فاطمه تابع بردبار1؛ سعید محرمی‌پور
چکیده
شب‌پره پشت الماسی آفت عمده محصولات خانواده چلیپائیان است که به بسیاری از حشرهکشهای شیمیایی مقاوم شده‌است. در سالهای اخیر استفاده از متابولیت‌های ثانویه با دارا بودن خواص ضدتغذیهای و حشره‌کشی نقش مهمی را در کنترل آفات بر عهده دارد. در این مطالعه، حشره‌کشی عصاره متانولی سرخس شترمرغی (Matteucia struthiopteris (L.) Tod) بر لارو سن سوم شب‌پره ...
بیشتر
شب‌پره پشت الماسی آفت عمده محصولات خانواده چلیپائیان است که به بسیاری از حشرهکشهای شیمیایی مقاوم شده‌است. در سالهای اخیر استفاده از متابولیت‌های ثانویه با دارا بودن خواص ضدتغذیهای و حشره‌کشی نقش مهمی را در کنترل آفات بر عهده دارد. در این مطالعه، حشره‌کشی عصاره متانولی سرخس شترمرغی (Matteucia struthiopteris (L.) Tod) بر لارو سن سوم شب‌پره پشت الماسی (Plutella xylostella L.) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش‌های زیست‌سنجی نشان داد که با افزایش غلظت عصاره، میزان مرگ و میر لاروی به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. به‌طوری که در غلظتهای 01/12% و 58/28% به‌ترتیب باعث کشته شدن 25% (LC25) و 50% (LC50) جمعیت مورد مطالعه شد. در این تحقیق، اثر غلظتهای زیرکشنده عصاره متانولی سرخس شترمرغی روی پارامترهای دموگرافی ازجمله جدول زندگی، جدول تولیدمثل و پارامترهای رشد جمعیت مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج حاصل، طول مراحل مختلف زیستی، باروری و میانگین طول عمر حشرات کامل به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر غلظتهای مختلف مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که افزایش غلظت به‌طور معنی‌داری سبب کاهش نرخ خالص تولیدمثل (R0)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) و همچنین سبب افزایش مدت زمان یک نسل (T) و مدت زمان دو برابر شدن جمعیت (DT) شد. این نتایج حساسیت لارو شب‌پره پشت الماسی را به عصاره متانولی سرخس شترمرغی نشان داد، بنابراین استفاده از این گیاه می‌تواند به‌عنوان یکی از روشهای مناسب در مدیریت تلفیقی این آفت باشد.
بی‌بی زهرا صحاف؛ سعید محرمی‌پور
چکیده
در این تحقیق اثر عصاره اکدیستروئیدی گیاه اسفناج Spinacia oleracea L.)) از تیره Chenopodiceae، روی پارامترهای جدول زندگی و رشد جمعیت شب‌پره آرد (Ephestia kuehniella (Lepidoptera: Pyralidae)) بررسی شد. غذای حشرات مورد آزمایش با غلظتهای مختلف عصاره اکدیستروئیدی برگ این گیاه که حاوی 20- هیدروکسی اکدیزون بود، تیمار گردید. لاروهای تازه تفریخ شده (100 تکرار) به‌طور جداگانه در ...
بیشتر
در این تحقیق اثر عصاره اکدیستروئیدی گیاه اسفناج Spinacia oleracea L.)) از تیره Chenopodiceae، روی پارامترهای جدول زندگی و رشد جمعیت شب‌پره آرد (Ephestia kuehniella (Lepidoptera: Pyralidae)) بررسی شد. غذای حشرات مورد آزمایش با غلظتهای مختلف عصاره اکدیستروئیدی برگ این گیاه که حاوی 20- هیدروکسی اکدیزون بود، تیمار گردید. لاروهای تازه تفریخ شده (100 تکرار) به‌طور جداگانه در ظروف شیشه‌ای حاوی غذای تیمار شده پرورش یافتند. نتایج تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، میانگین طول نسل (T)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (l) و نرخ خالص تولیدمثل (R0) با افزایش غلظت عصاره در غذای حشرات کاهش یافت. همچنین، مدت زمان دو برابر شدن جمعیت (DT) با افزایش غلظت عصاره در غذای حشرات افزایش یافت. امید به زندگی (ex) در حشرات تیمار شده نیز افزایش یافت. دوره رشدی حشرات در تیمارها به‌طور معنی‌داری از شاهد بیشتر بود. تعداد سنین لاروی در شاهد چهار و در تیمارها شش بود. نتایج نشان داد که شب‌پره آرد به اکدیستروئیدی که از طریق غذا وارد بدنش می‌شود تا حدودی مقاوم است. اما با وجود این ترکیب اکدیستروئیدی باعث اختلال در رشد لاروها گردید و همچنین باعث کاهش میزان تولیدمثل آنها شد. بنابراین این ترکیب‌ها می‌توانند از این طریق به‌عنوان عاملی جهت کنترل جمعیت شب‌پره آرد بکار روند.
مریم نگهبان؛ سعید محرمی‌پور؛ مژگان زندی؛ سیدعلی هاشمی
چکیده
امروزه در مدیریت تلفیقی آفات استفاده از روشهای نوین فرمولاسیون مانند نانوکپسول کردن سموم به‌دلیل کارایی بیشتر و مطلوب‌تر و همچنین کاهش مضرات و عوارض سوء ناشی از کاربرد مستقیم آنها مورد توجه قرار گرفته‌است. در این پژوهش اثر دورکنندگی ناشی از نانوکپسول حاوی اسانس گیاه درمنه (Artemisia sieberi Besser) در مقایسه با اسانس طبیعی درمنه روی شب‌پره ...
بیشتر
امروزه در مدیریت تلفیقی آفات استفاده از روشهای نوین فرمولاسیون مانند نانوکپسول کردن سموم به‌دلیل کارایی بیشتر و مطلوب‌تر و همچنین کاهش مضرات و عوارض سوء ناشی از کاربرد مستقیم آنها مورد توجه قرار گرفته‌است. در این پژوهش اثر دورکنندگی ناشی از نانوکپسول حاوی اسانس گیاه درمنه (Artemisia sieberi Besser) در مقایسه با اسانس طبیعی درمنه روی شب‌پره پشت‌الماسی (Plutella xylostella L.) (Lepidoptera: Yponomeutidae) مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفت. کلیه آزمایشها در شرایط کنترل شده دمای 1 ± 27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. در این پژوهش اثر دورکنندگی اسانس نانوکپسوله شده و اسانس طبیعی در غلظتهای 9/0 تا 3/2 پی‌پی‌ام مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر دورکنندگی اسانس نانوکپسوله در آغشته شدن به غذای حشره به‌طور معنی‌داری بسیار بالاتر از اثر تدخینی آن بود. به‌علاوه اینکه درصد دورکنندگی اسانس طبیعی در غلظت 9/1 پی‌پی‌ام در مدت 6 ساعت به بالاترین حد خود (80%) رسید، اما پس از 24 ساعت به 62% کاهش یافت. درحالی‌که درصد دورکنندگی اسانس نانوکپسوله با گذشت زمان افزایش یافت و پس از 24 ساعت به 100% رسید. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که اسانس نانوکپسوله با رهایش کنترل شده ترکیب‌های مؤثره اثرات دورکنندگی طولانی مدت را بر جای می‌گذارد. به‌طوری که فناوری نانوکپسوله کردن اسانسها می‌تواند نقش عمده و بسزایی در دورکنندگی آفات داشته باشد.
مریم نگهبان؛ سعید محرمی‌پور؛ مژگان زندی؛ سید علی هاشمی
چکیده
استفاده از فناوری نانو کپسول در آفت‌کش‌ها موجب افزایش کارایی، سازگاری بیشتر با محیط زیست، بهبود کیفیت و رهایش کنترل شده این مواد شده است. در این تحقیق کارایی اسانس نانو کپسوله شده گیاه درمنه Artemisia sieberi Besser بر شاخصهای تغذیه شب‌پره پشت الماسی (Lepidoptera:Yponomeutidae) Plutella xylostella L. در مقایسه با اسانس معمولی مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش‌های ...
بیشتر
استفاده از فناوری نانو کپسول در آفت‌کش‌ها موجب افزایش کارایی، سازگاری بیشتر با محیط زیست، بهبود کیفیت و رهایش کنترل شده این مواد شده است. در این تحقیق کارایی اسانس نانو کپسوله شده گیاه درمنه Artemisia sieberi Besser بر شاخصهای تغذیه شب‌پره پشت الماسی (Lepidoptera:Yponomeutidae) Plutella xylostella L. در مقایسه با اسانس معمولی مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش‌های متعددی برای اندازه‌گیری شاخصهای غذایی شب‌پره پشت الماسی نظیر میزان رشد نسبی، نرخ مصرف نسبی، شاخصهای کارایی تبدیل غذای بلعیده شده، کارایی تبدیل غذای هضم شده، شاخص تقریبی هضم‌شوندگی و بازدارندگی تغذیه طراحی گردید. تیمارها به روش دیسک‌های برگی در شرایط کنترل شده در دمای 1 ± 27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی ارزیابی شدند. بدین منظور برای هر تکرار در غلظتهای مختلف 10 عدد لارو سن سوم شب‌پره پشت الماسی روی دیسک برگی قرار گرفت و در زمان‌های متوالی 24، 48 و 72 ساعت پس از تغذیه، میزان غذای خورده شده و مقدار افزایش وزن لاروها ثبت شد. نتایج نشان داد که نانو کپسول اسانس درمنه به‌طور معنی‌داری نرخ رشد نسبی، شاخصهای کارایی تبدیل غذای بلعیده شده، کارایی تبدیل غذای هضم شده و شاخص تقریبی هضم‌شوندگی غذا را در مقایسه با شاهد (اسانس فرموله نشده) کاهش داده‌است. به‌علاوه اینکه یافته‌های حاصل از کاربرد فرمولاسیون نانو کپسول اسانس حکایت از وجود اثر سمّیت پس از تغذیه توسط اسانس گیاه درمنه داشت. بنابراین نانو کپسول اسانس گیاه درمنه به‌عنوان یک حشره‌کش در کنترل شب‌پره پشت الماسی قابلیت بالایی برای مطالعات بیشتر و تکمیلی را دارد.
بی‌بی زهرا صحاف؛ سعید محرمی‌پور
دوره 24، شماره 4 ، بهمن 1387، ، صفحه 385-395
چکیده
در این بررسی اسانسهای استخراج شده از گیاهان زنیان Carum copticum C. B. Clarke و هنده بید Vitex pseudo-negundo (Hausskn.) Hand.-Mzt. به روش تقطیر با آب، جهت تعیین شاخصهای تغذیه‌ای شپشه آرد Tribolium castaneum (Herbst) مورد بررسی قرار گرفت. نرخ رشد نسبی، نرخ مصرف نسبی، کارایی تبدیل غذای خورده شده و شاخص بازدارندگی تغذیه برای ارزیابی اثر ضدتغذیهای اسانس اندازه‌گیری شد. تیمارها ...
بیشتر
در این بررسی اسانسهای استخراج شده از گیاهان زنیان Carum copticum C. B. Clarke و هنده بید Vitex pseudo-negundo (Hausskn.) Hand.-Mzt. به روش تقطیر با آب، جهت تعیین شاخصهای تغذیه‌ای شپشه آرد Tribolium castaneum (Herbst) مورد بررسی قرار گرفت. نرخ رشد نسبی، نرخ مصرف نسبی، کارایی تبدیل غذای خورده شده و شاخص بازدارندگی تغذیه برای ارزیابی اثر ضدتغذیهای اسانس اندازه‌گیری شد. تیمارها به روش دیسک آردی در شرایط کنترل شده در دمای 1±27 و رطوبت نسبی 5±60 درصد و تاریکی ارزیابی شدند. در این آزمایشها 10 میکرولیتر از غلظتهای ppm 1500-100 از اسانس هر دو گیاه به همراه شاهد (فقط حاوی 10 میکرولیتر استون) به‌طور یکنواخت روی دیسک‌های آردی پخش شدند. پس از تبخیر حلال در هر تکرار 10 حشره کامل شپشه آرد روی دو عدد دیسک آردی قرار داده شد. پس از گذشت 3 روز از شروع آزمایش، شاخصهای تغذیه محاسبه شدند. نتایج نشان داد که افزایش غلظت اسانس دو گیاه روی شاخصهای تغذیه شپشه آرد به‌طور معنی‌داری مؤثر بوده است. در این پژوهش، اسانس زنیان نرخ رشد نسبی، نرخ مصرف نسبی و کارایی تبدیل غذای خورده شده توسط شپشه آرد را به‌طور معنی‌دار بیش از اسانس هنده بید کاهش داده است. با افزایش غلظت، شاخص بازدارندگی تغذیه هر دو گیاه به نحو چشمگیر و معنی‌داری افزایش یافت و به‌شدت مانع از تغذیه حشرات کامل از غذایی که در اختیار آنها بود، گردید. اما اسانس این دو گیاه از نظر قدرت تأثیر بر شاخص بازدارندگی بر یکدیگر برتری نداشتند. به‌طور کلی نتایج نشان داد که خاصیت ضدتغذیهای اسانس زنیان بسیار مؤثرتر از هنده بید است.
جواد ناظمی رفیع؛ سعید محرمی‌پور
چکیده
شپشه آرد یکی از آفات مهم محصولات انباری، به خصوص آرد است که باعث خسارت اقتصادی بر کمیت و کیفیت آرد می‌شود. از آنجا که استفاده از دورکننده‌ها می‌تواند یکی از روشهای نوین در کنترل آفات انباری به‌حساب آید، در این پژوهش قدرت دورکنندگی عصارههای برگ، گل قرمز و گل سفید خرزهره (Nerium oleander L.)، برگ اسطوخودوس (Lavandula officinalis L.) و صمغ آنغوزه (Ferula ...
بیشتر
شپشه آرد یکی از آفات مهم محصولات انباری، به خصوص آرد است که باعث خسارت اقتصادی بر کمیت و کیفیت آرد می‌شود. از آنجا که استفاده از دورکننده‌ها می‌تواند یکی از روشهای نوین در کنترل آفات انباری به‌حساب آید، در این پژوهش قدرت دورکنندگی عصارههای برگ، گل قرمز و گل سفید خرزهره (Nerium oleander L.)، برگ اسطوخودوس (Lavandula officinalis L.) و صمغ آنغوزه (Ferula assafoetida L.) در شرایط اتاق رشد، در دمای 1±28 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 80-70 درصد و در تاریکی روی حشرات کامل شپشه آرد مورد ارزیابی قرار گرفت. برای تعیین درصد دورکنندگی، از کاغذهای صافی آغشته به غلظتهای مختلف عصارههای گیاهی استفاده شد. هر کاغذ صافی به دو نیمه مساوی تقسیم شد. هر نیمه به‌طور جداگانه با غلظتهای 99/1، 98/3، 94/11، 90/19 و 78/27 میکرولیتر بر سانتی‌متر مربع آغشته شد. نیمه دیگر به عنوان شاهد فقط با حلال استون آغشته گردید. سپس، دو نیمه کاغذ توسط چسب نواری به هم متصل شده و در پتری‌دیش (قطر 8 سانتی‌متر) قرار گرفتند. در هر پتری‌دیش 20 حشره کامل شپشه آرد را در وسط کاغذ صافی قرار داده و تعداد حشرات کامل موجود روی هر نیمه، هر یک ساعت تا پنج ساعت مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که عصاره صمغ آنغوزه نسبت به عصارههای برگ، گل قرمز و گل سفید خرزهره و برگ اسطوخودوس به طور معنی‌داری دارای قدرت دورکنندگی بسیار بالایی بود. به‌طوری که درصد دورکنندگی این عصاره روی شپشه آرد در غلظت 78/27 میکرولیتر بر سانتی‌متر مربع پس از دو ساعت 75/98 درصد بود. کمترین درصد دورکنندگی (5/5 درصد) در غلظت 99/1 میکرولیتر بر سانتی‌متر مربع در عصاره برگ اسطوخودوس دیده شد. در تمام موارد با افزایش غلظت، قدرت دورکنندگی افزایش یافت و با گذشت زمان در طی پنج ساعت از قدرت آن کاسته نشد.
بی‌بی زهرا صحاف؛ سعید محرمی‌پور
چکیده
در سالهای اخیر، استفاده از مشتقات گیاهان به عنوان جایگزین سموم شیمیایی در کنترل آفات بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در میان این مشتقات اسانسهای گیاهی مورد توجه می‌باشند. این ترکیبات به صورت سموم تدخینی، حشرهکشهای تماسی، دورکننده‌ها و بازدارنده تغذیه و میزان تخم‌ریزی عمل کرده و رشد جمعیت حشره را تحت تأثیر می‌گذارند. موضوع این ...
بیشتر
در سالهای اخیر، استفاده از مشتقات گیاهان به عنوان جایگزین سموم شیمیایی در کنترل آفات بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در میان این مشتقات اسانسهای گیاهی مورد توجه می‌باشند. این ترکیبات به صورت سموم تدخینی، حشرهکشهای تماسی، دورکننده‌ها و بازدارنده تغذیه و میزان تخم‌ریزی عمل کرده و رشد جمعیت حشره را تحت تأثیر می‌گذارند. موضوع این پژوهش بررسی اثر اسانس دو گیاه دارویی Carum copticum C. B. Clarke از خانواده چتریان (Apiaceae) و Vitex pseudo-negundo (Hausskn.) Hand.-Mzt. از خانواده شاه‌پسند (Verbenaceae) بر میزان باروری و تخم‌گذاری سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات Callosobruchus maculatus F. (Coleoptera.: Bruchidae) می‌باشد. آزمایش در شرایط دمایی 1±27 و رطوبت نسبی 5±60 درصد و تاریکی و در 6 غلظت (از 02/0 تا 5/0 میکرولیتر اسانس در هر گرم بذر) انجام شد. اسانسها به روش تقطیر با آب از بذور زنیان (Carum copticum) و برگهای هنده بید (Vitex pseudo-negundo) استخراج گردیدند. در هر یک از ظروف آزمایش، دو جفت حشره بالغ نر و ماده که حاوی 10 گرم دانه ماش بود ریخته شد. بررسیها نشان داد که میزان بازدارندگی تخم‌ریزی اسانس زنیان بیشتر از هنده بید می‌باشد. میزان بازدارندگی تخم‌ریزی در بالاترین غلظت (5/0 میکرولیتر اسانس در هر گرم بذر) اسانس زنیان 100 درصد و هنده بید 33/76 درصد محاسبه گردید. نتایج این آزمایش نشان می‌دهد که اسانسهای گیاهی مورد آزمایش در غلظتهای زیر کشنده دارای اثر بازدارندگی تخم‌ریزی هستند.
