هاشم کنشلو؛ حسین میرزایی ندوشن؛ فرشته اسدیکرم؛ یوسف آچاک
چکیده
گز روغن (Moringa peregrina (Forssk.) Fiori) یکی از گونههای مغفول از جنس مورینگاست که در عرصه وسیعی از مناطق جنوبشرقی کشور ما رویش دارد. این تحقیق با مطالعه ویژگیهای نونهالی در 310 نهال گز روغن در پی بررسی روابط علت و معلولی این صفات و تأثیر احتمالی آنها بر قدرت رویش نهال، انجام گردید. ازاینرو با جمعآوری بذر از روی 21 تکپایه این گونه ...
بیشتر
گز روغن (Moringa peregrina (Forssk.) Fiori) یکی از گونههای مغفول از جنس مورینگاست که در عرصه وسیعی از مناطق جنوبشرقی کشور ما رویش دارد. این تحقیق با مطالعه ویژگیهای نونهالی در 310 نهال گز روغن در پی بررسی روابط علت و معلولی این صفات و تأثیر احتمالی آنها بر قدرت رویش نهال، انجام گردید. ازاینرو با جمعآوری بذر از روی 21 تکپایه این گونه از عرصههای جنوبی کشور تعداد زیادی نهال از هر پایه تولید شده و در شرایط گلخانه نگهداری شدند و پس از رشد و استقرار اولیه از برخی از ویژگیهای رویشی نهالهای استقرار یافته یادداشتبرداری گردید. دادهها در قالب طرح آماری کامل تصادفی تجزیه واریانس شدند تا اختلاف بین پایههای مادری ارزیابی گردد. با تأیید اختلافات معنیدار بین پایههای بذرگیری شده، کلیه همبستگیهای دوگانه بین صفات تخمینزده شد. با انتخاب صفاتی که در مدل رگرسیون چندگانه قرار گرفتند تجزیه علّیت انجام شد تا روابط مستقیم و غیرمستقیم صفات منتخب بهعنوان صفات مستقل با ارتفاع گیاه، بهعنوان صفت وابسته بررسی شود. از تجزیه به مؤلفههای اصلی نیز در جهت ارزیابی ارتباط ویژگیهای رویشی مورد نظر استفاده شد. برای دستهبندی و سنجش قرابت پایههای بذرگیری شده، مؤلفههای اول و دوم حاصل از تجزیه به مؤلفههای اصلی در مقابل هم پلات شدند و نتیجه آن با نتیجه حاصل از تجزیه کلاستر مقایسه شد. همه صفات با ارتفاع، حداقل در سطح 1% همبستگی مثبت و معنیدار داشتند. تجزیه اثرهای همبستگی دوگانه به اثرهای مستقیم و غیرمستقیم نشان داد که برخی از صفاتی که همبستگی مستقیم و مثبت با ارتفاع نهال دارند به صورت غیرمستقیم و از طریق سایر صفات بر ارتفاع نهال اثر منفی میگذارند. همینطور صفاتی نظیر عرض برگچه که همبستگی دوگانه مثبت با ارتفاع نهال نشان داد، دارای اثر مستقیم منفی بر این صفت بود.
زینب نظری؛ حسین میرزایی ندوشن؛ غلامرضا بخشیخانیکی؛ فرشته اسدیکرم
چکیده
گز روغنی (Moringa peregrine (Forssk.) Fiori) یکی از گونههای با ارزش درختچهای و فراموش شده است که در مناطقی از جنوب شرقی کشور ما رویش دارد و ارزش دارویی، صنعتی و غذایی زیادی برای آن ذکر شدهاست. بهرغم اهمیت زیادی که این گونه از منظرهای مختلف دار،د تاکنون از نظر ویژگیهای مختلف زیستی ازجمله ویژگیهای کاریوتیپی مورد توجه کافی قرار نگرفتهاست. ...
بیشتر
گز روغنی (Moringa peregrine (Forssk.) Fiori) یکی از گونههای با ارزش درختچهای و فراموش شده است که در مناطقی از جنوب شرقی کشور ما رویش دارد و ارزش دارویی، صنعتی و غذایی زیادی برای آن ذکر شدهاست. بهرغم اهمیت زیادی که این گونه از منظرهای مختلف دار،د تاکنون از نظر ویژگیهای مختلف زیستی ازجمله ویژگیهای کاریوتیپی مورد توجه کافی قرار نگرفتهاست. در این تحقیق چهار جمعیت گیاهی مختلف به همراه دو نمونه کشت بافتی از این گونه مورد مطالعات کاریوتیپی قرار گرفته و ضمن اندازهگیری ابعاد کروموزومی برخی از آمارههای موجود جهت سنجش تقارن کاریوتیپی نیز محاسبه شده و بر مبنای آنها جمعیتهای مختلف این گونه مورد مقایسه قرار گرفتند. اطلاعات کاریوتیپی بر مبنای دو مدل آشیانهای و فاکتوریل تجزیه و تحلیل شدند. در شمارش کروموزومی مشخص شد که کلیه فامیلها و جمعیتها دارای 28 کروموزوم بودند (28 =n2). تجزیه واریانس دادهها نیز نشان داد که جمعیتهای مورد مطالعه و کروموزومهای آنها از نظر تمامی ویژگیهای کاریوتیپی با هم اختلاف معنیداری در سطح 1% داشتند. در مواردی سلولهای آنیوپلوئید نیز مشاهده گردید. بهطور کلی این گونه دارای کروموزومهای ریزی است، بهطوری که میانگین عمومی طول کروموزومهای جمعیتهای مورد مطالعه بین 19/1 تا 1/2 میکرون متغیر بود. بیشترین طول ژنوم متعلق به جمعیت کشت بافتی کنشکی (2/51 میکرون) و کمترین طول ژنوم متعلق به جمعیت گرهون (3/33 میکرون) بود. به عبارت دیگر، نمونههای کشت بافتی از نظر ابعاد کروموزومی در دستههای جداگانه و کاملاً متفاوت از سایر جمعیتهای مطالعه شده قرار گرفتند. متقارنترین کاریوتیپ را بر مبنای TF% جمعیت چانف از خود نشان داد (45%). نامتقارنترین کاریوتیپ بر این مبنا متعلق به نمونه کنشکی بود (41%). آماره DRL و فرمول کاریوتیپی نیز این موضوع را تأیید نمود.
شهین مهرپور؛ فاطمه سفیدکن؛ حسین میرزایی ندوشن؛ احمد مجد
دوره 20، شماره 2 ، مرداد 1383، ، صفحه 159-169
چکیده
به منظور بررسی کمی و کیفی اسانس سرشاخه های گلدار گیاه (Thymus kotschyanus ) در شرایط کشت گلخانه و مزرعه، بذر چهار جمعیت از این گونه از مناطق آذربایجان شرقی، سیراچال تهران، میانه و تبریزجمع آوری و پس از کشت در گلخانه و مزرعه موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه ها در گلخانه در طرح کاملا تصادفی با سه تکرار و ده گلدان برای ...
بیشتر
به منظور بررسی کمی و کیفی اسانس سرشاخه های گلدار گیاه (Thymus kotschyanus ) در شرایط کشت گلخانه و مزرعه، بذر چهار جمعیت از این گونه از مناطق آذربایجان شرقی، سیراچال تهران، میانه و تبریزجمع آوری و پس از کشت در گلخانه و مزرعه موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه ها در گلخانه در طرح کاملا تصادفی با سه تکرار و ده گلدان برای هر واحد آزمایشی و در مزرعه در بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار کاشته شدند. برای جداسازی اسانس گیاهان از دستگاه تقطیر با آب ( کلونجر) استفاده شد و بعد توسط دستگاهGC وGC/MS ترکیبهای اسانس، مورد آنالیز و شناسایی قرار گرفتند. ترکیبهای عمده موجود در اسانس شامل تیمول (Thymol )، کارواکرول (Carvacrol ) و پارا- سایمن (r-cymen ) بود. مقدار ماکزیمم تیمول برابر 65.94 درصد در جمعیت مربوط به آذربایجان شرقی و ماکزیمم مقدار کارواکرول 53.14 درصد در جمعیت مربوط به سیراچال و بالاترین مقدار پارا- سایمن برابر 20.4 درصد در جمعیت آذر بایجان شرقی اندازه گیری شد. در نمونه های مزرعه بازده اسانس نسبت به نمونه های گلخانه بیشتر ولی درصد ترکیبهای عمده تیمول و کارواکرول کاهش یافت، و مونوترپنهادرصد بیشتری از وزن اسانس را نسبت به گلخانه به خود اختصاص دادند.مقدار ترکیب پارا- سایمن در مزرعه افزایش یافته در صورتیکه گاما- ترپینن درصد بسیار ناچیزی را تشکیل داد. که این مسئله می تواند به دلیل مسیر مشترک تشکیل این ترکیبها در گیاهان وابسته باشد که به دلیل اختلاف شرایط آب و هوایی در دو محیط باعث تبدیلاتی در ترکیبهای اسانسها می شود.
محمدامین سلطانی پور؛ علی مرادشاهی؛ محمدباقر رضایی؛ حسین میرزایی ندوشن
دوره 19، شماره 1 ، اردیبهشت 1382، ، صفحه 47-62
چکیده
در این بررسی اثر غلظتهای مختلف (0، 2.5، 5، 10، 20، 50 و 100 درصد) اسانس برگ گیاه مورخوش (Zhumeria majdae) جمع آوری شده از منطقه کوه سرچاهان، بر سلولهای درحال تقسیم میتوز و مراحل آن در ریشه پیاز (Allium cepa)بررسی گردید. نتایج مطالعه نشان داد، که در حضور تمام غلظتهای اسانس کاهش معنی داری در تعداد سلولهای درحال تقسیم نسبت به شاهد مشاهده می شود و با افزایش غلظت ...
بیشتر
در این بررسی اثر غلظتهای مختلف (0، 2.5، 5، 10، 20، 50 و 100 درصد) اسانس برگ گیاه مورخوش (Zhumeria majdae) جمع آوری شده از منطقه کوه سرچاهان، بر سلولهای درحال تقسیم میتوز و مراحل آن در ریشه پیاز (Allium cepa)بررسی گردید. نتایج مطالعه نشان داد، که در حضور تمام غلظتهای اسانس کاهش معنی داری در تعداد سلولهای درحال تقسیم نسبت به شاهد مشاهده می شود و با افزایش غلظت اسانس این میزان کاهش، بیشتر می شود. متوسط سلولهای درحال تقسیم در گروه شاهد 7.5 درصد و در غلظت 100 درصد صفر بود. همچنین مراحل پروفاز، متافاز و آنافاز نیز با افزایش غلظت اسانس کاهش معنی داری نشان دادند که بیشترین کاهش مربوط به مرحله پروفاز بود. به نظر می رسد وجود ترکیبهای ترپنی در اسانس برگ گیاه مورخوش از عوامل اصلی کاهش تقسیم میتوز در ریشه پیاز باشد.