لیلی صفائی؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ داود افیونی؛ سعید دوازده امامی؛ علی‌اکبر شعاعی
چکیده
به‌منظور بررسی روشهای مختلف تغذیه‌ای و تأثیر آن بر گیاه آویشن (Thymus daenensis Celak)، تحقیقی در سالهای زراعی 1386 تا 1389، در ایستگاه تحقیقاتی شهید فزوه وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان انجام شد. آزمایش به‌صورت کرتهای یکبار خرد شده در زمان (چین)، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار و چهار سیستم کوددهی شامل ...
بیشتر
به‌منظور بررسی روشهای مختلف تغذیه‌ای و تأثیر آن بر گیاه آویشن (Thymus daenensis Celak)، تحقیقی در سالهای زراعی 1386 تا 1389، در ایستگاه تحقیقاتی شهید فزوه وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان انجام شد. آزمایش به‌صورت کرتهای یکبار خرد شده در زمان (چین)، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار و چهار سیستم کوددهی شامل کودهای شیمیایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم خالص در سه سطح 100=N، 50=P، 50=K؛ 150=N، 100=P، 100=K و 200=N، 150=P، 150=K کیلوگرم در هکتار، به‌عنوان سیستم کوددهی متداول، کود دامی در چهار سطح 5، 15، 25 و 35 تن در هکتار، به‌عنوان سیستم کوددهی زیستی، تلفیق کودهای شیمیایی (کیلوگرم در هکتار) و دامی در 4 سطح 80=N، 64=P، 64=K همراه 5 تن کود دامی؛ 60=N، 48=P، 48=K همراه 15 تن کود دامی؛ 40=N، 32=P، 32=K همراه 25 تن کود دامی و 20=N، 16=P، 16=K همراه 35 تن کود دامی در هکتار، به‌عنوان سیستم کوددهی تلفیقی، و شاهد (بدون کود) به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که عملکرد خشک اندام هوایی و بازده اسانس در روش تغذیه تلفیقی نسبت به سایر روشها بالاتر بود. همچنین چین اول بیشترین عملکرد خشک اندام هوایی و بازده اسانس را در مقایسه با چین دوم داشت. در مجموع 3 سال آزمایش، چین اول تیمار تلفیقی (مخلوط 25 تن کود دامی به همراه 40=N، 32=P و 32=K کیلوگرم در هکتار) در سال دوم، بالاترین عملکرد خشک اندام هوایی (78/2597 کیلوگرم در هکتار) و بازده اسانس (63/81 کیلوگرم در هکتار) را به خود اختصاص داد. بر این اساس عملکرد اندام هوایی و بازده اسانس به‌ترتیب 73/112 و 32/163 درصد نسبت به شاهد افزایش داشت. براساس نتایج، همبستگی مثبت و معنی‌داری بین عملکرد خشک و نسبت وزن خشک به تر، درصد و بازده اسانس مشاهده شد. بدین ترتیب می‌توان به اثر ترکیب کودهای شیمیایی و دامی به‌عنوان یک منبع تغذیه مناسب برای گیاه و همچنین به‌عنوان عامل اساسی در اصلاح ساختار خاک اشاره نمود.
سعید دوازده امامی؛ فاطمه سفیدکن؛ محمدرضا جهانسوز؛ داریوش مظاهری
چکیده
این تحقیق به منظور بررسی تأثیر شوری آب آبیاری بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد بذر و کمیت و کیفیت اسانس بذر و اندام هوایی گیاه دارویی زنیان (Carum copticum L. C.B. Clarke) و بررسی امکان استحصال اسانس از اندام رویشی آزمایشی در سال 1386 در کرتهای کوچک مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و 8 تیمار انجام شد. ...
بیشتر
این تحقیق به منظور بررسی تأثیر شوری آب آبیاری بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد بذر و کمیت و کیفیت اسانس بذر و اندام هوایی گیاه دارویی زنیان (Carum copticum L. C.B. Clarke) و بررسی امکان استحصال اسانس از اندام رویشی آزمایشی در سال 1386 در کرتهای کوچک مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و 8 تیمار انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل شوری آب آبیاری با مقادیر 3/0 (شاهد)، 3، 6، 9، 12، 15، 18 و 21 دسی‌زیمنس بر متر بود. براساس نتایج بدست آمده از این تحقیق اثر شوری آب آبیاری بر درصد اسانس بذر و اندام هوایی معنی‌دار نبود، اما بر ارتفاع گیاه، عملکرد اسانس بذر، عملکرد اسانس اندام هوایی، عملکرد بذر و عملکرد بیولوژیک گیاه معنی‌دار بود. مقدار اسانس بذر از 5/3 تا 1/4 میلی‌لیتر و مقدار اسانس اندام هوایی از 25/0 تا 35/0 میلی‌لیتر تغییر کرد. بیشترین عملکرد اسانس بذر و عملکرد اندام هوایی به‌ترتیب معادل 3/8 و 4/2 در شوری 3/0 دسی‌زیمنس بر متر و کمترین آن 5/3 و 5/1 میلی‌لیتر در متر مربع در شوری 21 دسی‌زیمنس بر متر بدست آمد. بالاترین عملکرد بذر و عملکرد بیولوژیکی در شوری 3/0 دسی‌زیمنس بر متر به‌ترتیب به میزان 7/202 و 6/1367 گرم در متر مربع و کمترین میزان آن به‌ترتیب 7/96 و 5/739 گرم در متر مربع در شوری 21 دسی‌زیمنس بر متر بود. نتایج حاصل از شناسایی ترکیبهای اسانس بذر زنیان نشان داد که مهمترین جزء در همه تیمارها ترکیب تیمول بود که 53 تا 2/61 درصد اسانس را به خود اختصاص داد و دومین ترکیب گاما-ترپینن به میزان 7/20 تا 25 درصد و ترکیب سوم پاراسیمن به میزان 1/13 تا 6/15 درصد بود. شناسایی ترکیبهای اسانس اندام هوایی نیز روند مشابهی را نشان داد.
پانته‌آ سرخیل؛ منصور امیدی؛ سید‌علی پیغمبری؛ سعید دوازده امامی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر تیمارهای هورمونی بر کالزایی و باززایی در گیاه رازیانه، پنج ریزنمونه (برگ، هیپوکوتیل، مریستم انتهایی، ریشه و طوقه) انتخاب شد. بذر گیاه رازیانه بعد از استریل به محیط آب در لوله آزمایش روی پل کاغذی کشت و در دمایoC24 با 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی قرار داده شد و بعد از گذشت 15 روز که گیاه به ارتفاع حدود 10 سانتی‌متر رسید ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر تیمارهای هورمونی بر کالزایی و باززایی در گیاه رازیانه، پنج ریزنمونه (برگ، هیپوکوتیل، مریستم انتهایی، ریشه و طوقه) انتخاب شد. بذر گیاه رازیانه بعد از استریل به محیط آب در لوله آزمایش روی پل کاغذی کشت و در دمایoC24 با 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی قرار داده شد و بعد از گذشت 15 روز که گیاه به ارتفاع حدود 10 سانتی‌متر رسید ریزنمونه‌ها تهیه شدند. القای کالوس با کشت ریزنمونه‌ها روی محیط MS½ با 9 تیمار هورمونی شامل هورمون 2,4-D (2، 4 و 8 میلی‌گرم در لیتر) و BAP (25/0، 5/0 و 1 میلی‌گرم در لیتر) تحت شرایط 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی و دمای oC24 انجام شد. اندازه کالوس، وزن کالوس و درصد کالزایی در هر یک از تیمارهای بکار رفته اندازه‌گیری شد. با درنظر گرفتن صفات فوق هورمونی 2 و 4 میلی‌گرم در لیتر 2,4-D و 25/0 و 5/0 میلی‌گرم در لیتر BAP بهترین ترکیبهای هورمونی و نیز هیپوکوتیل و مریستم انتهایی بهترین ریزنمونه‌ها شناخته شدند. در مرحله باززایی کالوس محیط MS½ با 9 ترکیب هورمونی یاد شده به همراه 2,4-D (2/0 میلی‌گرم در لیتر) و BAP (5/0، 2، 4، 15، 20 و 25 میلی‌گرم در لیتر) و TDZ (15 و 20 میکرولیتر) و محیط MS½ بدون هورمون در نظر گرفته شد که محیط MS ½ بدون هورمون بهترین محیط باززایی را نشان داد. به منظور مطالعه تولید اسانس در فاز کشت سوسپانسیون سلولی بهترین تیمار در فاز کالزایی انتخاب شد و کالوس به محیط سوسپانسیون سلولی به محیط کشت MS ½ شامل 2,4-D (2 میلی‌گرم در لیتر) و BAP (25/0 میلی‌گرم در لیتر) منتقل و در شرایط تاریکی در دمای oC24 روی شیکر با 100 دور در دقیقه قرار داده شدند. بعد از 4 هفته طیف‌نگاری جرمی انجام شد که تولید موادی همچون آلفا-پینن و لیمونن در محیط کشت بافت گزارش شد.
سعید دوازده امامی؛ فاطمه سفیدکن؛ محمدرضا جهانسوز؛ داریوش مظاهری
دوره 24، شماره 3 ، آبان 1387، ، صفحه 263-270
چکیده
به منظور مقایسه کشت پاییزه، بهاره و تابستانه گیاه دارویی بادرشبویه از نظر عملکرد بیولوژیکی، عملکرد کمی و کیفی اسانس و مراحل فنولوژیک آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در سالهای 85 و 86 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان انجام شد. سه تیمار کشت پاییزه، بهاره و کشت تابستانه مورد مقایسه قرار گرفت. عملکرد بیولوژیکی در ...
بیشتر
به منظور مقایسه کشت پاییزه، بهاره و تابستانه گیاه دارویی بادرشبویه از نظر عملکرد بیولوژیکی، عملکرد کمی و کیفی اسانس و مراحل فنولوژیک آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در سالهای 85 و 86 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان انجام شد. سه تیمار کشت پاییزه، بهاره و کشت تابستانه مورد مقایسه قرار گرفت. عملکرد بیولوژیکی در واحد سطح و زمان، ضریب توزیع، میزان اسانس 100 گرم ماده خشک، میزان اسانس در واحد سطح، ضریب تبدیل ماده تر به خشک و مدت زمان لازم تا گلدهی گیاه و ترکیبهای اسانس، مورد اندازه‌گیری و مقایسه قرار گرفت. براساس نتایج بدست آمده از این مطالعه، کشت پاییزه این گیاه در منطقه اصفهان موفق نبود و یخبندان در مرحله برگ لپه‌ای باعث خشکیدن گیاه شد. عملکرد بیولوژی تر و خشک و عملکرد اسانس در واحد سطح اختلاف معنی‌داری داشت و اعداد بدست آمده برای این صفات در کشت بهاره 7/12 و 5/3 کیلوگرم در متر مربع و 3/10 میلی‌لیتر در متر مربع و برای کشت تابستانه 1/4 و 1 کیلوگرم در متر مربع و 1/4 میلی‌لیتر در متر مربع بود. ضریب تبدیل ماده تر به خشک در کشت بهاره 5/27 درصد و در کشت تابستانه 4/25 درصد بدست آمد. ضریب توزیع یا ضریب تبدیل عملکرد بیولوژیکی به عملکرد اقتصادی (سرشاخه گلدار و برگ) در کشت بهاره 7/46 درصد و در کشت تابستانه 2/62 درصد محاسبه شد. کیفیت اسانس نیز تحت تأثیر فصل کاشت قرار گرفت. مجموع 5 ترکیب مهم اسانس بادرشبویه یعنی نرال، ژرانیول، نریل استات و ژرانیل استات در کشت بهاره 92 درصد و در کشت تابستانه 4/64 درصد اسانس را تشکیل دادند و بیشترین میزان تغییر مربوط به افزایش ژرانیل استات در کشت بهاره (3/35%) نسبت به کشت تابستانه (14%) بود. در کشت بهاره تعداد روز تا گلدهی 122 روز و در کشت تابستانه 61 روز بود. به‌رغم برتری عملکرد بیولوژیکی، کمیت و کیفیت اسانس در واحد سطح در کشت بهاره نسبت به کشت تابستانه چنانچه این صفات بر اساس واحد زمان محاسبه گردند و دیگر محدودیتها نیز در نظر گرفته شود، کشت تابستانه قابل مقایسه با کشت بهاره است.
