زهرا تقی زاده طبری؛ حمیدرضا اصغری؛ حمید عباس دخت؛ اسماعیل باباخانزاده سجیرانی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.98.99.1.1576.1610 کمبود آب بیشترین سهم را در بین انواع تنش‌ها در کاهش عملکرد به خود اختصاص داده است. از راهکارهای مقابله با اثرهای نامطلوب کم‌آبی می‌توان به اصلاح خاک و یا کاربرد برخی از مواد هورمونی برای تخفیف اثرهای نامطلوب خشکی اشاره کرد. این پژوهش با هدف بررسی دو اصلاح‌کننده خاک و تنظیم‌کننده رشد در شرایط ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.98.99.1.1576.1610 کمبود آب بیشترین سهم را در بین انواع تنش‌ها در کاهش عملکرد به خود اختصاص داده است. از راهکارهای مقابله با اثرهای نامطلوب کم‌آبی می‌توان به اصلاح خاک و یا کاربرد برخی از مواد هورمونی برای تخفیف اثرهای نامطلوب خشکی اشاره کرد. این پژوهش با هدف بررسی دو اصلاح‌کننده خاک و تنظیم‌کننده رشد در شرایط کم‌آبی بر برخی از خصوصیات فیزیولوژیک و مورفولوژیکی گاوزبان اروپایی (Borago officinalis L.) انجام شد. این آزمایش در سال زراعی 1396-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شده است. کرت‌های اصلی شامل سطوح کم آبیاری در سه سطح (آبیاری به شکل معمول و هر 5 روز یک‌بار، آبیاری هر 10 و هر 15 روز یک‌بار) و کرت‌های فرعی شامل بیوچار در سه سطح (0، 5 و 10 تن در هکتار) و سالیسیلیک اسید در دو سطح (0 و 0.5 میلی‌مولار) بود. نتایج نشان داد اثرهای ساده بیوچار و سالیسیلیک اسید و کم آبیاری بر روی تعداد ساقه گل‌دهنده، تعداد ساقه و نیز ارتفاع ساقه، میزان کلروفیل a، میزان کلروفیل کل و کاروتنوئید و کلروفیل b برگ معنی‌دار بود. اثرهای متقابل سالیسیلیک اسید و کم آبیاری نیز بر کاروتنوئید و نیز کلروفیل b معنی‌دار بود. اثرهای متقابل سه‌گانه نیز در تعداد وزن خشک کل، تعداد ساقه گل‌دهنده، تعداد ساقه و نیز ارتفاع ساقه و کلروفیل b تأثیرگذار بود. به‌طور کلی تنش کم آبیاری موجب کاهش میزان رنگریزه‌های فتوسنتزی و شاخص‌های رشد برگ گاوزبان اروپایی نسبت به حالت شاهد شد، که سالیسیلیک اسید و بیوچار موجب کاهش اثرهای منفی بر میزان رنگریزه‌های فتوسنتزی شد. بنابراین به‌نظر می‌رسد استفاده از بیوچار به‌عنوان اصلاح‌کننده خاک و سالیسیلیک اسید به‌عنوان تنظیم‌کننده رشد در بهبود برخی از اثرهای منفی تنش آبی گیاه گاوزبان اروپایی مفید باشد.
فهیمه هلالی سلطان احمدی؛ محمدرضا عامریان؛ مهدی قیاسی؛ حمید عباس دخت
چکیده
استفاده از مواد آلی و نانو کودها به‌منظور کنترل دقیق آزادسازی عناصر غذایی می‌تواند گامی مؤثر برای دستیابی به کشاورزی پایدار و سازگار با محیط‌زیست باشد. تنش خشکی مهمترین عامل محدودکننده رشد و عملکرد گیاهان دارویی ازجمله همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) است. این آزمایش در شرایط مزرعه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی ...
بیشتر
استفاده از مواد آلی و نانو کودها به‌منظور کنترل دقیق آزادسازی عناصر غذایی می‌تواند گامی مؤثر برای دستیابی به کشاورزی پایدار و سازگار با محیط‌زیست باشد. تنش خشکی مهمترین عامل محدودکننده رشد و عملکرد گیاهان دارویی ازجمله همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) است. این آزمایش در شرایط مزرعه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار به‌صورت مرکب (تکرار در مکان) واقع در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی ارومیه و سلماس اجرا شد. فاکتور اول نحوه آبیاری در دو سطح شامل آبیاری و قطع آبیاری در مرحله شروع گلدهی و فاکتور دوم پیش‌تیمار بذرها در هفت سطح شامل بذرهای تیمار شده با کودهای نانو (اکسید آهن، اکسید روی و اکسید بر با غلظت دو در هزار) و پرایم شده با مواد آلی (اسید هیومیک 72 میلی‌گرم در لیتر، اسید سالیسیلک 2000 میکرومول و اسید آسکوربیک ppm200) و شاهد بود. نتایج تجزیه مرکب داده‌های آزمایش حکایت از این داشت که استفاده از پیش‌تیمار بذرها با مواد نانو و پیش‌تیمار با مواد آلی در صفاتی مانند ارتفاع بوته، تعداد کاپیتول، وزن تر و خشک بوته، وزن تر و خشک ریشه، عملکرد دانه، شاخص برداشت، درصد اسانس و درصد عنصر معدنی فسفر واکنش مثبتی نشان داده و بهترین واکنش از کاربرد پیش‌تیمار اسید سالسیلیک و نانو اکسیدروی دیده شد و باعث افزایش و بهبود صفات یادشده و عملکرد کمّی و کیفی همیشه‌بهار به‌ویژه در شرایط تنش خشکی می‌گردد و کاربرد آن در راستای کشاورزی پایدار و ارگانیک قابل توصیه می‌باشد.
فاطمه عباس پور؛ حمیدرضا اصغری؛ پرویز رضوانی‌مقدم؛ حمید عباس دخت؛ جواد شباهنگ؛ عادل بیگ بابایی
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر بیوچار بر صفات کمّی سیاه‌دانه (Nigella sativa L.) در شرایط کم آبیاری، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل آبیاری به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح 100% (I1)، 70% (I2) و 40% (I3) نیاز آبی و کرت‌های فرعی شامل فاکتور بیوچار در سه سطح شامل بدون بیوچار (B1)، 10 تن در هکتار بیوچار ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر بیوچار بر صفات کمّی سیاه‌دانه (Nigella sativa L.) در شرایط کم آبیاری، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل آبیاری به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح 100% (I1)، 70% (I2) و 40% (I3) نیاز آبی و کرت‌های فرعی شامل فاکتور بیوچار در سه سطح شامل بدون بیوچار (B1)، 10 تن در هکتار بیوچار (B2) و 20 تن در هکتار بیوچار (B3)؛ و کود شیمیایی در دو سطح شامل بدون مصرف کود (F1) و مصرف کود (F2) بود. نتایج نشان داد که مصرف10 تن در هکتار بیوچار در مقایسه با مصرف20 تن در هکتار، تعداد دانه در بوته و وزن دانه در بوته را به‌طور معنی‌داری افزایش داد. کاربرد کود شیمیایی بر کلیه صفات سیاه‌دانه بجز وزن هزاردانه معنی‌دار بود. با وجود معنی‌دار نبودن اثر ساده بیوچار بر عملکرد دانه و بیولوژیک، اثر متقابل آن با کود شیمیایی و نیاز آبی معنی‌دار شد. در استفاده همزمان 10 تن در هکتار بیوچار به‌همراه کود شیمیایی و آبیاری براساس 70% نیاز آبی (I2B2F2)، بیشترین میزان افزایش عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک (به‌ترتیب با 1356 کیلوگرم در هکتار و 5776 کیلوگرم در هکتار) بدست آمد. به این ترتیب کاربرد مقدار متعادلی از بیوچار به‌همراه کود شیمیایی به‌دلیل بهبود عناصر غذایی خاک و کاهش آبشویی نیتروژن، علاوه‌بر تأثیر بهینه بر عملکرد، میزان آب مصرفی در تولید سیاه‌دانه را نیز کاهش داد.
