زراعت و باغبانی
امیر عباسی خمر؛ محمد مقدم؛ احمد اصغرزاده؛ محمد محمودی سورستانی
چکیده
با هدف بررسی اثر سطوح مختلف نیتروژن (صفر، 70، 140 و 210 میلیگرم بر لیتر) بر برخی ویژگیهای رشدی، بیوشیمیایی، جذب عناصر غذایی (نیتروژن، فسفر و پتاسیم) و بازده اسانس در گیاه دارویی مریمگلی (Salvia officinalis L.) در شرایط کشت هیدروپونیک، آزمایشی گلدانی بر پایه طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1398 انجام ...
بیشتر
با هدف بررسی اثر سطوح مختلف نیتروژن (صفر، 70، 140 و 210 میلیگرم بر لیتر) بر برخی ویژگیهای رشدی، بیوشیمیایی، جذب عناصر غذایی (نیتروژن، فسفر و پتاسیم) و بازده اسانس در گیاه دارویی مریمگلی (Salvia officinalis L.) در شرایط کشت هیدروپونیک، آزمایشی گلدانی بر پایه طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1398 انجام شد. نتایج مقایسه میانگین دادهها نشان داد که با افزایش سطح نیتروژن ویژگیهای رشدی گیاه افزایش یافت، بهطوری که سطح 210 میلیگرم بر لیتر نیتروژن نسبت به عدم کاربرد آن بهترتیب سبب کاهش 54.19، 72.59، 39.49، 82.52، 42/51، 272.20، 71.46، 95.17، 90.31، 82/95، 92.30 و 83.46 درصدی قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، گره و برگ، طول میانگره، طول و عرض برگ، وزن تر و خشک ساقه، وزن تر و خشک اندام هوایی و نسبت وزن خشک اندام هوایی به وزن خشک ریشه شد. کاربرد 210 میلیگرم بر لیتر نیتروژن بهترتیب سبب افزایش 57/9، 6/266 و 87/14 درصدی محتوای نسبی آب برگ، پرولین و بازده اسانس و کاهش 30.45 و 51.51 درصدی نشت الکترولیت و مالون دیآلدئید نسبت به عدم کاربرد نیتروژن شد. همچنین پایینترین سطح نیتروژن بهترتیب سبب کاهش 32.65، 85.13 و 56.89 درصدی پتاسیم، فسفر و نیتروژن نسبت به بالاترین سطح نیتروژن شد. نتایج این آزمایش نشان داد که سطوح مختلف نیتروژن میتواند بر رشد و میزان اسانس مریم گلی تأثیرات متفاوتی داشته باشد. براساس یافتههای پژوهش حاضر، کاربرد 210 میلیگرم بر لیتر نیتروژن بهواسطه بهبود صفات مورد مطالعه برای کشت و کار مریمگلی پیشنهاد میشود.
الهام هرمزی نژاد؛ مریم ذوالفقاری؛ محمد محمودی سورستانی؛ نعیمه عنایتی ضمیر
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر باکتریهای محرک رشد و کود شیمیایی بر رشد، عملکرد، گلدهی و برخی ویژگیهای بیوشیمیایی گیاه دارویی همیشهبهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 5 تیمار و 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال 95-1394 انجام شد. تیمارهای مورد بررسی در این آزمایش شامل باکتریهای ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر باکتریهای محرک رشد و کود شیمیایی بر رشد، عملکرد، گلدهی و برخی ویژگیهای بیوشیمیایی گیاه دارویی همیشهبهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 5 تیمار و 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال 95-1394 انجام شد. تیمارهای مورد بررسی در این آزمایش شامل باکتریهای انتروباکترکلوزه R13، انتروباکترکلوزه R33، گونهای از سودوموناس، کود شیمیایی کامل و شاهد (بدون کود و باکتری) بود. نتایج این پژوهش نشان داد که بیشترین تعداد گل در مترمربع، تعداد برگ، تعداد انشعابات شاخههای اصلی و فرعی، قطر نهنج، قطر کاپیتول گل و قطر دمگل در تیمار انتروباکترکلوزه R13 و بیشترین وزن تر و خشک کاپیتول گل در تیمار انتروباکترکلوزه R33 بدست آمد. همچنین بیشترین درصد فسفر و نیتروژن برگ، کلروفیل و کاروتنوئید برگ در کرتهای مایهزنی شده با انتروباکترکلوزه R13 اندازهگیری شد. بیشترین میزان فنل کل در تیمارهای انتروباکتر مشاهده شد و تیمار شاهد کمترین میزان فنل کل را نشان داد. نتایج مقایسه میانگینها نشان داد که در بیشتر شاخصهای مورد بررسی تیمار انتروباکترکلوزه R33 اثری مشابه با انتروباکترکلوزه R13 داشته و تفاوت معنیداری بین آنها وجود نداشت. با توجه به نتایج مثبت و افزایشی باکتریها بر شاخصهای مورد بررسی گیاه دارویی همیشه بهار، میتوان گفت باکتریهای بکار رفته در این تحقیق میتوانند بهعنوان یک جایگزین مناسب برای کود شیمیایی ضمن کاهش مصرف کودهای شیمیایی، تضمینکننده تولید گیاهان دارویی عاری از مواد شیمیایی باشند.
مجتبی مومنی منفرد؛ محمد محمودی سورستانی؛ مریم ذوالفقاری؛ محمود ملک زاده
چکیده
بهمنظور ارزیابی عملکرد و اجزای اسانس 15 توده از گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.)، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 15 تیمار (توده) و 3 تکرار در مزرعه آزمایشی گروه علوم باغبانی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا گردید. تودهها شامل سبز یزد، سبز کانادا، سبز رامهرمز، سبز جهرم، سبز شیراز، سبز شهرری، سبز دشتستان، سبز نیشابور، بنفش ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی عملکرد و اجزای اسانس 15 توده از گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.)، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 15 تیمار (توده) و 3 تکرار در مزرعه آزمایشی گروه علوم باغبانی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا گردید. تودهها شامل سبز یزد، سبز کانادا، سبز رامهرمز، سبز جهرم، سبز شیراز، سبز شهرری، سبز دشتستان، سبز نیشابور، بنفش جهرم، بنفش شیراز، بنفش رامهرمز، بنفش دشتستان، گل خوشهای، گل دمعقربی و تریزیفلورا بودند. صفات عملکرد برگ، میزان، عملکرد و اجزای اسانس اندازهگیری شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که بین تودهها در صفات مورد مطالعه اختلاف معنیداری در سطح احتمال 1% وجود دارد. بیشترین عملکرد برگ خشک در تودههای گل خوشهای و گل دمعقربی (613.60 و 550.33 گرم بر مترمربع) ثبت شد. بیشترین میزان اسانس در تودههای تریزیفلورا، گل خوشهای و گل دمعقربی (بهترتیب 3.16، 2.93 و 2.08 درصد) و بیشترین عملکرد اسانس نیز در تودههای گل خوشهای، تریزیفلورا و گل دمعقربی (بهترتیب 17.95، 14.72 و 11.42 گرم بر مترمربع) مشاهده شد. براساس نتایج آنالیز اسانس بهوسیله دستگاه GC/MS، حدود 32 ترکیب در اسانس تودههای مختلف ریحان شناسایی شد. ترکیبهای غالب اسانس تودهها شامل لینالول (0.1 تا 68.4%)، متیل کاویکول (صفر تا 55.3%)، ژرانیول (صفر تا 33.4%)، ژرانیال (صفر تا 43.1%)، لیمونن (صفر تا 18%)، کامفور (صفر تا 2.8%)، متیل اوژنول (0.4 تا 4.9%)، بتا-کاریوفیلن (صفر تا 4.6%) و کوبنول (صفر تا 6.2%) بودند. اسانس تودههای بنفش جهرم، بنفش شیراز، بنفش رامهرمز، بنفش دشتستان و تریزیفلورا بیشترین میزان متیل کاویکول را داشتند. تودههای گل خوشهای، گل دمعقربی و سبز کانادا حاوی لینالول بالا و اسانس تودههای سبز یزد، سبز رامهرمز، سبز جهرم و سبز نیشابور حاوی ژرانیول و ژرانیال بیشتری نسبت به سایر تودهها بودند. بهطور کلی، نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که تودهها دارای ویژگیهای منحصربهفردی هستند که میتوان از آنها در جهت تولید دارو، لوازم آرایشی-بهداشتی و استفاده در صنایع غذایی بهره برد.
محمد محمودی سورستانی؛ معصومه دریکوندی؛ مهرانگیز چهرازی؛ علی اشرف جعفری
چکیده
بهمنظور بررسی سازگاری گیاه دارویی گلگاوزبان اروپایی (Borago officinalis L.) در شرایط آب و هوایی اهواز، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با هشت تیمار، شامل شش توده (اهواز، مشهد، اندیمشک، قزوین، اصفهان و مازندران) و دو رقم اصلاح شده F1 و F2 آلمانی در سه تکرار انجام شد. صفات ارتفاع گیاه، تعداد انشعابات ساقه، تعداد و سطح برگ، وزن ...
بیشتر
بهمنظور بررسی سازگاری گیاه دارویی گلگاوزبان اروپایی (Borago officinalis L.) در شرایط آب و هوایی اهواز، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با هشت تیمار، شامل شش توده (اهواز، مشهد، اندیمشک، قزوین، اصفهان و مازندران) و دو رقم اصلاح شده F1 و F2 آلمانی در سه تکرار انجام شد. صفات ارتفاع گیاه، تعداد انشعابات ساقه، تعداد و سطح برگ، وزن تر و خشک گیاه در مرحله گلدهی کامل و وزن هزاردانه، عملکرد بذر و عملکرد بیولوژیکی در انتهای مرحله رشد گیاه اندازهگیری شدند. روغن بذر بهوسیله سوکسله استخراج و توسط دستگاه گازکروماتوگرافی (GC) آنالیز شد. نتایج نشان داد که بین تودهها و ارقام اختلاف از نظر صفات مورفولوژیکی وجود داشت. بیشترین و کمترین مقدار صفات تعداد و سطح برگ، وزن تر و خشک بوته، عملکرد بیولوژیک و میزان روغن بهترتیب در رقم F1 و توده اصفهان مشاهده شدند. اسیدهای چرب شناسایی شده در بذرها شامل پالمیتیک، استئاریک، اولئیک، لینولئیک، آلفا-لینولنیک، گاما-لینولنیک، آراشیدونیک و اروسیک اسید بودند. بیشترین (41/43%) و کمترین (21/17%) مقدار لینولئیک اسید بهترتیب از تودههای اندیمشک و مشهد حاصل شد. توده مشهد دارای بیشترین مقدار اولئیک اسید (54/60%) بود و کمترین مقدار این اسید چرب (49/18%) در توده اندیمشک وجود داشت. بیشترین (25/15%) و کمترین (96/7%) مقدار گاما-لینولنیک اسید بهترتیب در رقم اصلاح شده F1 و توده مشهد حاصل شد. تودههای مازندران و مشهد بهترتیب بیشترین و کمترین مقدار آلفا-لینولنیک اسید را داشتند. بیشترین مقدار اسیدهای چرب استئاریک اسید و پالمیتیک اسید بهترتیب در تودههای مازندران و اصفهان، و کمترین مقدار اسیدهای چرب یادشده در توده مشهد مشاهده شد. با توجه به نتایج بدستآمده در این پژوهش، تحقیقات بیشتر در زمینه توسعه کشت رقم اصلاح شده F1 در شرایط آب و هوایی خوزستان توصیه میگردد.
امل مقدم؛ محمد محمودی سورستانی؛ زهرا رمضانی؛ احمد فرخیان فیروزی؛ فرخنده اسکندری
چکیده
ریحان مقدس (Ocimum sanctum L.) یکی از مهمترین گیاهان دارویی محسوب میشود و متعلق به تیره نعناعیان میباشد. بهمنظور بررسی اثر محلولپاشی آهن بر تعداد و اندازه کرکهای ترشحی، میزان، عملکرد و اجزاء اسانس گیاه دارویی ریحان مقدس در برداشت اول و دوم، آزمایشی در سال زراعی 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی گروه علوم باغبانی، دانشگاه شهید چمران اهواز بر ...
بیشتر
ریحان مقدس (Ocimum sanctum L.) یکی از مهمترین گیاهان دارویی محسوب میشود و متعلق به تیره نعناعیان میباشد. بهمنظور بررسی اثر محلولپاشی آهن بر تعداد و اندازه کرکهای ترشحی، میزان، عملکرد و اجزاء اسانس گیاه دارویی ریحان مقدس در برداشت اول و دوم، آزمایشی در سال زراعی 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی گروه علوم باغبانی، دانشگاه شهید چمران اهواز بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در شش تیمار و سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل: شاهد (بدون محلولپاشی)، محلولپاشی با کلات آهن (1 و 5/1 گرم در لیتر) و نانو کلات آهن (5/0، 1 و 5/1 گرم در لیتر) بود. نتایج نشان داد که کاربرد محلولپاشی کود آهن بر صفات اندازهگیری شده در سطح احتمال 1% معنیدار بود. بیشترین تعداد (8/19) و اندازه (3/173 میکرومتر مربع) کرکهای ترشحی، میزان اسانس (2/2%)، عملکرد اسانس (7/14 کیلوگرم) و میزان اوژنول (3/33%) در برداشت اول در تیمار محلولپاشی 1 گرم در لیتر نانوکلات آهن مشاهده شد. همچنین بیشترین میزان (3/2%) و عملکرد (8/12 کیلوگرم در هکتار) اسانس و بیشترین میزان اوژنول (5/41%) در برداشت دوم در تیمار محلولپاشی 1 گرم در لیتر نانو کلات آهن بدست آمد. کمترین میزان صفات مذکور در تیمار شاهد مشاهده گردید. البته بین تیمارهای 1 و 5/1 گرم در لیتر نانو کلات آهن اختلاف معنیداری وجود نداشت. براساس نتایج موجود، برای افزایش درصد و عملکرد اسانس ریحان مقدس، محلولپاشی 1 گرم در لیتر نانو کلات آهن پیشنهاد شد.