حمیدرضا عیسوند؛ اصغر شرفی؛ احمد اسماعیلی
چکیده
مرزه خوزستانی (Satureja khuzistanica Jamzad.) ازجمله گیاهان متعلق به خانواده نعناعیان است که گونههای متعدد آن در مناطق مختلف ایران رویش دارند. مرحله جوانهزنی یکی از مراحل مهم در دوره رشدی گیاهان است که اغلب تحت تأثیر شرایط نامساعد محیطی قرار گرفته و دچار اختلال میشود. در ایران، تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل نامساعد محسوب میشود. ...
بیشتر
مرزه خوزستانی (Satureja khuzistanica Jamzad.) ازجمله گیاهان متعلق به خانواده نعناعیان است که گونههای متعدد آن در مناطق مختلف ایران رویش دارند. مرحله جوانهزنی یکی از مراحل مهم در دوره رشدی گیاهان است که اغلب تحت تأثیر شرایط نامساعد محیطی قرار گرفته و دچار اختلال میشود. در ایران، تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل نامساعد محسوب میشود. پرایمینگ یکی از روشهای بهبود کیفیت بذر برای شرایط تنش است. این تحقیق بهمنظور بررسی تأثیر هیدرو و اسموپرایمینگ در دماهای مختلف بر بهبود کیفیت بذر مرزه خوزستانی در شرایط تنش رطوبتی انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و سه فاکتور اجرا شد. فاکتور اول شامل سه سطح تنش رطوبتی (صفر، 4- و 8- بار)، فاکتور دوم، سه سطح پرایمینگ (صفر، 4- و 8- بار) و فاکتور سوم شامل دو سطح دمای پرایمینگ (15 و 25 درجه سانتیگراد) بود. برای ایجاد مکش اسمزی در محیط پرایمینگ و همچنین محیط جوانهزنی از PEG6000 استفاده شد. با پیشرفت تنش خشکی، صفاتی نظیر درصد و سرعت جوانهزنی، وزن تر و خشک گیاهچه، طول گیاهچه و شاخص بنیه کاهش یافت، اما تعداد ریشه فرعی تا تنش 4- بار افزایش و پس از آن کاهش یافت. هیدرو و اسموپرایمینگ، کیفیت بذر را بهبود بخشیدند. اثر متقابل تنش خشکی و پتانسیل اسمزی محلول پرایمینگ بر درصد و سرعت جوانهزنی، وزن خشک گیاهچه، تعداد ریشه فرعی و شاخص بنیه معنیدار بود. تیمار هیدروپرایمینگ در دمای °C15 بیشترین اثر مثبت را بر درصد و سرعت جوانهزنی، وزن خشک گیاهچه، تعداد ریشه فرعی و شاخص بنیه در شرایط بدون تنش و تنش 4- بار داشت، درحالیکه در شرایط تنش 8- بار، تیمار اسموپرایمینگ 4- بار در دمای °C15 توانست بیشترین اثر مثبت را بر سرعت جوانهزنی و شاخص بنیه داشته باشد. طویلترین ریشهها در شرایط تنش و بدون تنش خشکی از بذرهای اسموپرایم شده (در 8- بار و دمای °C25) بدست آمدند. تیمارهای اسموپرایم بهطور بارزی طول گیاهچه و تعداد ریشه فرعی را افزایش دادند. بهاستثنای صفت تعداد ریشه که تحت تأثیر دمای پرایمینگ قرار نگرفت، اغلب صفات مورد بررسی، در بذرهایی که در دمای پایینتری (°C15) پرایم شده بودند وضعیت بهتری داشتند.
محمدعلی علیزاده؛ حمیدرضا عیسوند
دوره 20، شماره 3 ، آبان 1383، ، صفحه 301-307
چکیده
بذرهای اکثر گیاهان بلافاصله پس از برداشت جوانه زنی پایینی دارند. یکی از مهمترین عوامل این پدیده خواب فیزیولوژیکی1 می باشد. این فرآیند بوسیله نگهداری بذر در شرایط انبارداری خاص ممکن است برطرف شود. در این تحقیق خواص کیفی بذر دو گونه گیاه داروئی منداب و بابونه که به مدت شش ماه در دو شرایط متفاوت سـردخانه (دمای °C4) و انبار خشک ...
بیشتر
بذرهای اکثر گیاهان بلافاصله پس از برداشت جوانه زنی پایینی دارند. یکی از مهمترین عوامل این پدیده خواب فیزیولوژیکی1 می باشد. این فرآیند بوسیله نگهداری بذر در شرایط انبارداری خاص ممکن است برطرف شود. در این تحقیق خواص کیفی بذر دو گونه گیاه داروئی منداب و بابونه که به مدت شش ماه در دو شرایط متفاوت سـردخانه (دمای °C4) و انبار خشک (دمای اتاق°C4 ±20) نگهداری شده بودند تحت آزمون جوانهزنی استاندارد مورد ارزیابی قرار گرفت. خواص کیفی(درصد و سرعت جوانه زنی و شاخص بنیه) بذر گیاه منداب(Eruca sativa L.) در دو شرایط فوق از نظر آماری تفاوت معنی داری نداشت. درحالیکه درصد جوانهزنی بذر گیاه بابونه (Anthemis altissima L.) در دو شرایط فوق تفاوت معنی داری از خود نشان داد به طوری که بیشترین درصد جوانه زنی از بذرهای نگهداری شده این گیاه در شرایط انبار خشک بدست آمد. این موضوع نشان دهنده وجود خواب فیزیولوژیک در بذر این گیاه و برطرف شدن آن بوسیله انبارداری خشک است. شرایط نگهداری بر دو صفت سرعت جوانه زنی و شاخص بنیه بذر بابونه تاثیر معنی داری نداشت.