی شده در اسانس گل پنج ترکیب عمده شامل آلفا-اودسمول (5/27%)، بتا-اودسمول (3/14%)، اسپاتولنول (3/13%)، 10- اپی-گاما-اودسمول (2/7%) و 8،1-سینئول (2/4%) بودند. از میان 29 ترکیب شناسایی شده در اسانس اندام هوایی 5 ترکیب عمده اسانس شامل گاما-اودسمول (92/39%)، کارونن (1/9%)، کامفور (5/6%)، اسپاتولنول (1/5%) و 8،1-سینئول (3/4%) بودند. نتیجه آزمایش نشان داد که مقدار آلفا-اودسمول به‌عنوان جزء اصلی این اسانس از 10 تا 40% در اسانس اندامهای مختلف متغیر است که کمترین مقدار آن در اسانس برگ و بیشترین مقدار آن در اسانس سرشاخه گلدار وجود داشت. در حالی‌که بیشترین میزان بتا-اودسمول ابتدا در اسانس گل و بعد ساقه مشاهده شد. البته حضور مقدار زیاد کریزانتنون و کامفور در اسانس برگ نیز قابل ملاحظه بود. بنا بر نتایج این تحقیق نه تنها می‌توان با اسانس‌گیری از سرشاخه گلدار یا کل اندام هوایی این گونه آنتمیس در مرحله گلدهی کامل، عملکرد بیشتری از اسانس را بدست آورد، بلکه برای اهداف خاص و دستیابی به برخی اجزا به میزان بالاتر در اسانس، می‌توان از اندام دلخواه به‌صورت جداگانه اسانس‌گیری بعمل آورد.
