میترا امام؛ عباس قمری‌زارع؛ کامبیز اسپهبدی؛ طیبه سهیلا نراقی؛ شکوفه شهرزاد؛ حبیب زارع؛ لیلا میرجانی
چکیده
گیاه دارویی تیس (Sorbus aucuparia L.) از گونه‌های مهم جنس Sorbus در خانواده Rosaceae است و ارزش دارویی آن به دلیل میوه و برگ آن می‌باشد. به‌منظور بررسی تأثیر عوامل محیط کشت و تنظیم‌کننده‌های رشد بر تکثیر درون‌شیشه‌ای گیاه تیس، برداشت جوانه از پایه‌های بالغ مناطق سنگده ساری، سیاه‌بیشه مازندران و فولادمحله سمنان در تمام فصول ...
بیشتر
گیاه دارویی تیس (Sorbus aucuparia L.) از گونه‌های مهم جنس Sorbus در خانواده Rosaceae است و ارزش دارویی آن به دلیل میوه و برگ آن می‌باشد. به‌منظور بررسی تأثیر عوامل محیط کشت و تنظیم‌کننده‌های رشد بر تکثیر درون‌شیشه‌ای گیاه تیس، برداشت جوانه از پایه‌های بالغ مناطق سنگده ساری، سیاه‌بیشه مازندران و فولادمحله سمنان در تمام فصول سال انجام و بهترین روش سترونسازی جوانهها تعیین گردید. این روش عبارت از شستشو و برسکشی نمونهها با مایع ظرفشویی و بعد با محلول اتانل 70% بود. در مرحله سترونسازی، در ابتدای فصل زمستان تیمار استفاده از محلول 1/0% کلریدجیوه برای زمان 4 دقیقه در مورد ژنوتیپ بالغ سنگده- فریم و زمان 3 دقیقه برای ریزنمونه ژنوتیپهای سیاه‌بیشه مناسبتر از بقیه تیمارها بود. برای ریزنمونه ژنوتیپهای فولادمحله، این تیمار در فصل تابستان و در زمان 5 دقیقه مناسب بود. محیط کشت DKW با هورمونهای BA، TDZ و IBA در غلظتهای بهترتیب 5/0، 05/0 و 1/0 میلیگرم در لیتر در مرحله شاخهزایی و تکثیر و محیط MS با 2iP 5/0 میلیگرم در لیتر برای وصول به شاخههای با رشد طولی مناسب، تعیین گردید. ریشهزایی در محیط تغییریافته MCM مایع با ورمیکولیت و IBA در غلظت 5/1 میلیگرم در لیتر و در شرایط تاریکی انجام شد.
فاطمه‌السادات سری؛ عباس قمری‌زارع؛ شکوفه شهرزاد؛ محبت‌علی نادری‌شهاب؛ سپیده کلاته‌جاری
چکیده
نوروزک (Salvia leriifolia Benth.) گیاهی متعلق به تیره نعناعیان (Lamiaceae) می‌باشد. این گیاه از نظر دارویی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در طبیعت جوانه‌زنی بذر این گیاه به سختی صورت می‌گیرد که موجب در معرض انقراض قرار گرفتن آن شده‌است. این پژوهش ضمن بررسی علت پایین بودن جوانه‌زنی بذر، عوامل مؤثر بر تحریک جوانه‌زنی را مورد بررسی قرار ...
بیشتر
نوروزک (Salvia leriifolia Benth.) گیاهی متعلق به تیره نعناعیان (Lamiaceae) می‌باشد. این گیاه از نظر دارویی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در طبیعت جوانه‌زنی بذر این گیاه به سختی صورت می‌گیرد که موجب در معرض انقراض قرار گرفتن آن شده‌است. این پژوهش ضمن بررسی علت پایین بودن جوانه‌زنی بذر، عوامل مؤثر بر تحریک جوانه‌زنی را مورد بررسی قرار خواهد داد. تیمارهای مختلف فیزیکی- شیمیایی شامل خراش‌دهی پوسته بذر، خراش‌دهی پوسته بذر و آب جاری، قرار دادن بذور نرمال زیر آب جاری، حذف کامل پوسته بذر و کشت مغز بذر، ایجاد ترک در پوسته بذر و تیمار بذر نرمال با اسید سولفوریک بود. بذرها در سال 1388 از ایستگاه آبخوانداری واقع در شهر سبزوار جمع‌آوری شدند. سترون کردن بذرها با محلول HgCl2w/v 1/0% انجام شد و اثر چهار تیمار دمایی C˚4+، C˚20+، C˚25+ و قرارگیری بذرها به مدت یک هفته در دمای C˚4+ و سپس انتقال به دمای C˚25+ بر جوانه‌زنی بذر این گیاه بررسی گردید. در هیچ یک از تیمارهای شاهد، خراش‌دهی مکانیکی، آب جاری و تیمار با اسید سولفوریک، جوانه‌زنی حاصل نشد. اختلاف معنی‌داری در جوانه‌زنی بذر در تیمارهای خراش‌دهی پوسته بذر و آب جاری و برش با اسکالپل و ایجاد شکاف در بذر بجز بذرهایی که پوست‌برداری شده بودند مشاهده نشد. تیمار حذف کامل پوسته بذر و قرارگیری بذرها در دمای C˚4 به‌مدت یک هفته و سپس نگهداری آنها در دمای C˚25 بهترین نتیجه (100% جوانه‌زنی) را در بر داشت. حذف کامل پوسته بذر به‌عنوان مانع فیزیکی همراه با سرمادهی اولیه روشی مؤثر برای جوانه‌زنی بذر این گونه شناخته شد.
فاطمه سفیدکن؛ سعیده مشکی زاده؛ شکوفه شهرزاد
دوره 18، شماره 1 ، اسفند 1381، ، صفحه 23-42
چکیده
سکویا درختی بسیار بزرگ و همیشه سبز است که ارتفاعی بین 45 تا 90 متر دارد. این درخت بومی سواحل اقیانوس آرام است که در ایران نیز کاشته شده است. سرشاخه‌های انتهایی مورد آزمایش از یکی از پایه‌های سکویا در نهالستان رضوانشهر در شهریورماه، جمع‌آوری شده است. ارتفاع این نمونه حدود 40 متر و سن آن حدود 30 سال بوده است. به منظور تهیه و تکثیر سرشاخه‌های ...
بیشتر
سکویا درختی بسیار بزرگ و همیشه سبز است که ارتفاعی بین 45 تا 90 متر دارد. این درخت بومی سواحل اقیانوس آرام است که در ایران نیز کاشته شده است. سرشاخه‌های انتهایی مورد آزمایش از یکی از پایه‌های سکویا در نهالستان رضوانشهر در شهریورماه، جمع‌آوری شده است. ارتفاع این نمونه حدود 40 متر و سن آن حدود 30 سال بوده است. به منظور تهیه و تکثیر سرشاخه‌های حاصل از کشت بافت، بخش انتهایی سرشاخه‌ها در اندازه‌های یک تا دو سانتیمتر، مورد کشت قرار گرفت. از برگهای جمع‌آوری شده از پایه اصلی و همچنین برگهای نمونه حاصل از کشت بافت، به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری به‌عمل آمده است. بعد ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس‌ها با استفاده از کروماتوگرافی گازی تجزیه‌ای (Analytical GC) و گاز کروماتوگرافی کوپل شده با طیف‌سنج جرمی (GC/MS) مورد شناسایی قرار گرفت. تعداد 72 ترکیب در اسانس برگ سکویا، نمونه رویشگاه و تعداد 37 ترکیب در اسانس نمونه حاصل از کشت بافت، شناسایی شد. ترکیبهای عمده اسانس برگ نمونه رویشگاه، بتا- فلاندرن و لیمونن (13.30%)، آلفا- پینن (6.83%)، ترپینن- 4- ال (6.47%)، گاما- ترپینن (5.44%) و جرماکرن بی (4.14%) بود در حالی که در اسانس برگ نمونه حاصل از کشت بافت ترکیبهای آلفا- پینن (26.30%)، آلفا- ترپینیل استات (14.40%)، سابینن (13.60%)، گاما- ترپینن (7.10%)، جرماکرن‌دی (6.90%)، بتا- فلاندرن و لیمونن (6.60%) و پارا سیمن (5.00%) اجزای اصلی اسانس بود. با وجود اینکه این ترکیبها در هر دو اسانس وجود دارد، ولی درصد بالاتر برخی ترکیبهای مفید در اسانس نمونه کشت بافت، خواص مفیدتری به این اسانس می‌بخشد.
