محمدرضا اخگر؛ پیمان رجایی؛ سمیه اماندادی
چکیده
جنس Salvia، متعلق به تیره نعناع، در ایران 58 گونه دارد که 17 گونه آن انحصاری ایران است. هدف از این مطالعه، مقایسه ترکیب‌های شیمیایی اسانس برگ، گل، ساقه و ریشه Salvia macilenta Boiss. بود. این گیاه در اردیبهشت ماه 1391 از مسیر جاده بم- جیرفت، منطقه جبالبارز واقع در استان کرمان جمع‌آوری شد و از اندامهای مختلف آن به‌طور جداگانه به روش تقطیر با آب، اسانس‌گیری ...
بیشتر
جنس Salvia، متعلق به تیره نعناع، در ایران 58 گونه دارد که 17 گونه آن انحصاری ایران است. هدف از این مطالعه، مقایسه ترکیب‌های شیمیایی اسانس برگ، گل، ساقه و ریشه Salvia macilenta Boiss. بود. این گیاه در اردیبهشت ماه 1391 از مسیر جاده بم- جیرفت، منطقه جبالبارز واقع در استان کرمان جمع‌آوری شد و از اندامهای مختلف آن به‌طور جداگانه به روش تقطیر با آب، اسانس‌گیری بعمل آمد. ترکیب‌های تشکیل‌دهنده روغن‌های اسانسی با استفاده از دستگاههای کروماتوگراف گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) شناسایی شدند. در اسانس برگ، 46 ترکیب شناسایی شد که 7/99% اسانس را تشکیل می‌دادند. آلفا-پینن (4/36%)، بتا-پینن (6/7%)، بورنئول (4/5%) و بتا-کاریوفیلن (1/5%) ترکیب‌های اصلی اسانس بودند. همچنین، اسانس گل 26 ترکیب داشت که 100% آن را شامل می‌شد. آلفا-پینن (1/45%)، بتا-پینن (5/10%)، کامفن (8/8%) و لیمونن (8/6%) اجزای عمده اسانس بودند. در اسانس ساقه، 18 ترکیب شناسایی شد که 5/97% آن را تشکیل می‌دادند. ترکیب‌های اصلی، آلفا-پینن (1/25%)، بورنیل استات (8/16%)، بتا-اودسمول (6/8%) و بورنئول (1/8%) بودند. از طرف دیگر، از بین 10 ترکیب شناسایی شده در اسانس ریشه که 2/88% آن را تشکیل می‌دادند، ویریدیفلورول (1/18%)، بتا-اودسمول (4/16%)، ترانس-فروژینول (8/15%) و دی‌بوتیل فتالات (6/10%) ترکیب‌های عمده بودند. در نتیجه، روغن‌های اسانسی برگ، گل و ساقه S. macilenta غنی از منوترپن‌ها بوده و آلفا-پینن، ترکیب شاخص اندامهای مذکور، در اسانس ریشه وجود نداشت.
محمدرضا اخگر؛ دادخدا غضنفری؛ هادی رهبری
چکیده
جنس Nepeta، متعلق به تیره نعناع (Lamiaceae)، در ایران 67 گونه دارد که اغلب آنها انحصاری ایران هستند. هدف از این مطالعه، مقایسه کمّی و کیفی اسانس برگ، گل، ساقه و ریشه Nepeta bornmuelleri Hausskn. ex Bornm.، از گونه‌های انحصاری و معطر بود. این گیاه در اردیبهشت ماه 1390 از کوه هزار واقع در استان کرمان جمع‌آوری شد و از برگ، گل، ساقه و ریشه آن به‌طور جداگانه، به روش ...
بیشتر
جنس Nepeta، متعلق به تیره نعناع (Lamiaceae)، در ایران 67 گونه دارد که اغلب آنها انحصاری ایران هستند. هدف از این مطالعه، مقایسه کمّی و کیفی اسانس برگ، گل، ساقه و ریشه Nepeta bornmuelleri Hausskn. ex Bornm.، از گونه‌های انحصاری و معطر بود. این گیاه در اردیبهشت ماه 1390 از کوه هزار واقع در استان کرمان جمع‌آوری شد و از برگ، گل، ساقه و ریشه آن به‌طور جداگانه، به روش تقطیر با آب، اسانس‌گیری بعمل آمد. ترکیب‌های تشکیل‌دهنده روغن‌های اسانسی با استفاده از دستگاههای کروماتوگراف گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) شناسایی شدند. در روغن‌های اسانسی برگ و گل، به‌ترتیب 38 و 19 ترکیب شناسایی شد که 6/98% و 5/94% اسانس را تشکیل می‌دادند. βa4،α7،βa7-نپتالاکتون (2/29% و 8/26%)، 1،8-سینئول (6/19% و 6/14%)، αa4،α7،αa7-نپتالاکتون (6/6% و 5/19%) و بتا-پینن (9/18% و 4/11%) به‌ترتیب ترکیب‌های عمده در اسانس برگ و گل بودند. همچنین، از بین 9 ترکیب شناسایی شده در اسانس ساقه که 8/95% اسانس را تشکیل می‌دادند، βa4،α7،βa7-نپتالاکتون (8/39%)، کاریوفیلن اکسید (1/24%) و 1،8-سینئول (8/12%)، اجزاء اصلی بودند. از طرف دیگر، 12 ترکیب در اسانس ریشه شناسایی شد که 3/99% آن را شامل می‌شدند. ترکیب‌های عمده، ایزومرهای βa4،α7،βa7-نپتالاکتون (2/73%) و αa4،α7،αa7-نپتالاکتون (4/13%) بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که نپتالاکتون جزء اصلی روغن‌های اسانسی حاصل از اندامهای مختلف N. bornmuelleri می‌باشد.
محمدرضا اخگر؛ احمد پورمیرزایی؛ مهران مرادعلیزاده؛ طاهره سالارکریمی
چکیده
جنس Neogaillonia، متعلق به تیره روناس (Rubiaceae)، در ایران شامل 4 گونه می‌باشد. هدف از این مطالعه، شناسایی ترکیب‌های شیمیایی موجود در اسانس اندامهای هوایی گونه Neogaillonia eriantha (Jaub. & Spach) Lincz.، از گونه‌های انحصاری ایران بود. بدین منظور، این گیاه در اردیبهشت‌ماه 1389 از منطقه‌ای بین سیرجان و حاجی‌آباد، ارتفاع 2900 متری، واقع در استان ...
بیشتر
جنس Neogaillonia، متعلق به تیره روناس (Rubiaceae)، در ایران شامل 4 گونه می‌باشد. هدف از این مطالعه، شناسایی ترکیب‌های شیمیایی موجود در اسانس اندامهای هوایی گونه Neogaillonia eriantha (Jaub. & Spach) Lincz.، از گونه‌های انحصاری ایران بود. بدین منظور، این گیاه در اردیبهشت‌ماه 1389 از منطقه‌ای بین سیرجان و حاجی‌آباد، ارتفاع 2900 متری، واقع در استان کرمان، جمع‌آوری و از اندامهای هوایی آن به روش تقطیر با آب، اسانس‌گیری بعمل آمد. بازده متوسط اسانس، 2/0% (w/w) بود. ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس با استفاده از دستگاههای کروماتوگراف گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) شناسایی شدند. 22 ترکیب در روغن اسانسی این گیاه شناسایی شد که در مجموع 6/99% کل اسانس را تشکیل می‌دادند. ترکیب‌های اصلی تشکیل‌دهنده اسانس، بتا-پینن (1/17%)، 1،8- سینئول (4/15%)، دلتا-3-کارن (4/11%)، پیپریتون (3/11%)، آلفا-پینن (1/9%) و لیمونن (7/8%) بودند. روغن اسانسی این گیاه غنی از منوترپن‌ها (9/95%) بود.
محمدرضا اخگر؛ مهران مرادعلیزاده؛ میثم شریعتی‌فر؛ مریم سلاجقه
چکیده
جنس Hertia، متعلق به تیره کاسنی (Compositae)، شامل 12 گونه است که در سرتاسر شمال و جنوب آفریقا و جنوب‌غربی آسیا پراکنده‌اند. این جنس در ایران تنها دارای 2 گونه گیاه بوته‌ای است که پراکنش قابل‌توجهی در مناطق بیابانی دارند. هدف از این مطالعه، شناسایی ترکیب‌های موجود در اسانس برگ، ساقه و ریشه گونه Hertia intermedia (Boiss.) O. Kuntze بود. بدین منظور، ...
بیشتر
جنس Hertia، متعلق به تیره کاسنی (Compositae)، شامل 12 گونه است که در سرتاسر شمال و جنوب آفریقا و جنوب‌غربی آسیا پراکنده‌اند. این جنس در ایران تنها دارای 2 گونه گیاه بوته‌ای است که پراکنش قابل‌توجهی در مناطق بیابانی دارند. هدف از این مطالعه، شناسایی ترکیب‌های موجود در اسانس برگ، ساقه و ریشه گونه Hertia intermedia (Boiss.) O. Kuntze بود. بدین منظور، این گیاه در خرداد ماه 1389 از کوه هزار، ارتفاع 2900 متری، واقع در منطقه راین، استان کرمان جمع‌آوری و از برگ، ساقه و ریشه آن به‌طورجداگانه به روش تقطیر با آب، اسانس‌گیری شد. ترکیب‌های تشکیل‌دهنده روغن‌های اسانسی، با استفاده از دستگاههای کروماتوگراف‌گازی (GC) و کروماتوگراف‌گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) جداسازی و شناسایی شدند. در اسانس برگ، 17 ترکیب شناسایی شد که 6/97% کل اسانس را تشکیل می‌دادند. بتا-پینن (1/32%)، آلفا-پینن (6/14%)، بتا-فلاندرن (2/14%) و آلفا-توجن (5/13%) ترکیب‌های اصلی اسانس بودند. همچنین 21 ترکیب در اسانس ساقه شناسایی شد که 2/94% کل اسانس را شامل می‌شدند. آلفا-پینن (4/38%)، بتا-پینن (8/14%) و ترانس-وربنول (3/12%) ترکیب‌های عمده اسانس بودند. از طرف دیگر، از بین 8 ترکیب شناسایی شده در اسانس ریشه که 3/95% کل اسانس را تشکیل می‌دادند، آلفا-پینن (2/51%)، جرماکرن D (2/11%) و میرسن (4/10%) اجزاء اصلی اسانس بودند. در روغن‌های اسانسی هر سه اندام گیاه مورد بررسی، درصد منوترپن‌ها به‌مراتب بیشتر از سزکوئی‌ترپن‌ها بود.
محمدرضا اخگر؛ مهران مرادعلیزاده
چکیده
جنس Nepeta (تیره نعناع) با نام فارسی "پونه‌سا" در ایران شامل 67 گونه است که پونه‌سای شیرازی با نام علمیNepeta schiraziana Boiss. از گونه‌های انحصاری آن می‌باشد. هدف از این مطالعه، شناسایی ترکیب‌های شیمیایی موجود در اسانس ساقه، گل و برگ گونه Nepeta schiraziana بود. بدین منظور، این گیاه از منطقه سپیدان واقع در شمال غرب استان فارس جمع‌آوری گردید و ...
بیشتر
جنس Nepeta (تیره نعناع) با نام فارسی "پونه‌سا" در ایران شامل 67 گونه است که پونه‌سای شیرازی با نام علمیNepeta schiraziana Boiss. از گونه‌های انحصاری آن می‌باشد. هدف از این مطالعه، شناسایی ترکیب‌های شیمیایی موجود در اسانس ساقه، گل و برگ گونه Nepeta schiraziana بود. بدین منظور، این گیاه از منطقه سپیدان واقع در شمال غرب استان فارس جمع‌آوری گردید و از ساقه، گل و برگ آن به‌طور جداگانه به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد. ترکیب‌های تشکیل‌دهنده روغن‌های اسانسی با استفاده از دستگاههای کروماتوگراف گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) جداسازی و شناسایی شدند. در هر یک از روغن‌های اسانسی ساقه و گل، 14 ترکیب شناسایی شد که 8،1-سینئول (6/45% و 4/39%)، جرماکرن D (4/17% و 8/15%) و بتا-کاریوفیلن (7/11% و 6/10%) ترکیب‌های عمده، به‌ترتیب در اسانس ساقه و گل بودند. از طرف دیگر، از میان 18 ترکیب شناسایی شده در اسانس برگ، 8،1-سینئول (5/38%)، بتا-کاریوفیلن (2/14%) و کاریوفیلن اکسید (7/11%) ترکیب‌های اصلی اسانس را تشکیل می‌دادند. در نتیجه در هر سه اندام مورد بررسی، 8،1-سینئول بیشترین درصد اسانس را به خود اختصاص داده و ایزومرهای نپتالاکتون که در بسیاری از گونه‌های Nepeta گزارش شده، در گونه Nepeta schiraziana شناسایی نشد.
محمدرضا اخگر؛ مهران مرادعلیزاده؛ علی فقیهی زرندی؛ مجید خراسانی‌پور
چکیده
روغن اسانسی اندامهای هوایی گیاه Salvia bazmanica Rech. f. & Esfand. با نام فارسی مریم‌گلی بزمانی، که گیاهی علفی از خانواده Lamiaceae می‌باشد و از گونه‌های انحصاری ایران است، به روش تقطیر با آب استخراج شد. ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس با استفاده از دستگاههای کروماتوگراف گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) جداسازی و شناسایی شدند. ...
بیشتر
روغن اسانسی اندامهای هوایی گیاه Salvia bazmanica Rech. f. & Esfand. با نام فارسی مریم‌گلی بزمانی، که گیاهی علفی از خانواده Lamiaceae می‌باشد و از گونه‌های انحصاری ایران است، به روش تقطیر با آب استخراج شد. ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس با استفاده از دستگاههای کروماتوگراف گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) جداسازی و شناسایی شدند. با مقایسه اندیس بازداری و طیف جرمی هر ترکیب با اندیسهای بازداری و طیفهای جرمی ترکیب‌های استاندارد، 21 ترکیب در روغن اسانسی این گیاه شناسایی شد که در مجموع 1/86% اسانس را تشکیل می‌دادند. ترکیب‌های اصلی تشکیل‌دهنده اسانس، بتا-پینن (5/37%)، بتا-فلاندرن (3/15%) ، آلفا-توجن (5/9%) و آلفا-پینن (9/8%) بوده و بیشترین درصد اسانس (89/78%) مربوط به منوترپن‌ها بود.
